Παρόντες:

• Μαρίνος Μουσιούττας, αναπλ. πρόεδρος    
• Αβέρωφ Νεοφύτου    
• Μάριος Μαυρίδης    
• Ονούφριος Κουλλά    
• Άριστος Δαμιανού    
• Αντρέας Καυκαλιάς
• Μαρίνος Σιζόπουλος
• Μιχάλης Γιωργάλλας
• Γιώργος Περδίκης
• Άννα Θεολόγου

               

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού μελέτησε τις προτάσεις νόμου του επισυνημμένου παραρτήματος, οι οποίες κατατέθηκαν στη Βουλή από τους βουλευτές κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, Μάριο Μαυρίδη και Ονούφριο Κουλλά εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού και κ. Άγγελο Βότση εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος σε τρεις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν την 21η Ιανουαρίου και στις 11 και 18 Φεβρουαρίου 2019.  Στο πλαίσιο των συνεδριών της επιτροπής παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, του Τμήματος Φορολογίας του ίδιου υπουργείου, του Υπουργείου Εσωτερικών, του Γραφείου του Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, εκπρόσωποι του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, του Συνδέσμου Διεθνών Τραπεζών Κύπρου, του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Ελεγκτών Κύπρου (ΣΕΛΚ).

          Σκοπός των προτάσεων νόμου όπως αυτές είχαν αρχικά κατατεθεί στη Βουλή είναι η τροποποίηση των αντίστοιχων βασικών νομοθεσιών, ώστε ο όρος «δανειολήπτης» να καλύπτει και συνδεδεμένα με αυτόν πρόσωπα, στην περίπτωση που γίνεται μεταβίβαση και διάθεση ακίνητης περιουσίας προς όφελος του δανειστή στο πλαίσιο διαδικασίας αναδιάρθρωσης δανείου.   

Σύμφωνα με τους εισηγητές των προτάσεων νόμου, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις σκοπείται η μη καταβολή φόρων και μεταβιβαστικών τελών από συνδεδεμένα με τον δανειολήπτη πρόσωπα, στην περίπτωση που αυτά μεταβιβάζουν ή διαθέτουν ακίνητη ιδιοκτησία που βρίσκεται στην κατοχή τους έναντι του οφειλόμενου ποσού του δανειολήπτη στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης ή εξόφλησης δανείου.

Οι ίδιοι εισηγητές δήλωσαν περαιτέρω ότι με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, στην περίπτωση που συνδεδεμένο με τον δανειολήπτη πρόσωπο δεν αποτελεί πρωτοφειλέτη ή εγγυητή, αλλά επιθυμεί να μεταβιβάσει περιουσιακό στοιχείο προς αναδιάρθρωση ή εξόφληση του οφειλόμενου από τον δανειολήπτη ποσού, υποχρεούται να καταβάλει φόρους και τέλη μεταβίβασης.  Το γεγονός αυτό αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για τα συνδεδεμένα πρόσωπα και επηρεάζει αρνητικά την προσπάθεια για αναδιάρθρωση και εξόφληση δανείων.

Συναφώς, με τις υπό αναφορά προτάσεις νόμου καταργούνται οι φορολογικές επιβαρύνσεις και τα μεταβιβαστικά τέλη και διευκολύνονται οι δανειολήπτες να προχωρούν σε αναδιάρθρωση ή εξόφληση των δανείων τους, μεταβιβάζοντας σε αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή συγγενικών τους προσώπων.  Τα εν λόγω μέτρα κρίνονται από τους εισηγητές επωφελή τόσο για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όσο και για τους δανειζομένους, καθότι συμβάλλουν στον περιορισμό των προβληματικών δανείων, στην υποβοήθηση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης και κατ’ επέκταση στην ενδυνάμωση της οικονομίας.

Σημειώνεται ότι οι εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων που παρέστησαν στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής εξέφρασαν τη σύμφωνη γνώμη τους με τις προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Στο πλαίσιο της συζήτησης των προτάσεων νόμου τα μέλη της επιτροπής απασχόλησαν ζητήματα που αφορούν στο εύρος των προσώπων που καλύπτει ο όρος συνδεδεμένο πρόσωπο, καθώς και στην ανάγκη επιβολής φορολογίας και μεταβιβαστικών τελών σε εκείνο μόνο το μέρος του ποσού της τιμής πώλησης, το οποίο υπερβαίνει την αξία της σχετικής οφειλής.

Στη βάση των πιο πάνω η εκπρόσωπος του Τμήματος Φορολογίας επισήμανε ότι η αναφορά στις προτάσεις νόμου στον όρο «συνδεδεμένα πρόσωπα» μπορεί να παραπέμπει στον περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμο, στον οποίο υπάρχουν σχετικές διατάξεις, που προβλέπουν τα ακόλουθα:

1.         Ένα άτομο είναι συνδεδεμένο µε άλλο άτομο, αν το πρώτο άτομο είναι σύζυγος ή συγγενής του δεύτερου ατόμου ή είναι σύζυγος συγγενή του δεύτερου ατόμου ή είναι συγγενής του συζύγου ή της συζύγου του δεύτερου ατόμου.

