Παρόντες:

• Άγγελος Βότσης, πρόεδρος                        
• Μαρίνος Μουσιούττας                                  
• Μάριος Μαυρίδης                                          
• Ονούφριος Κουλλά                                      
• Στέφανος Στεφάνου                                      
• Άριστος Δαμιανού                                        
• Αντρέας Καυκαλιάς
• Μαρίνος Σιζόπουλος
• Μιχάλης Γιωργάλλας
• Γιώργος Περδίκης
• Άννα Θεολόγου

          Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού μελέτησε την πιο πάνω πρόταση νόμου, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή από τους βουλευτές κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, Μάριο Μαυρίδη και Ονούφριο Κουλλά, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού, και Νικόλα Παπαδόπουλο, Άγγελο Βότση και Μαρίνο Μουσιούττα, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος, σε τέσσερις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 6 Μαΐου και στις 3, 10 και 27 Ιουνίου 2019.

          Στο πλαίσιο της συζήτησης ενώπιον της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, εκπρόσωποι της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), εκπρόσωποι του Συνδέσμου Διεθνών Τραπεζών Κύπρου, του Συνδέσμου Καταθετών Λαϊκής Τράπεζας (ΣΥΚΑΛΑ), του Συνδέσμου Παλαιών Μετόχων της Τράπεζας Κύπρου και του Συνδέσμου Κατόχων Αξιογράφων.

          Σκοπός του νόμου που προτείνεται είναι η τροποποίηση του περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμου, ώστε στους δικαιούχους προς αναπλήρωση απωλειών από τους πόρους του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, πέραν των φυσικών προσώπων, να περιληφθούν και νομικά πρόσωπα τα οποία θεωρούνται ιδιώτες πελάτες, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμου.

          Σημειώνεται ότι με βάση τις διατάξεις του πιο πάνω νόμου ιδιώτες πελάτες θεωρούνται οι μη επαγγελματίες πελάτες, ήτοι πρόσωπα τα οποία διαθέτουν την εμπειρία, τις γνώσεις και την εξειδίκευση, ώστε να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις και να εκτιμούν δεόντως τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν. 

          Όπως είναι γνωστό, η Βουλή των Αντιπροσώπων, προσφάτως, με την ψήφιση σχετικής πρότασης νόμου, η οποία είχε τη σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου υπουργείου, τροποποίησε τη βασική νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, εισάγοντας διατάξεις με τις οποίες επανακαθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας, ο σκοπός ίδρυσης και οι πόροι του ταμείου, με στόχο την αναπλήρωση απωλειών φυσικών προσώπων που έχουν συνεισφέρει στην κεφαλαιοποίηση των δύο συστημικών τραπεζών κατά τη διαδικασία εξυγίανσής τους, με βάση την ισχύουσα στον δεδομένο χώρο νομοθεσία.

          Σημειώνεται ότι κατά τη διεξαχθείσα στο εν λόγω στάδιο συζήτηση ενώπιον της επιτροπής, αλλά και στην ολομέλεια του σώματος, μέλη της επιτροπής είχαν εκφράσει θέση ότι σε μεταγενέστερο στάδιο θα έπρεπε να μελετηθεί το ενδεχόμενο το εν λόγω ταμείο να καλύπτει πέραν των φυσικών προσώπων και απώλειες τις οποίες υπέστησαν νομικά πρόσωπα/εταιρείες, επιφυλάσσοντας συναφώς το δικαίωμά τους για την κατάθεση σχετικής πρότασης νόμου.

          Ως εκ τούτου με την παρούσα πρόταση νόμου επιδιώκεται η επίτευξη του πιο πάνω στόχου με την εισαγωγή σχετικών ρυθμίσεων, βάσει των οποίων θα καλύπτονται και νομικά πρόσωπα από το αποθεματικό του ταμείου.

          Στο στάδιο της συζήτησης της υπό αναφορά πρότασης νόμου οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, επισημαίνοντας ότι προκύπτουν κίνδυνοι όσον αφορά τη νομιμότητα και σταθερότητα του νομικού πλαισίου, καθώς και τη συμβατότητά του με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και δη με θέματα που άπτονται κρατικών ενισχύσεων και ανταγωνιστικότητας. 

          Σχετική με τα πιο πάνω είναι η επιστολή του Υπουργού Οικονομικών, ημερομηνίας 30 Μαΐου 2019, στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι με τη θέσπιση των προτεινόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων προκύπτει το ενδεχόμενο η παραχώρηση αναπλήρωσης προς νομικά πρόσωπα να χαρακτηριστεί ως κρατική ενίσχυση, η οποία προϋποθέτει εξέταση και έγκριση από τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων και τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, με ενδεχόμενο το όλο νομικό πλαίσιο να είναι μη συμβατό με το ευρωπαϊκό δίκαιο.

          Περαιτέρω, στην ίδια επιστολή αναφέρεται ότι, μέσω των προτεινόμενων ρυθμίσεων και ειδικότερα της προτεινόμενης παραχώρησης αναπλήρωσης και προς τα νομικά πρόσωπα, αυξάνεται σημαντικά το συνολικό ύψος της αναπλήρωσης και συνακόλουθα αυξάνονται οι δαπάνες του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης και/ή μειώνεται δραστικά η αναπλήρωση προς φυσικά πρόσωπα.

          Σημειώνεται ότι τις εκφρασθείσες από το Υπουργείο Οικονομικών επιφυλάξεις αναφορικά με τη συμβατότητα των προτεινόμενων ρυθμίσεων με το ευρωπαϊκό δίκαιο υιοθέτησε και ο εκπρόσωπος της ΚΤΚ, ο οποίος δήλωσε περαιτέρω ότι πρέπει κατά τον καταρτισμό του Σχεδίου Αναπλήρωσης να τεθούν ορθολογικά κριτήρια. 

          Ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων κατά την τοποθέτησή του επί του θέματος δήλωσε ότι με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις προκύπτουν εμφανώς θέματα που μπορούν να εκληφθούν ως κρατικές ενισχύσεις και συναφώς πρέπει να ενημερώνεται σχετικά η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

          Κατά τη συζήτηση του θέματος, αλλά και γραπτώς διά ηλεκτρονικού μηνύματος, ημερομηνίας 6 Ιουνίου 2019, ο πιο πάνω αξιωματούχος εισηγήθηκε όπως, για σκοπούς συμβατότητας των προτεινόμενων ρυθμίσεων με το νομοθετικό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, το κείμενο της πρότασης νόμου αναθεωρηθεί, ώστε σε αυτό να περιληφθεί πρόνοια βάσει της οποίας το Σχέδιο Αναπλήρωσης που θα καταρτιστεί, το οποίο καθορίζεται από την Επιτροπή Διαχείρισης του ταμείου και εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο κατόπιν υποβολής πρότασης του Υπουργού Οικονομικών, τηρεί τα προβλεπόμενα από την ενωσιακή και την οικεία περί κρατικών ενισχύσεων νομοθεσία.

          Η πρόεδρος της ΕΚΚ δήλωσε ότι ορθά στην πρόταση νόμου έχει περιληφθεί πρόνοια για αναπλήρωση απωλειών που υπέστησαν πρόσωπα συνεπεία της εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης και τα οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο είχαν τα χαρακτηριστικά «ιδιώτη πελάτη» κατά τα οριζόμενα από τις διατάξεις του περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμου.  Συναφώς, ο όρος «ιδιώτης πελάτης», με βάση τις διατάξεις του εν λόγω νόμου, παραπέμπει σε νομικά πρόσωπα που δεν είναι επαγγελματίες πελάτες, ήτοι σε πρόσωπα τα οποία δε διαθέτουν την εμπειρία, τις γνώσεις και την εξειδίκευση, ώστε να λαμβάνουν τις δικές τους επενδυτικές αποφάσεις και να είναι σε θέση να εκτιμούν δεόντως τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν.

          Σημειώνεται ότι το ποια πρόσωπα θεωρούνται «επαγγελματίες πελάτες» αναλύεται εκτενώς στο Δεύτερο Παράρτημα του πιο πάνω νόμου. 

          Περαιτέρω, η ίδια αξιωματούχος τόσο κατά τη μελέτη της πρότασης νόμου ενώπιον της επιτροπής όσο και μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος, ημερομηνίας 4 Ιουνίου 2019, υπέβαλε συγκεκριμένες εισηγήσεις για τροποποιήσεις επί του προτεινόμενου νόμου, ώστε να καλύπτονται ξεκάθαρα όλες οι επηρεαζόμενες κατηγορίες, ήτοι καταθέτες, κάτοχοι τραπεζικών αξιογράφων και μέτοχοι οι οποίοι κατά τη δεδομένη χρονική περίοδο υπέστησαν απώλειες.

          Οι εκπρόσωποι του ΣΥΚΑΛΑ, του Συνδέσμου Παλαιών Μετόχων της Τράπεζας Κύπρου και του Συνδέσμου Κατόχων Αξιογράφων εξέφρασαν τη σύμφωνη γνώμη τους με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις για συμπερίληψη και των νομικών προσώπων στους δικαιούχους προς αναπλήρωση απωλειών. 

          Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κατόχων Αξιογράφων δήλωσε περαιτέρω ότι ορθά  θεσμικοί και επαγγελματίες πελάτες δεν καλύπτονται από τις πρόνοιες της υπό ψήφιση πρότασης νόμου, επειδή όφειλαν να γνωρίζουν τον κίνδυνο που συνεπάγονται οι συγκεκριμένες επενδυτικές αποφάσεις.

          Η επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, αποφάσισε όπως προβεί σε τροποποίηση του κειμένου της πρότασης νόμου, συνυπολογίζοντας τόσο τις εισηγήσεις του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων όσο και της προέδρου της ΕΚΚ, όπως αυτές αναλύονται πιο πάνω.

          Συναφώς, το υπό αναφορά κείμενο έχει αναθεωρηθεί, ώστε να διασφαλίζεται ότι υπάρχει συμβατότητα με το ευρωπαϊκό δίκαιο όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις και θέματα ανταγωνιστικότητας και περαιτέρω να καλυφθούν όλες οι κατηγορίες προσώπων που έχουν υποστεί απώλειες κατά τον ουσιώδη χρόνο και φέρουν τα χαρακτηριστικά του «ιδιώτη πελάτη».

          Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, υπό το φως των πιο πάνω, διαμόρφωσε τις ακόλουθες θέσεις:

1.         Ο πρόεδρος και το μέλος της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος και τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού τάσσονται υπέρ της ψήφισης της πρότασης νόμου σε νόμο, όπως αυτή έχει τελικά διαμορφωθεί σύμφωνα με τα πιο πάνω.

2.         Τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, το μέλος της βουλευτής του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, το μέλος της βουλευτής της Αλληλεγγύης, το μέλος της βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, καθώς και το μέλος της ανεξάρτητη βουλευτής κ. Άννα Θεολόγου επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος.

          Υπό το φως των πιο πάνω, η επιτροπή με την παρούσα έκθεσή της υποβάλλει την πρόταση νόμου στην ολομέλεια του σώματος για τη λήψη τελικής απόφασης στο εν λόγω στάδιο.

3 Ιουλίου 2019