Παρόντες:

• Ελένη Μαύρου, πρόεδρος    
• Γιώργος Τ. Γεωργίου    
• Ευανθία Σάββα    
• Νίκος Νουρής    
• Γιώργος Κάρουλλας
• Πανίκος Λεωνίδου
• Παύλος Μυλωνάς
• Κωστής Ευσταθίου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών μελέτησε τις προτάσεις νόμου που αναφέρονται στο επισυνημμένο παράρτημα, οι οποίες κατατέθηκαν στη Βουλή από την ίδια, σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 28 Ιανουαρίου και στις 4 Φεβρουαρίου 2019. Σημειώνεται ότι, πέρα από τις εν λόγω συνεδρίες, η επιτροπή μελέτησε αρχικά την πρώτη πρόταση νόμου σε αριθμό προηγούμενων συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 16ης Οκτωβρίου 2017 και 7ης Ιανουαρίου 2019.

Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Επιτροπής Διερεύνησης Ασυμβιβάστου, της Ένωσης Δήμων Κύπρου και της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου.

Σημειώνεται ότι η Αναπτυξιακή Εταιρεία Λάρνακας-Αμμοχώστου, η Αναπτυξιακή Εταιρεία Λεμεσού, η Αναπτυξιακή Εταιρεία Πάφου και η Αναπτυξιακή Εταιρεία Τροόδους, παρ’ όλο που δεν κλήθηκαν να εκπροσωπηθούν στις συνεδρίες της επιτροπής, με επιστολή τους προς την επιτροπή διατύπωσαν τις θέσεις τους αναφορικά με τις πρόνοιες των προτάσεων νόμου.

Όπως είναι γνωστό, η πρώτη πρόταση νόμου κατατέθηκε στη Βουλή στις 6 Μαΐου 2010 και παραπέμφθηκε για εξέταση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών της τότε Βουλής, η οποία άρχισε τη μελέτη της στην παρουσία και άλλων εμπλεκόμενων φορέων. Ωστόσο, επειδή η μελέτη της δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη της Θ΄ Βουλευτικής Περιόδου, λόγω της επικείμενης τότε διάλυσης της Βουλής για τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών της 22ας Μαΐου 2011, τη μελέτησε στη συνέχεια η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών της Ι΄ Βουλευτικής Περιόδου. Η εξέταση της πρότασης νόμου από την εν λόγω επιτροπή επίσης δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη της υπό αναφορά Βουλευτικής Περιόδου και ως εκ τούτου αυτή μελετήθηκε εξ υπαρχής από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών με τη νέα της σύνθεση.

Σκοπός της πρώτης πρότασης νόμου, όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, είναι η τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου, ώστε να παρασχεθεί η εξουσία στα συμβούλια των δήμων όπως, μετά από έγκριση του Υπουργού Εσωτερικών και του Υπουργού Οικονομικών, ιδρύουν ή συμμετέχουν σε εταιρείες, συνεταιρισμούς, σωματεία ή ιδρύματα, οι σκοποί ή οι στόχοι ή οι δραστηριότητες των οποίων αφορούν στην εφαρμογή προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αξιοποίηση διαθέσιμων κονδυλίων της, στην εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας, στην παροχή υπηρεσιών, στην ανάπτυξη και στη διοργάνωση πολιτιστικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην παροχή συναφών υπηρεσιών που στόχο έχουν την ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την πρώτη πρόταση νόμου, η εισαγωγή της προτεινόμενης ρύθμισης κρίθηκε αναγκαία, επειδή η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει μόνο την ίδρυση ή συμμετοχή δήμου σε εταιρείες που έχουν σχέση με την αξιοποίηση της δημοτικής ακίνητης ιδιοκτησίας.

