Παρόντες:

• Αδάμος Αδάμου, πρόεδρος    
• Αννίτα Δημητρίου
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου    
• Νίκος Κέττηρος
• Σόλων Κασίνης    
• Ευανθία Σάββα
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Μιχάλης Γιωργάλλας

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε αριθμό συνεδριάσεων της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 24ης Μαΐου και 20ης Σεπτεμβρίου 2017. Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του Τμήματος Αρχαιοτήτων του ίδιου υπουργείου, του Υπουργείου Εξωτερικών, του Υπουργείου Άμυνας, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεων και του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης και του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Αρχής Λιμένων Κύπρου, του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ΚΝΕ), της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, της Κεντρικής Επιτροπής Παραλιών, της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria), της ΠΟΒΕΚ, του ΕΒΕ Λάρνακας, του Συνδέσμου Καταδυτικών Κέντρων Κύπρου, του Παγκύπριου Συνδέσμου Θαλάσσιων Αθλημάτων, του Κέντρου Μελετών και Έρευνας AΚΤΗ, του Ομίλου Χειμερινών Κολυμβητών και Φίλων Λεμεσού, του Παγκύπριου Συνδέσμου Θαλασσοκαλλιεργητών (ΠΑΣΥΘΑ), της Κυπριακής Ένωσης Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (CYMEPA) και της Πρωτοβουλίας για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών. Η Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών, ο Σύνδεσμος Ναυτικών Πρακτόρων Κύπρου, το ΕΒΕ Αμμοχώστου, το ΕΒΕ Πάφου, το ΕΒΕ Λεμεσού, η Κυπριακή Ομοσπονδία Υποβρύχιων Δραστηριοτήτων, το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Υποθέσεων Ανατολικής Μεσογείου, ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Ψαράδων Παράκτιας Αλιείας, ο Σύνδεσμος Αλιέων Πολυδύναμων Σκαφών και ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επαγγελματιών Ψαράδων Παράκτιας Αλιείας Μικρών Σκαφών Περιοδικής Απασχόλησης, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής. Ωστόσο, ο Σύνδεσμος Ναυτικών Πρακτόρων Κύπρου με επιστολή του, ημερομηνίας 23 Ιουνίου 2017, πληροφόρησε την επιτροπή ότι συμφωνεί με το προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο.

Σκοπός του προτεινόμενου νόμου είναι η θέσπιση νέας εθνικής νομοθεσίας, ώστε να επιτευχθεί εναρμόνιση με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Ειδικότερα, με τον νόμο που προτείνεται θεσπίζονται οι γενικοί κανόνες βάσει των οποίων θα προσδιοριστεί η χωροχρονική κατανομή των τρεχουσών και των μελλοντικών δραστηριοτήτων και χρήσεων στα θαλάσσια ύδατα της Δημοκρατίας με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης της θαλάσσιας οικονομίας της, της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης στα θαλάσσια ύδατά της και της βιώσιμης χρήσης των θαλάσσιων πόρων της. Πιο συγκεκριμένα, οι υπό αναφορά πρόνοιες, όπως αυτές αρχικά κατατέθηκαν, αφορούν τα ακόλουθα:

1. Το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου νόμου, το οποίο περιλαμβάνει το θαλάσσιο βυθό και το υπέδαφος των χωρικών υδάτων της Δημοκρατίας, της συνορεύουσας ζώνης, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και της υφαλοκρηπίδας της Δημοκρατίας, με την επιφύλαξη της ύπαρξης άλλης νομοθεσίας της Ένωσης. Αντίθετα, το υπό αναφορά πεδίο εφαρμογής δεν περιλαμβάνει χερσαίο χώρο στον οποίο εφαρμόζεται σχέδιο ανάπτυξης ή οι διατάξεις των Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμων, αλλά ούτε και δραστηριότητες που αποσκοπούν αποκλειστικά στην άμυνα ή την εθνική ασφάλεια της Δημοκρατίας.

2. Τον ορισμό του Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ως αρμόδιας αρχής για την εφαρμογή του νόμου και τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων του, οι οποίες δύναται να μεταβιβάζονται σε καθορισμένα πρόσωπα.

3. Την ίδρυση δεκαπενταμελούς Επιτροπής Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και τον καθορισμό των μελών της, της οποίας θα προεδρεύει ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ή εκπρόσωπός του. Περαιτέρω περιλαμβάνονται πρόνοιες για τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες της εν λόγω επιτροπής.

4. Τις διαδικασίες υιοθέτησης και αναθεώρησης της Δήλωσης Πολιτικής από το Υπουργικό Συμβούλιο, η οποία θα προσδιορίζει τις βασικές προτεραιότητες, τους στόχους και τις στρατηγικές κατευθύνσεις για τα θαλάσσια ύδατα, που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη.

5. Τις διαδικασίες εκπόνησης, έγκρισης και αναθεώρησης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου, καθώς επίσης τους γενικούς κανόνες που πρέπει να διέπουν τη θέσπιση και την εφαρμογή του.

6. Την έκδοση βεβαίωσης συμμόρφωσης ή συμβατότητας μιας χρήσης ή δραστηριότητας στα θαλάσσια ύδατα που προβλέπεται στο Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο, την αδειοδότηση χρήσεων και δραστηριοτήτων που υπόκεινται ή και αντίστοιχα που δεν υπόκεινται σε ρυθμιζόμενη αδειοδότηση δυνάμει υφιστάμενης νομοθεσίας, καθώς επίσης τη συμπερίληψη υποχρέωσης ενημέρωσης της Βουλής για αυτές που αδειοδοτούνται χωρίς να υπόκεινται στην πιο πάνω ρυθμιζόμενη αδειοδότηση.

7. Την ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή του προτεινόμενου νόμου.

