Παρόντες:

• Αντρέας Φακοντής, πρόεδρος              
• Σκεύη Κούτρα                                        
• Ευανθία Σάββα                                      
• Μάριος Μαυρίδης                                
• Μαριέλλα Αριστείδου
• Μαρίνος Μουσιούττας
• Κουκουμά Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης
• Γιώργος Περδίκης
• Λίνος Παπαγιάννης

 
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μελέτησε τους πιο πάνω κανονισμούς σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 2 και 9 Ιουλίου 2019. Στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιόν της η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων συνοδευόμενη από λειτουργούς του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων ΠΕΟ και ΔΕΟΚ, της εργοδοτικής οργάνωσης ΟΕΒ, της Παγκύπριας Οργάνωσης Πολυτέκνων (ΠΟΠ), της Παγκύπριας Οργάνωσης Πενταμελούς Οικογένειας, της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων και του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών. Η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ΣΕΚ και ΠΑΣΥΔΥ, η εργοδοτική οργάνωση ΚΕΒΕ, ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων, η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου (ΟΠΑΚ) και η Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στη συνεδρία της επιτροπής.
Σκοπός των προτεινόμενων κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται δυνάμει της παραγράφου (β) του άρθρου 38 του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου, είναι η αντικατάσταση του Πίνακα στους περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών (Παροχή Στέγασης) Κανονισμούς του 2014 στον οποίο καθορίζεται το ποσό που χορηγείται για την παροχή στέγασης ανά τετραγωνικό μέτρο σε κάθε επαρχία.

Ειδικότερα, το ποσό παροχής στέγασης ανά τετραγωνικό μέτρο τροποποιείται ως ακολούθως:

1. Για την επαρχία Λευκωσίας από δύο ευρώ και ογδόντα σεντ (€2,80) σε τέσσερα ευρώ και έξι σεντ (€4,80).
2. Για την επαρχία Λεμεσού από δύο ευρώ και ογδόντα σεντ (€2,80) σε τέσσερα ευρώ και σαράντα ένα σεντ (€4,41).
3. Για την επαρχία Λάρνακας από δύο ευρώ και σαράντα πέντε σεντ (€2,45) σε τρία ευρώ και πενήντα σεντ (€3,50).
4. Για την επαρχία Πάφου από ένα ευρώ και εβδομήντα πέντε σεντ (€1,75) σε δύο ευρώ και ενενήντα τέσσερα σεντ (€2,94).
5. Για την επαρχία Αμμοχώστου από δύο ευρώ και ογδόντα σεντ (€2,80) σε δύο ευρώ και ενενήντα τέσσερα σεντ (€2,94).

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τους προτεινόμενους κανονισμούς, ο περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος προνοεί μεταξύ άλλων για την παροχή ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε δικαιούχους στη βάση εισοδηματικών, περιουσιακών και άλλων κριτηρίων και διασφαλίζει ότι όλοι οι Κύπριοι πολίτες και οι οικογένειές τους, αλλά και Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν νομίμως και συνεχώς στην Κυπριακή Δημοκρατία για χρονική διάρκεια πέραν των πέντε ετών έχουν πρόσβαση σε ένα ελάχιστο δίκτυ κοινωνικής προστασίας, έτσι που να μπορούν να καλύψουν τις ελάχιστες βασικές και ειδικές ανάγκες για την καθημερινή διαβίωσή τους. Σύμφωνα με τις διατάξεις της ανωτέρω νομοθεσίας, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα συνίσταται από το μηνιαίο ποσό που δύναται να παραχωρηθεί αναφορικά με το ελάχιστο καλάθι διαβίωσης και από το μηνιαίο ποσό που δύναται να παραχωρηθεί αναφορικά με την παροχή στέγασης, που περιλαμβάνει το επίδομα ενοικίου και το επίδομα τόκων στεγαστικού δανείου. Τα εν λόγω ποσά, τα οποία καθορίζονται με κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, καθώς και τα μηνιαία ποσά που παραχωρούνται δύναται με βάση τις πρόνοιες της ίδιας νομοθεσίας να αξιολογούνται κάθε δύο έτη.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα ποσά που χορηγούνται για παροχή στέγασης στο πλαίσιο παροχής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος καθορίστηκαν στους περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών (Παροχή Στέγασης) Κανονισμούς του 2014 στη βάση μελέτης που είχε διενεργηθεί περί τα τέλη του 2013. Τα ποσά αυτά, όπως επισημαίνεται, υπολογίζονται ανάλογα με τις ανάγκες σε στεγαστικό χώρο, σύμφωνα με τη σύνθεση της οικογενειακής μονάδας του δικαιούχου και αφού ληφθούν υπόψη οποιεσδήποτε επιπλέον ανάγκες που προκύπτουν λόγω αναπηρίας, ενώ για τον υπολογισμό του τελικού ποσού λαμβάνεται υπόψη και η επαρχία διαμονής του δικαιούχου, καθώς διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεγάλη διακύμανση στις τιμές ενοικίων και κατοικιών μεταξύ των διάφορων επαρχιών.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τα πιο πάνω στοιχεία, κρίθηκε σκόπιμο όπως διενεργηθεί νέα μελέτη για επικαιροποίηση των πιο πάνω δεδομένων και αναθεώρηση του ποσού που δύναται να παρέχεται ως επίδομα ενοικίου ή τόκων στεγαστικού δανείου. Η διενέργεια της μελέτης κατέδειξε τα ακόλουθα στοιχεία σε σύγκριση με τη μελέτη που είχε διενεργηθεί το 2014:

