Παρόντες:

• Ελένη Μαύρου, πρόεδρος    
• Ευανθία Σάββα    
• Ανδρέας Κυπριανού    
• Γιώργος Κάρουλλας
• Πανίκος Λεωνίδου
• Κωστής Ευσταθίου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών μελέτησε την πιο πάνω πρόταση νόμου, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή από το μέλος της βουλευτή κ. Κωστή Ευσταθίου εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, σε αριθμό συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 18 Σεπτεμβρίου 2017 και 12 Νοεμβρίου 2018. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του ίδιου υπουργείου. Η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και το Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής.

Σκοπός της πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, ώστε οι ιδιοκτήτες ακίνητης ιδιοκτησίας να ενημερώνονται επαρκώς και εγκαίρως από το διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως ή την οικεία πολεοδομική αρχή, ανάλογα με την περίπτωση, για αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται και ενδέχεται να επηρεάζουν ουσιωδώς την αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας τους.

Σύμφωνα με τον εισηγητή της πρότασης νόμου, καθώς και την αιτιολογική έκθεση που τη συνοδεύει, η προτεινόμενη ρύθμιση κρίνεται αναγκαία, ώστε οι πολίτες να λαμβάνουν γνώση των αποφάσεων που επιφέρουν αλλαγές στα χαρακτηριστικά των ακινήτων τους και κατ’ επέκταση επηρεάζουν ουσιωδώς την αξία αυτών.

Οι εκπρόσωποι του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως δήλωσαν στην επιτροπή ότι το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την πολεοδομική πρακτική και ειδικότερα τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τον έλεγχο της ανάπτυξης, την κατασκευή έργων και την κήρυξη διατηρητέων οικοδομών διασφαλίζει την πλήρη ενημέρωση του πολίτη για πολεοδομικές αποφάσεις που δύναται να τον επηρεάσουν. Παράλληλα, σύμφωνα με τους ίδιους εκπροσώπους, οι ισχύουσες διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας συνάδουν με τις γενικές αρχές διοικητικού δικαίου και το νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη δράστη της δημόσιας διοίκησης εν γένει.

Περαιτέρω, οι ίδιοι εκπρόσωποι διατύπωσαν προβληματισμούς και επιφυλάξεις για τις πρόνοιες της πρότασης νόμου και υποστήριξαν ότι η υιοθέτησή τους ενδέχεται να ελλοχεύει κινδύνους όσον αφορά την εφαρμογή των αρχών της πολεοδομικής επιστήμης και πρακτικής, επηρεάζοντας άμεσα τους σκοπούς της προώθησης μεθοδικής ανάπτυξης προς το συμφέρον της αξίας της γης αντί της γενικότερης εξυπηρέτησης και ευημερίας του κοινωνικού συνόλου.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τους ίδιους εκπροσώπους, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως λαμβάνει ετησίως δεκάδες αποφάσεις και εκδίδει σχετικές ειδοποιήσεις αναφορικά με όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του. Συναφώς, διαφαίνεται ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θα επιφέρουν φόρτο εργασίας σε υπέρμετρο βαθμό όσον αφορά τόσο το εν λόγω τμήμα όσο και το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι θα προκύψουν σημαντικές πρόσθετες ανάγκες σε προσωπικό και κατ’ ακολουθίαν επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Πέραν των πιο πάνω, οι ίδιοι εκπρόσωποι σημείωσαν ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπό τροποποίηση βασικής νομοθεσίας, προσωπική ενημέρωση του ιδιοκτήτη γης σήμερα απαιτείται μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες λαμβάνονται πολεοδομικές αποφάσεις οι οποίες δύναται να επιφέρουν στέρηση της ακίνητης ιδιοκτησίας του. Τέλος, εισηγήθηκαν όπως οι πολεοδομικές αποφάσεις οι οποίες δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και συναφώς κοινοποιούνται σε κάθε ενδιαφερόμενο παράλληλα δημοσιοποιούνται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με απώτερο στόχο την ενίσχυση του υφιστάμενου μηχανισμού πληροφόρησης των πολιτών για τη διαφοροποίηση του πολεοδομικού καθεστώτος που διέπει την ιδιοκτησία τους.

