Παρόντες:

• Γεώργιος Προκοπίου, πρόεδρος    
• Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης    
• Δημήτρης Δημητρίου    
• Ευθύμιος Δίπλαρος    
• Ζαχαρίας Ζαχαρίου    
• Χριστάκης Τζιοβάνης
• Αντρέας Φακοντής
• Κώστας Κώστα
• Ηλίας Μυριάνθους
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων εξέτασε τους πιο πάνω κανονισμούς σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 20 Απριλίου και στις 4 Μαΐου 2018. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Τμήματος Οδικών Μεταφορών και του Τμήματος Δημοσίων Έργων του ίδιου υπουργείου, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Αστυνομίας Κύπρου, της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, της ΟΕΒ, του ΚΕΒΕ, της ΠΟΒΕΚ, του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων (ΣΕΜΟ) και του Συνδέσμου Κατασκευαστών Έτοιμου Σκυροδέματος. Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Εμπορίας Αυτοκινήτων (ΠΑΣΕΑ), παρ’ όλο που κλήθηκε, δεν εκπροσωπήθηκε στις συνεδρίες της επιτροπής.

Σκοπός των υπό συζήτηση κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 5 του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου, είναι αφενός η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την «Οδηγία (ΕΕ) 2015/719 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2015 για τροποποίηση της Οδηγίας 96/53/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τον καθορισμό, για ορισμένα οδικά οχήματα που κυκλοφορούν στην Κοινότητα, των μέγιστων επιτρεπόμενων διαστάσεων στις εθνικές και διεθνείς μεταφορές και των μέγιστων επιτρεπόμενων βαρών στις διεθνείς μεταφορές» και αφετέρου η ρύθμιση των μέγιστων αξονικών διαστάσεων και μικτών βαρών για ορισμένα οχήματα ή συνδυασμούς οχημάτων για τις εμπορευματικές μεταφορές που διενεργούνται αποκλειστικά στη Δημοκρατία.

Σύμφωνα με το διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, την εισηγητική έκθεση και το ερωτηματολόγιο ανάλυσης αντικτύπου που συνοδεύουν τους υπό αναφορά κανονισμούς, οι τεχνολογικές εξελίξεις που επήλθαν στον τομέα των βαρέων οχημάτων επέβαλαν την αναθεώρηση της τελευταίας σε ισχύ ευρωπαϊκής Οδηγίας με νεότερη Οδηγία [Οδηγία (ΕΕ) 2015/719] για τις μάζες και τις διαστάσεις τους. Συγκεκριμένα, η τεχνολογική εξέλιξη καθιστά εφικτή την προσθήκη αεροδυναμικών διατάξεων με δυνατότητα ανάσυρσης ή αναδίπλωσης στο πίσω μέρος των οχημάτων, γεγονός που βελτιώνει την αεροδυναμική του θαλάμου οδήγησης και επιφέρει σημαντικά οφέλη στις ενεργειακές επιδόσεις των οχημάτων, αλλά παράλληλα αυξάνει το μήκος των οχημάτων αυτών. Περαιτέρω, η χρήση εναλλακτικών συστημάτων μετάδοσης της κίνησης στα βαρέα οχήματα, όπως τα υβριδικά συστήματα μετάδοσης της κίνησης, και ειδικών τεχνολογιών για μελλοντικά οχήματα με εναλλακτικά καύσιμα που οδηγούν σε αύξηση του βάρους, τα καθιστά λιγότερο ρυπογόνα.

Σύμφωνα με τον ίδιο εκπρόσωπο, στους προτεινόμενους κανονισμούς προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Η εγγραφή και κυκλοφορία συγκεκριμένων οχημάτων με δυνατότητα αυξημένου μέγιστου μήκους και μέγιστου επιτρεπόμενου βάρους συγκριτικά με άλλα οχήματα που δε διαθέτουν τις τεχνολογίες αυτές, υπό την προϋπόθεση ότι δεν προκαλείται βλάβη στις οδικές υποδομές.

2. Στην περίπτωση μεταφοράς οποιουδήποτε εμπορευματοκιβωτίου 45 ποδών, η δυνατότητα υπέρβασης του μέγιστου μήκους του συνδυασμού οχημάτων κατά
15 εκ. σχετικά με τις διατροπικές μεταφορές (όπου χρησιμοποιούνται διάφορα μέσα μεταφοράς, π.χ. τρένο-φορτηγό).