Μελέτη 2014 Μελέτη 2019 Αύξηση (%)
Λευκωσία €4,00 €5,80 45%
Λεμεσός €4,00 €6,30 57,5%
Λάρνακα €3,50 €5,00 42,9%
Πάφος €2,50 €4,20 68%
Αμμόχωστος €4,00 €4,20 5%

Σημειώνεται ότι η έναρξη της ισχύος των προτεινόμενων κανονισμών, εφόσον εγκριθούν, ορίζεται την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται του μήνα δημοσίευσής τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
H Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων δήλωσε κατά την τοποθέτησή της επί των υπό εξέταση κανονισμών ότι από την εφαρμογή των βασικών κανονισμών το 2014 μέχρι σήμερα παραχωρήθηκαν σε δικαιούχους περίπου €32 εκατομ. ως επίδομα ενοικίου και ως τόκος στεγαστικού δανείου. Πρόσθετα, η ίδια δήλωσε ότι παραχωρείται μηνιαίως ποσό περί τις €760.000 ως επίδομα ενοικίου και τόκοι στεγαστικού δανείου. Από το ποσό αυτό, δήλωσε, οι €680.000 αφορούν επιδότηση ενοικίου και οι €80.000 αφορούν τόκους στεγαστικών δανείων. Η ίδια ανέφερε επίσης ότι το 2015 έλαβαν επίδομα στέγασης 2 288 οικογένειες, το 2016 έλαβαν επίδομα στέγασης 5 786 οικογένειες, το 2017 έλαβαν επίδομα στέγασης 6 055 οικογένειες και το 2018 έλαβαν επίδομα στέγασης 5 666 οικογένειες. Η συνολική δαπάνη για το 2018 ανήλθε περίπου στα €9.875.000.

Ο πρόεδρος της επιτροπής ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι τιμές των ενοικίων έχουν αυξηθεί δραματικά και η τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας είναι απαραίτητη, σημειώνοντας ότι υπήρξε καθυστέρηση στην κατάθεση των προτεινόμενων κανονισμών.

Όλοι οι παρευρισκόμενοι χαιρέτισαν την κατάθεση των εν λόγω κανονισμών και δήλωσαν ότι συμφωνούν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τους. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι της ΠΟΠ ανέφεραν τόσο προφορικά όσο και γραπτώς, σε υπόμνημα που κατέθεσαν στην επιτροπή, ότι προσβλέπουν σε περαιτέρω βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την παροχή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Επίσης, η εκπρόσωπος της ΠΕΟ ανέφερε ότι η πολιτεία πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο υιοθέτησης μιας γενικής πολιτικής σε ό,τι αφορά τη στέγαση τόσο για τους δικαιούχους ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος όσο και για άλλες κατηγορίες προσώπων. Στην προσπάθεια αυτή, ανέφερε η ίδια εκπρόσωπος, πρέπει να εμπλακούν τόσο οι τοπικές αρχές όσο και οι φορείς στεγαστικής πολιτικής του κράτους.

Σημειώνεται ότι η ΟΠΑΚ, παρ’ όλο που δεν παρευρέθηκε στη συνεδρία της επιτροπής, απέστειλε επιστολή στην οποία αναφέρεται ότι συμφωνεί με την προώθηση των κανονισμών. Ωστόσο, με την ίδια επιστολή εκφράζουν την παράκληση όπως συζητηθεί σφαιρικά η στεγαστική πολιτική του κράτους για άτομα με αναπηρία, καθώς και γενικότερα οι τρόποι στήριξης των ατόμων με αναπηρίες.

Υπό το φως των πιο πάνω, ο πρόεδρος και τα μέλη της επιτροπής τάσσονται ομόφωνα υπέρ της έγκρισης των κανονισμών όπως αυτοί κατατέθηκαν από την εκτελεστική εξουσία.

10 Ιουλίου 2019