8. Την παραχώρηση εξουσίας έκδοσης κανονιστικών διοικητικών πράξεων αναφορικά με την εποπτεία και την αξιολόγηση των θαλάσσιων υδάτων και για ειδικότερα ζητήματα που αφορούν τις προϋποθέσεις που αφορούν την αναστολή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου και τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης και συμμετοχής του κοινού κατά την ανάπτυξή του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, οι πρόνοιες της προαναφερθείσας Οδηγίας έπρεπε να είχαν τεθεί σε ισχύ το αργότερο μέχρι την 18η Σεπτεμβρίου 2016. Σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή την 5η Μαΐου 2017, αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ξεκινήσει διαδικασίες παράβασης εναντίον της Δημοκρατίας για τη μη έγκαιρη μεταφορά των προνοιών της Οδηγίας στο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο, ενώ στο στάδιο της εξέτασης του νομοσχεδίου από την επιτροπή εξέπνευσε και η προθεσμία απάντησης της αιτιολογημένης γνώμης που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ημερομηνίας 14 Ιουλίου 2017.

Από το αρχικό στάδιο της συζήτησης που διεξήχθη στην επιτροπή επί των προτεινόμενων ρυθμίσεων διαφάνηκε ότι το αρμόδιο κυβερνητικό τμήμα δεν πραγματοποίησε δημόσιο διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς σε ικανοποιητικό βαθμό. Συναφώς, η επιτροπή κάλεσε το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας όπως προχωρήσει εκ νέου σε δημόσιο διάλογο με τους πιο πάνω φορείς, ώστε να επιτευχθεί κατά το δυνατό συναίνεση και να ελαχιστοποιηθούν οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί που εξέφρασαν οι τελευταίοι επί των προνοιών του νομοσχεδίου.

Το πιο πάνω κυβερνητικό τμήμα, ανταποκρινόμενο στο αίτημα της επιτροπής, διενήργησε παρουσίαση και διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η κατάθεση στην επιτροπή αναθεωρημένου κειμένου του νομοσχεδίου, στο οποίο περιλήφθηκαν ορισμένες βελτιώσεις επί συγκεκριμένων άρθρων του, όπως αυτές συναποφασίσθηκαν μεταξύ των πιο πάνω μερών. Η όλη εξέλιξη της προρρηθείσας διαβούλευσης, καθώς επίσης ανάλυση των τροποποιήσεων που εισήχθηκαν στο νομοσχέδιο, αναλύονται στο υπόμνημα του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, ημερομηνίας 16 Ιουνίου 2017, που συνοδεύει το αναθεωρημένο κείμενο του νομοσχεδίου.

Στο πλαίσιο της περαιτέρω συζήτησης που διεξήχθη ενώπιον της επιτροπής, όλοι οι κυβερνητικοί φορείς που εκπροσωπήθηκαν σε αυτή συμφώνησαν με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις όπως αυτές διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τα πιο πάνω.

Περαιτέρω, η Ένωση Δήμων Κύπρου και η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου επέμειναν στη θεσμοθέτηση, μέσω του νομοσχεδίου, της συμμετοχής τους στη διαμόρφωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου, αίτημα που όμως δεν έγινε αποδεκτό από το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας, ενώ η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχει δυνατότητα εξασφάλισης των θέσεων και των απόψεων των πιο πάνω φορέων, όταν αυτό εξυπηρετεί τον επιδιωκόμενο σκοπό και ότι δεν προκρίνει την εκ προοιμίου εκπροσώπησή τους, αιτιολογώντας με επιχειρήματα την άποψή της.

Επιπροσθέτως των πιο πάνω, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria), ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Μέσων Θαλάσσιων Αθλημάτων-Ψυχαγωγίας μέσω της ΠΟΒΕΚ και ο Όμιλος Χειμερινών Κολυμβητών και Φίλων Λεμεσού κατέθεσαν στην επιτροπή υπομνήματα σε σχέση με το αναθεωρημένο κείμενο του νομοσχεδίου.

Η επιτροπή, αφού άκουσε όλα όσα τέθηκαν υπόψη της, αποφάσισε να τροποποιήσει περαιτέρω το κείμενο του αναθεωρημένου κειμένου του νομοσχεδίου, ώστε να επιτευχθούν ορισμένες νομικής φύσεως διορθώσεις, να διασαφηνιστούν ορισμένες πρόνοιες, καθώς επίσης να επαναδιατυπωθούν οι πρόνοιες που αναφέρονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού στις περιπτώσεις που υπάρχει σύγκρουση δραστηριοτήτων ή χρήσεων στη θάλασσα. Πιο συγκεκριμένα, οι εν λόγω πρόνοιες διατυπώθηκαν κατά τρόπο ώστε στο στάδιο της εκπόνησης και εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού στη Δημοκρατία, όταν προκύπτει σύγκρουση μεταξύ χρήσεων ή δραστηριοτήτων, τα αρμόδια όργανα να λαμβάνουν υπόψη τα οφέλη και τις επιπτώσεις που προκύπτουν, ύστερα από εκτίμηση που γίνεται με επιστημονικές μεθόδους, σε πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, καθώς επίσης τη μέγιστη συνύπαρξη χρήσεων ή δραστηριοτήτων με στόχο τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη.

Υπό το φως των πιο πάνω, ο πρόεδρος και τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και το μέλος της επιτροπής βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη εισηγούνται στη Βουλή την ψήφιση του υπό αναφορά νομοσχεδίου σε νόμο, όπως αυτό τροποποιήθηκε σύμφωνα με τα προρρηθέντα. Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού και το μέλος της επιτροπής βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί των προτεινόμενων διατάξεων κατά τη συζήτησή τους στην ολομέλεια της Βουλής.

28 Σεπτεμβρίου 2017