3. Ο καθορισμός τρόπων άμεσης διαπίστωσης κάθε ενδεχόμενης παρανομίας στο θέμα της κυκλοφορίας υπερφορτωμένων οχημάτων, καθώς και κυρώσεων που πρέπει να είναι αποτελεσματικές, χωρίς διακρίσεις, αναλογικές και αποτρεπτικές, ώστε να αντιμετωπίζονται κατάλληλα οι παραβάτες που υπερφορτώνουν οχήματα, προκειμένου να αποφεύγεται οποιαδήποτε στρέβλωση του ανταγωνισμού και να εξασφαλίζεται η οδική ασφάλεια.

4. Οι ειδικές ρυθμίσεις για διαφοροποιημένα μέγιστα αξονικά και μικτά βάρη για ορισμένα οχήματα ή συνδυασμούς οχημάτων (π.χ. ρυμουλκό που σύρει ημιρυμουλκούμενο), ώστε να διευκολύνεται η μεταφορά και να γίνεται χρήση του καταλληλότερου οχήματος σε σχέση με τα είδη αξόνων που διαθέτουν πλέον τα σύγχρονα φορτηγά.

5. Η πρόβλεψη ποινών που να είναι άμεσες και αποτρεπτικές, ώστε να αποφεύγεται η υπερφόρτωση, δεδομένου ότι το Τμήμα Οδικών Μεταφορών εξοπλίστηκε πρόσφατα με κινητές μηχανές ζύγισης με απόκλιση μέτρησης κατά τη ζύγιση μικρότερη του 1%, οπόταν θα είναι ευκολότερος ο έλεγχος συμμόρφωσης.

Ο εκπρόσωπος του Τμήματος Δημοσίων Έργων ενημέρωσε την επιτροπή ότι τα αποτελέσματα μελέτης που εκπονήθηκε από το τμήμα του κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ των ετών 2011 και 2016 κατέδειξαν ότι, σε περίπτωση που επιτραπεί η αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου μεταφερόμενου φορτίου από 32 τόνους σε 36 τόνους, το προσδόκιμο ζωής του οδικού δικτύου υπολογίζεται ότι θα μειωθεί κατά περίπου μισό με ένα χρόνο. Όπως ο ίδιος εκπρόσωπος ανέφερε, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της υπό αναφορά μελέτης, το τμήμα του τοποθετείται θετικά σε πιθανή αύξηση του επιτρεπόμενου μεταφερόμενου φορτίου, ιδιαίτερα αν συνυπολογιστούν και τα περιβαλλοντικά οφέλη που θα προκύψουν από τη μείωση των διαδρομών των οχημάτων λόγω της αύξηση του μεταφερόμενου φορτίου.

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Κατασκευαστών Έτοιμου Σκυροδέματος, αφού συμφώνησε με τις πρόνοιες των προτεινόμενων κανονισμών, ενημέρωσε την επιτροπή ότι είναι πάγιο αίτημα του συνδέσμου του η αύξηση του επιτρεπόμενου μεταφερόμενου φορτίου από 32 σε 36 τόνους.

Ο εκπρόσωπος της ΠΟΒΕΚ, χωρίς να διαφωνεί με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των προτεινόμενων κανονισμών, επισήμανε τη στρέβλωση σε σχέση με το ίδιο καθορισμένο μέγιστο επιτρεπόμενο φορτίο που μεταφέρουν οχήματα με διαφορετικό αριθμό αξόνων, καταβάλλοντας όμως διαφορετικό τέλος κυκλοφορίας. Όπως ο ίδιος ανέφερε, το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος που μπορεί να μεταφέρουν οχήματα με έξι άξονες πρέπει να είναι μεγαλύτερο και όχι ίσο από το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος που μπορεί να μεταφέρουν οχήματα με πέντε άξονες.

Ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, χωρίς να διαφωνεί με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των προτεινόμενων κανονισμών, δήλωσε ότι το θέμα της αύξησης του επιτρεπόμενου μεταφερόμενου φορτίου απασχολεί την Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, γιατί οποιαδήποτε αλλαγή στο επιτρεπόμενο φορτίο θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο οδικό δίκτυο, το οποίο τα τελευταία χρόνια, λόγω έλλειψης κονδυλίων, δεν έχει συντηρηθεί επαρκώς.