Στο στάδιο της συζήτησης επί των προνοιών της πρώτης πρότασης νόμου, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών δήλωσαν στην επιτροπή ότι το εν λόγω υπουργείο δεν ενίσταται στην υιοθέτηση της προτεινόμενης ρύθμισης. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ιδίους, η εν λόγω εξουσία θα πρέπει να ασκείται αποκλειστικά από αρχές τοπικής διοίκησης μεμονωμένα ή κατόπιν σύμπραξης με άλλες αρχές τοπικής διοίκησης.

Οι εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων Κύπρου διατύπωσαν την άποψη ότι με την υιοθέτηση της προτεινόμενης ρύθμισης παρέχεται η ευχέρεια στα συμβούλια των δήμων να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στο έργο που πρέπει να επιτελούν και στον ρόλο που διαδραματίζουν όσον αφορά στην παροχή υπηρεσιών και στην εκτέλεση έργων σε τοπικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, οι ίδιοι εκπρόσωποι επισήμαναν ότι με την παροχή δυνατότητας στους δήμους για άσκηση της πιο πάνω αναφερόμενης εξουσίας ενισχύεται το υφιστάμενο πλαίσιο ανάπτυξης διαδημοτικής συνεργασίας. Περαιτέρω, οι ίδιοι ανέφεραν ότι σήμερα ούτως ή άλλως παρέχεται από τους δήμους ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών προς τους δημότες μέσα από τη λειτουργία σωματείων, ιδρυμάτων και αναπτυξιακών εταιρειών, στα οποία συμμετέχουν τα οικεία δημοτικά συμβούλια και τα οποία αφορούν μεταξύ άλλων στην παροχή φροντίδας σε παιδιά και ηλικιωμένους, στην ανάπτυξη πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην υλοποίηση δράσεων που στοχεύουν στην προβολή του τουριστικού προϊόντος.

Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής Διερεύνησης Ασυμβιβάστου δήλωσαν στην επιτροπή ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, η οποία καθορίζει ορισμένα ασυμβίβαστα κατά την άσκηση του έργου ορισμένων αξιωματούχων της Δημοκρατίας, η άσκηση της προβλεπόμενης με την προτεινόμενη ρύθμιση εξουσίας των συμβουλίων των δήμων συνιστά λόγο ασυμβιβάστου. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο όπως εισαχθούν στην εν λόγω νομοθεσία σχετικές διατάξεις, ώστε να μην τυγχάνει εφαρμογής το καθιερούμενο σε αυτήν ασυμβίβαστο για πρόσωπο που είναι μέλος στο συμβούλιο οποιασδήποτε τοπικής αρχής η οποία δυνάμει του προτεινόμενου νόμου έχει ιδρύσει οποιαδήποτε από τις προβλεπόμενες σε αυτόν οντότητες ή συμμετέχει στις εν λόγω οντότητες.

Στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη για την πρώτη πρόταση νόμου, την επιτροπή απασχόλησε κυρίως η ανάγκη εισαγωγής σε αυτήν προνοιών όσον αφορά στην προτεινόμενη εξουσία των δήμων, οι οποίες θα συνιστούν κατάλληλες ασφαλιστικές δικλίδες, προκειμένου να επιτυγχάνεται η άσκησή της με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο και ο αποκλεισμός κατά το δυνατόν της διάπραξης παράνομων πράξεων. Παράλληλα, την επιτροπή απασχόλησε το κατά πόσο θα έπρεπε για σκοπούς ίσης μεταχείρισης των τοπικών αρχών να εισαχθεί ανάλογη ρύθμιση και στον περί Κοινοτήτων Νόμο, καθώς και το κατά πόσο, σε περίπτωση άσκησης της εν λόγω εξουσίας, όντως υφίσταται ασυμβίβαστο όσον αφορά στους αιρετούς αξιωματούχους. Συναφώς, ως αποτέλεσμα της εν λόγω συζήτησης, σε μεταγενέστερο στάδιο η επιτροπή κατέθεσε στη Βουλή τη δεύτερη και την τρίτη πρόταση νόμου του επισυνημμένου παραρτήματος.

