Παρόντες:

• Κυριάκος Χατζηγιάννης, πρόεδρος    
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Αννίτα Δημητρίου    
• Γιώργος Κ. Γεωργίου    
• Αντρέας Καυκαλιάς    
• Γιώργος Τ. Γεωργίου    　
• Πανίκος Λεωνίδου
• Παύλος Μυλωνάς
• Κωστής Ευσταθίου
• Μιχάλης Γιωργάλλας
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού μελέτησε αυθημερόν τις πιο πάνω προτάσεις νόμου, οι οποίες κατατέθηκαν από την ίδια στη σημερινή συνεδρία της ολομέλειας του σώματος και κηρύχθηκαν επείγουσες.

Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω προτάσεις νόμου έτυχαν εξέτασης ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού και ως προσχέδια στο πλαίσιο εξέτασης γενικότερου θέματος που αφορούσε την ενημέρωση αναφορικά με τις συνέπειες του Brexit στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση και ειδικότερα τις αναγκαίες ενέργειες που πρέπει να γίνουν όσον αφορά υφιστάμενες εκπαιδευτικές συνεργασίες/συμφωνίες μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ειδικότερα, η επιτροπή πραγματοποίησε συνεδριάσεις στη βάση των πιο πάνω στις 6, 7, 8, 13 και 15 Μαρτίου 2019, στο πλαίσιο των οποίων κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ο Υπουργός Εξωτερικών, η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, η πρόεδρος του Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης, εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας, καθώς και των δημόσιων πανεπιστημίων, των ιδιωτικών πανεπιστημίων και των κολεγίων.

Σκοπός της πρώτης πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί της Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης και της Ίδρυσης και Λειτουργίας Φορέα για Συναφή Θέματα Νόμου, ώστε στο εδάφιο (1) του άρθρου 11 αυτού να προστεθεί μετά τις λέξεις «κρατών μελών» η φράση «ή του Ηνωμένου Βασιλείου». Ειδικότερα, η προσθήκη αυτή συμβάλλει στο να μην επηρεαστεί το κύρος των υφιστάμενων εκπαιδευτικών συνεργασιών/συμφωνιών, όπως οι συμβάσεις δικαιόχρησης (franchise agreements), και επίσης επεκτείνει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών με ιδρύματα του Ηνωμένου Βασιλείου και μετά την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σκοπός της δεύτερης πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νόμου, με την προσθήκη στο εδάφιο (3) του άρθρου 14 σχετικής επιφύλαξης, ώστε η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην επηρεάζει το κύρος των υφιστάμενων εκπαιδευτικών συνεργασιών/συμφωνιών, όπως οι συμβάσεις δικαιόχρησης που έχουν συνομολογηθεί μεταξύ ιδιωτικών σχολών της Κύπρου και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου για απονομή τίτλων σπουδών, καθώς και μελλοντικών συμφωνιών για ανανέωση, τροποποίηση ή αντικατάσταση των υφιστάμενων συμφωνιών, στην περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη για το θέμα η επιτροπή είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί από τον Υπουργό Εξωτερικών για τους τομείς της παιδείας που ενδεχομένως θα επηρεαστούν στην περίπτωση του Brexit. Όπως επισήμανε ο υπουργός, τα θέματα παιδείας δεν εμπίπτουν στη σφαίρα του αυστηρού κοινοτικού κεκτημένου, αλλά αποτελούν θέματα εθνικής αρμοδιότητας του κάθε κράτους μέλους. Ειδικότερα, όπως τόνισε ο ίδιος, στο πλαίσιο του συντονιστικού ρόλου του Υπουργείου Εξωτερικών και της συνεργασίας που υπάρχει με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχουν εξεταστεί όλες οι ενδεχόμενες επιπτώσεις του Brexit στους επιμέρους τομείς της παιδείας, κυρίως σε σχέση με την περίπτωση μιας άτακτης αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα, θέματα που αφορούν το Erasmus+, την Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή (ΚΕΑ) στο Ηνωμένο Βασίλειο, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, τον πιθανό επηρεασμό του ύψους των διδάκτρων, την παραχώρηση φοιτητικών δανείων, τις διμερείς διαπανεπιστημιακές συμφωνίες, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα υφιστάμενα προγράμματα δικαιόχρησης που λειτουργούν στην Κύπρο κ.λπ. Επίσης, στους τομείς της παιδείας, όπως τόνισε ο ίδιος υπουργός, εμπίπτουν και τα θέματα πολιτισμού, αθλητισμού και νεολαίας.

Περαιτέρω, όπως επισήμανε ο υπουργός, η Κύπρος έχει προετοιμαστεί για την περίπτωση ενός άτακτου Brexit και για πολλούς άλλους τομείς που δεν αφορούν την παιδεία και ήδη εκκρεμούν σχετικές ρυθμίσεις ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας.

Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ενημέρωσαν την επιτροπή για όλες τις ενέργειες στις οποίες έχουν προβεί, αλλά και για τις συναντήσεις που είχαν με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις επιπτώσεις του Brexit σε θέματα εκπαίδευσης. Οι ίδιοι επίσης ενημέρωσαν την επιτροπή για θέματα που αφορούν την ενδεχόμενη διαφοροποίηση των διδάκτρων, την παραχώρηση φοιτητικών δανείων, το πρόγραμμα Erasmus+, την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων κ.λπ. Όσον αφορά τις συμφωνίες/συνεργασίες μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου και ειδικότερα σε σχέση με τα προγράμματα δικαιόχρησης, σημειώθηκε ότι ενδεχομένως αυτά να επηρεαστούν, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο δε θα θεωρείται πλέον κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως επίσης επισήμαναν οι ίδιοι εκπρόσωποι, το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο έχει προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο άτακτης αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και βρίσκεται ήδη σε ετοιμότητα για λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Οι ενέργειες και οι προγραμματισμοί του υπουργείου αφορούν τόσο τη μεταβατική περίοδο όσο και την περίοδο που θα επακολουθήσει. Όπως επίσης επισημάνθηκε στην επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε τα κράτη μέλη να αποφεύγουν να προβαίνουν σε διμερείς συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να μην αποδυναμώνεται η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πρόεδρος του Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης τοποθετούμενη σχετικά ανέφερε μεταξύ άλλων ότι αρκετά από τα υφιστάμενα προγράμματα που προσφέρονται στην Κύπρο και αφορούν συμφωνίες δικαιόχρησης πρέπει να τυγχάνουν αξιολόγησης και πιστοποίησης από τον φορέα, ώστε να διασφαλίζεται το επίπεδο και η ποιότητα των προγραμμάτων αυτών.

Επιπρόσθετα, η ίδια υπέδειξε ότι στην υφιστάμενη νομοθεσία που διέπει τη διασφάλιση και πιστοποίηση της ποιότητας της ανώτερης εκπαίδευσης υπάρχει σχετικό άρθρο για τη διασυνοριακή εκπαίδευση, στο οποίο προβλέπεται η παροχή της δυνατότητας σε εκπαιδευτικά ιδρύματα που δε βρίσκονται στην Κύπρο να απονέμουν αυτά τους δικούς τους τίτλους στη Δημοκρατία με τη μέθοδο της δικαιόχρησης, εφόσον όμως πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ως εκ τούτου, εισηγήθηκε την τροποποίηση του συγκεκριμένου άρθρου για τη δυνατότητα συνέχισης των υφιστάμενων συμφωνιών.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας επισήμανε ότι οι πρόνοιες του συγκεκριμένου άρθρου 14(3) του υφιστάμενου νόμου για τις τριτοβάθμιες σχολές οι οποίες αφορούν την παροχή προγραμμάτων με τη μέθοδο της δικαιόχρησης προέκυψαν μετά από σχετική προειδοποιητική επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο παραβίασης συγκεκριμένης ευρωπαϊκής Οδηγίας για την παροχή υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά. Ως εκ τούτου, όπως δήλωσε, επειδή το άρθρο αυτό αφορά μόνο κράτη μέλη, πρέπει και αυτό να τύχει σχετικής τροποποίησης.

Οι εκπρόσωποι των κολεγίων και των ιδιωτικών πανεπιστημίων που παρευρέθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής υπέδειξαν την ανάγκη συνέχισης των υφιστάμενων εκπαιδευτικών συνεργασιών/συμφωνιών με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του Ηνωμένου Βασιλείου, επισημαίνοντας ότι από τη λειτουργία των προγραμμάτων αυτών επηρεάζονται σήμερα περίπου 5 500 φοιτητές. Επομένως, υφίσταται άμεση ανάγκη για προώθηση σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων, ώστε να μην αφεθεί η επίλυση του θέματος στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων Κύπρου και Ηνωμένου Βασιλείου.

Με βάση τα πιο πάνω, κρίθηκε αναγκαία η κατάθεση και προώθηση των δύο προτάσεων νόμου για ψήφισή τους σε νόμο, ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα συνέχισης, ανανέωσης ή και τροποποίησης των υφιστάμενων πιο πάνω συμφωνιών μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Σημειώνεται ότι η επεξεργασία των κειμένων των προτάσεων νόμου έγινε σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο, τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, καθώς και την πρόεδρο του πιο πάνω αναφερόμενο φορέα. Ειδικότερα, όσον αφορά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος των διατάξεων των δύο προτάσεων νόμου, κρίθηκε σκόπιμο, επειδή οι ρυθμίσεις αυτές θα προηγηθούν της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, να τεθεί διάταξη σύμφωνα με την οποία η έναρξη της ισχύος τους να καθοριστεί με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Περαιτέρω, σημειώνεται ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με επιστολή του, ημερομηνίας 15 Μαρτίου 2019, που απέστειλε στη Βουλή, δηλώνει ότι συμφωνεί με τη φιλοσοφία και το περιεχόμενο του κειμένου και των δύο προτάσεων νόμου, καθώς και ότι συμφωνεί με την προώθησή τους με τη διαδικασία του κατεπείγοντος στην ολομέλεια της Βουλής.

Υπό το φως των πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού δήλωσε ότι όλα τα μέλη της θα τοποθετηθούν επί των δύο προτάσεων νόμου στο πλαίσιο της συζήτησής τους στην ολομέλεια του σώματος.

15 Μαρτίου 2019