Η εκπρόσωπος της Ένωσης Δήμων Κύπρου διαφώνησε με την αύξηση του επιτρεπόμενου μεταφερόμενου φορτίου, γιατί, όπως η ίδια ανέφερε, το 43% του οδικού δικτύου της Δημοκρατίας συντηρείται από τους δήμους και, σε περίπτωση αύξησης, το οδικό δίκτυο θα υποστεί μεγάλες ζημιές, αφού δεν είναι κατασκευασμένο για τόσο μεγάλο βάρος φορτίων. Παράλληλα, η ίδια εκπρόσωπος επισήμανε ότι οι δήμοι δε διαθέτουν τα απαραίτητα κονδύλια για τη συχνότερη συντήρηση και επιδιόρθωση του οδικού δικτύου που θα χρειάζεται ως αποτέλεσμα της φθοράς του από οχήματα με μεγαλύτερο βάρος φορτίων.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την υπό αναφορά Οδηγία, η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις διατάξεις της έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί το αργότερο μέχρι τις 7 Μαΐου 2017. Παρά το γεγονός αυτό, οι προτεινόμενοι κανονισμοί κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση μόλις στις 23 Μαρτίου 2018. Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας ενημέρωσε την επιτροπή ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω καθυστέρησης στην εναρμόνιση με την υπό αναφορά Οδηγία, βρίσκεται ήδη σε διαδικασία παράβασης (αιτιολογημένη γνώμη), με προθεσμία απάντησης για τις ενέργειές της προς συμμόρφωση μέχρι το τέλος Μαΐου 2018.

Στα πλαίσια της πρώτης συνεδρίας της επιτροπής, βουλευτές μέλη της ζήτησαν πρόσθετα στοιχεία και πληροφόρηση για τις πρόνοιες των υπό συζήτηση κανονισμών, καθώς και πίνακα αντιστοιχίας των προνοιών των κανονισμών με τις υποχρεωτικές διατάξεις της Οδηγίας προς εναρμόνιση. Συναφώς, οι εκπρόσωποι του Τμήματος Οδικών Μεταφορών σε κατοπινό στάδιο, ανταποκρινόμενοι στο αίτημα των μελών της επιτροπής, απέστειλαν στην επιτροπή τόσο το σχετικό πίνακα αντιστοιχίας όσο και πρόσθετα στοιχεία σχετικά με τις κατηγορίες και τους συνδυασμούς οχημάτων τα οποία αναφέρονται στις πρόνοιες των προτεινόμενων κανονισμών.

Περαιτέρω, οι ίδιοι εκπρόσωποι, στα πλαίσια της δεύτερης συνεδρίας της επιτροπής, ενημέρωσαν την τελευταία για αλλαγές οι οποίες συμφωνήθηκαν με τους εμπλεκομένους κατόπιν διαβούλευσης, που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης συνεδρίας της επιτροπής. Συγκεκριμένα, οι εκπρόσωποι του Τμήματος Οδικών Μεταφορών ανέφεραν ότι προς ικανοποίηση αιτημάτων των εμπλεκόμενων φορέων διαμόρφωσαν το κείμενο των προτεινόμενων κανονισμών, ούτως ώστε να αυξηθεί το μέγιστο επιτρεπόμενο φορτίο σε συγκεκριμένες κατηγορίες ή συνδυασμούς οχημάτων υπό προϋποθέσεις, ενώ κατέθεσαν αναθεωρημένο κείμενο στην επιτροπή.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, αποφάσισε, κατά πλειοψηφία του προέδρου και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων του Δημοκρατικού Κόμματος και του Δημοκρατικού Συναγερμού, καθώς και των μελών της βουλευτών του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ και του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, να εισηγηθεί στην ολομέλεια του σώματος την έγκριση των κανονισμών όπως αυτοί διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τα πιο πάνω και αφού έτυχαν των απαραίτητων νομοτεχνικών βελτιώσεων.

Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί των προνοιών του αναθεωρημένου κειμένου των κανονισμών κατά τη συζήτησή τους στην ολομέλεια του σώματος.

16 Μαΐου 2018