Σκοπός της δεύτερης πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Κοινοτήτων Νόμου, ώστε να παρασχεθεί η εξουσία στα συμβούλια των κοινοτήτων όπως ιδρύουν ή συμμετέχουν σε μη κερδοσκοπικές εταιρείες δι’ εγγυήσεως ή ιδρύματα, οι σκοποί ή οι δραστηριότητες των οποίων αφορούν στην εφαρμογή προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αξιοποίηση διαθέσιμων κονδυλίων της, στην εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας, στην παροχή υπηρεσιών, στην ανάπτυξη και στη διοργάνωση πολιτιστικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην παροχή συναφών υπηρεσιών που στόχο έχουν την ανάπτυξη.

Σκοπός της τρίτης πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί του Ασυμβιβάστου προς την Άσκηση των Καθηκόντων Ορισμένων Αξιωματούχων της Δημοκρατίας Ορισμένων Επαγγελματικών και Άλλων Συναφών Δραστηριοτήτων τους Νόμου, ώστε να εισαχθεί σε αυτόν σχετική πρόνοια σύμφωνα με την οποία αίρεται τυχόν ασυμβίβαστο, σε περίπτωση που οποιοδήποτε συμβούλιο δήμου ή κοινότητας ιδρύει ή συμμετέχει στις πιο πάνω αναφερόμενες μη κερδοσκοπικές εταιρείες δι’ εγγυήσεως ή ιδρύματα.

Στο πλαίσιο της συζήτησης ενώπιον της επιτροπής για τις πρόνοιες της δεύτερης πρότασης νόμου, ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου διατύπωσε προβληματισμούς και επιφυλάξεις για τις πρόνοιές της και υποστήριξε ότι η υιοθέτησή τους ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά τη λειτουργία υφιστάμενων εταιρειών, στις οποίες συμμετέχουν οι τοπικές αρχές μαζί με άλλους τοπικούς φορείς.

Πέραν των πιο πάνω, σε μεταγενέστερο στάδιο, με επιστολή που απέστειλαν στην επιτροπή οι πιο πάνω αναφερόμενες αναπτυξιακές εταιρείες εξέφρασαν τη διαφωνία τους με τις πρόνοιες των υπό αναφορά προτάσεων νόμου για πρακτικούς και άλλους λόγους.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα αποφάσισε να τροποποιήσει το κείμενο της πρώτης πρότασης νόμου, ώστε να διαλαμβάνει ότι η πιο πάνω αναφερόμενη εξουσία των συμβουλίων των δήμων θα αφορά στην ίδρυση ή συμμετοχή μόνο σε μη κερδοσκοπικές εταιρείες δι’ εγγυήσεως ή ιδρύματα, οι σκοποί ή οι δραστηριότητες των οποίων αφορούν στην εφαρμογή προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αξιοποίηση διαθέσιμων κονδυλίων της, στην εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας, στην παροχή υπηρεσιών, στην ανάπτυξη και στη διοργάνωση πολιτιστικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην παροχή συναφών υπηρεσιών που στόχο έχουν την ανάπτυξη.

Υπό το φως των πιο πάνω, η επιτροπή υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τόσο της πρώτης πρότασης νόμου, όπως αυτή έχει αναθεωρηθεί σύμφωνα με την προαναφερθείσα θέση της, όσο και της δεύτερης και της τρίτης πρότασης νόμου και ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφισή τους σε νόμους, αφού τροποποιηθεί ο τίτλος της πρώτης και της δεύτερης πρότασης νόμου, ώστε να αναφέρονται ως «Ο περί Δήμων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2019» και «Ο περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2019», αντίστοιχα.

13 Φεβρουαρίου 2019

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

<sup>1. Ο περί Δήμων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2010.
2. Ο περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019.
3. Ο περί του Ασυμβιβάστου προς την Άσκηση των Καθηκόντων Ορισμένων Αξιωματούχων της Δημοκρατίας Ορισμένων Επαγγελματικών και Άλλων Συναφών Δραστηριοτήτων τους (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019.</sup>