2.         Ένα πρόσωπο είναι συνδεδεμένο µε οποιοδήποτε πρόσωπο µε το οποίο διατηρεί συνεταιρισμό και µε τον σύζυγο ή τη σύζυγο ή συγγενή οποιουδήποτε ατόμου µε το οποίο διατηρεί συνεταιρισμό.

3.         Μια εταιρεία είναι συνδεδεμένη µε άλλη εταιρεία-

(i)        αν το ίδιο πρόσωπο έχει τον έλεγχο και των δύο ή αν ένα πρόσωπο έχει τον έλεγχο της μιας και πρόσωπα συνδεδεμένα μαζί του ή ο ίδιος και πρόσωπα συνδεδεμένα μαζί του έχουν τον έλεγχο της άλλης· ή

(ii)       αν μια ομάδα δύο ή περισσότερων προσώπων έχει τον έλεγχο καθεμίας εταιρείας και οι ομάδες είτε αποτελούνται από τα ίδια πρόσωπα είτε θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αποτελούνται από τα ίδια πρόσωπα, θεωρώντας (σε μια ή περισσότερες περιπτώσεις) ένα µέλος είτε της μιας είτε της άλλης ομάδας ότι αντικαθίσταται από άλλο πρόσωπο µε το οποίο είναι συνδεδεμένο·

4.         Μια εταιρεία είναι συνδεδεμένη µε άλλο πρόσωπο, αν το πρόσωπο αυτό έχει τον έλεγχό της ή το πρόσωπο αυτό και πρόσωπα συνδεδεμένα μαζί του έχουν τον έλεγχό της.

5.         Οποιαδήποτε δύο ή περισσότερα πρόσωπα που ενεργούν μαζί, για να εξασφαλίσουν ή να ασκήσουν τον έλεγχο μιας εταιρείας θεωρούνται σε σχέση µε την εν λόγω εταιρεία ότι είναι συνδεδεμένα το ένα µε το άλλο και µε οποιοδήποτε πρόσωπο που ενεργεί µε τις οδηγίες οποιουδήποτε από αυτά, για να εξασφαλίσει ή να ασκήσει τον έλεγχο της εταιρείας.  

Αναφορικά με τις περιπτώσεις που η αξία του ακινήτου είναι μεγαλύτερη της αξίας του δανείου, η ίδια εκπρόσωπος δήλωσε ότι επαφίεται στην επιτροπή να αποφασίσει κατά πόσο θα περιληφθεί σχετική ρύθμιση, ώστε να μην επιβάλλονται φόροι και μεταβιβαστικά τέλη για ολόκληρη την αξία του ακινήτου.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, η επιτροπή σε συνεννόηση με το αρμόδιο υπουργείο κατέληξαν σε αναθεωρημένα κείμενα προτάσεων νόμου στα οποία περιλήφθηκαν ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες δανειολήπτης θα θεωρείται και οποιοδήποτε συνδεδεμένο πρόσωπο του πρωτοφειλέτη, όπως ο όρος αυτός ερμηνεύεται στον περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμο, νοουμένου ότι η διάθεση και μεταβίβαση της ακίνητης ιδιοκτησίας, καθώς και η μεταβίβαση δικαιωμάτων δυνάμει πωλητήριου εγγράφου που έχει κατατεθεί στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας πραγματοποιείται προς όφελος του δανειστή.  Περαιτέρω, περιλήφθηκε σχετική πρόνοια για την επιβολή φορολογίας και μεταβιβαστικών τελών, στην περίπτωση που η αξία του ακινήτου είναι μεγαλύτερη της αξίας του δανείου κατά τρόπο που τέτοια φορολογία να αφορά μόνο την υπερβάλλουσα αξία.  

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, κατέληξε στις ακόλουθες θέσεις:

1.         Ο αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής βουλευτής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος και τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού τάσσονται υπέρ της ψήφισης των προτάσεων νόμου σε νόμο.

2.         Τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, το μέλος της βουλευτής του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, το μέλος της βουλευτής της Αλληλεγγύης, το μέλος της βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, καθώς και το μέλος της ανεξάρτητη βουλευτής κ. Άννα Θεολόγου επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος.     

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού με την παρούσα έκθεσή της υποβάλλει τις προτάσεις νόμου που αναφέρονται στο επισυνημμένο παράρτημα στην ολομέλεια του σώματος για τη λήψη τελικής απόφασης.

 

27 Φεβρουαρίου 2019 

 

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

^{1.      Ο περί Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018.}

^{2.      Ο περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2018.}

^{3.      Ο περί Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος (Τέλη και Δικαιώματα) (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του 2018.}

^{4.      Ο περί Φορολογίας του Εισοδήματος (Τροποποιητικός) (Αρ. 8) Νόμος του 2018.}

^{5.      Ο περί Έκτακτης Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας (Τροποποιητικός)  (Αρ. 5) Νόμος του 2018.}

^{6.      Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του 2018.}

^{7.      Ο περί Χαρτοσήμων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2018.}