Οι εκπρόσωποι του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας δήλωσαν στην επιτροπή ότι η υποχρέωση ενημέρωσης των ενδιαφερομένων δεν είναι πάντοτε πρακτικά εφικτή, εφόσον πολλές φορές η διεύθυνση των ιδιοκτητών ή των συνιδιοκτητών ακίνητης ιδιοκτησίας δεν είναι γνωστή. Επιπρόσθετα, επισήμαναν ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση αναμένεται ότι θα δημιουργηθεί τεράστιος διοικητικός όγκος εργασίας όσον αφορά τη λήψη απόφασης κατόπιν διενέργειας έρευνας για το κατά πόσο επηρεάζεται ουσιωδώς η ακίνητη ιδιοκτησία.

Η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με γραπτό υπόμνημα που απέστειλε στην επιτροπή, εξέφρασε την άποψη ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δε συγκρούεται με τις διατάξεις του Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2017/679 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών. Όπως επισημαίνεται στο εν λόγω υπόμνημα, με την προτεινόμενη ρύθμιση εξυπηρετείται το συμφέρον του ιδιοκτήτη ή του συνιδιοκτήτη ακίνητης ιδιοκτησίας, ανάλογα με την περίπτωση. Τέλος, σημειώνεται ότι σε περίπτωση που δεν είναι επικαιροποιημένα τα καταχωρισμένα στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας στοιχεία, το εν λόγω τμήμα θα είναι υποχρεωμένο να εξεύρει ασφαλέστερο και οργανωτικά ορθό τρόπο αποστολής της σχετικής ειδοποίησης στους ενδιαφερομένους σύμφωνα με τις πρόνοιες του υπό αναφορά Κανονισμού.

Στο πλαίσιο της συζήτησης της πρότασης νόμου από την επιτροπή, η τελευταία ζήτησε από τους κυβερνητικούς αρμοδίους την κατάθεση στοιχείων σε σχέση με ποικίλα ζητήματα που άπτονται της εφαρμογής της υπό τροποποίηση βασικής νομοθεσίας.

Σημειώνεται ότι η επιτροπή, κατά τις συνεδρίες της που πραγματοποιήθηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου και στις 16 Οκτωβρίου 2017, εξέτασε παράλληλα με την υπό συζήτηση πρόταση νόμου άλλη συναφή πρόταση νόμου, η οποία επίσης κατατέθηκε στη Βουλή από το μέλος της επιτροπής βουλευτή κ. Κωστή Ευσταθίου εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ και αποσκοπούσε στην εισαγωγή ανάλογων ρυθμίσεων στον περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμο.

Ως αποτέλεσμα της συζήτησης που διεξήχθη κατά τις εν λόγω συνεδρίες της επιτροπής, η τελευταία έκρινε σκόπιμο όπως προωθηθεί για ψήφιση μόνο η προτεινόμενη τροποποίηση του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου και η μελέτη της υπό συζήτηση πρότασης νόμου ολοκληρωθεί σε εύθετο χρόνο.

Σημειώνεται επίσης ότι για την πιο πάνω αναφερόμενη τροποποίηση του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταχώρισε αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 140.1 του Συντάγματος και σύμφωνα με τη γνωμάτευση του δικαστηρίου ο ψηφισθείς νόμος δεν είναι αντισυνταγματικός. Ειδικότερα, στην εν λόγω γνωμάτευση σημειώθηκε ότι, όταν ένας νόμος δεν προβλέπει αύξηση των δαπανών του προϋπολογισμού, αλλά με αυτόν θα επιβαρυνθούν κάποιες κρατικές υπηρεσίες και θα υπάρχει κάποιο συνεπαγόμενο διοικητικό κόστος, πρόκειται για επιτρεπτή επίπτωση της θέσπισης του νόμου στις χρηματικές υποχρεώσεις του κράτους. Όσον αφορά δε το ζήτημα του κατά πόσο ενδέχεται να επηρεαστεί ουσιωδώς η αξία ακίνητης ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την ίδια γνωμάτευση, επαφίεται εξ ολοκλήρου στη διακριτική ευχέρεια της οικείας αρμόδιας αρχής.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, κατά πλειοψηφία της προέδρου και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς και του μέλους της βουλευτή του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις της πρότασης νόμου, όπως αυτή τροποποιήθηκε από νομοτεχνική άποψη, και εισηγείται στη Βουλή την ψήφισή της σε νόμο, αφού τροποποιηθεί ο τίτλος της, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018».

Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού δήλωσαν πως η κοινοβουλευτική τους ομάδα θα τοποθετηθεί επί των προνοιών της πρότασης νόμου κατά τη συζήτησή της στην ολομέλεια της Βουλής.

26 Νοεμβρίου 2018