Παρόντες:

• Ελένη Μαύρου, πρόεδρος    
• Γιώργος Τ. Γεωργίου    
• Ευανθία Σάββα    
• Γιώργος Κάρουλλας
• Παύλος Μυλωνάς
• Πανίκος Λεωνίδου    

Μη μέλη επιτροπής:

• Γιώργος Περδίκης

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών επανεξέτασε σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2017, τον πιο πάνω νόμο, τον οποίο ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων στις 3 Νοεμβρίου 2017 και ο οποίος αναπέμφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατ’ επίκληση του άρθρου 51.1 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη συνεδρίαση αυτή κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής ο Υπουργός Εσωτερικών, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών και εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Ο αναπεμφθείς νόμος κατατέθηκε στη Βουλή στις 3 Νοεμβρίου 2017 υπό τη μορφή πρότασης νόμου από τις κοινοβουλευτικές ομάδες του Δημοκρατικού Συναγερμού και του Δημοκρατικού Κόμματος, το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, την Αλληλεγγύη και το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο, καθώς και από το βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λεμεσού κ. Παύλο Μυλωνά, η οποία κηρύχθηκε επείγουσα και μελετήθηκε αυθημερόν από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών.

Όπως είναι γνωστό, με τον αναπεμφθέντα νόμο σκοπείται η τροποποίηση του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου, ώστε:

1. το ύψος των τελών που συνολικά επιβάλλονται για το έτος 2017 από κάθε συμβούλιο αποχετεύσεων στους ιδιοκτήτες και κατόχους ακίνητης ιδιοκτησίας με βάση την αξία γενικής εκτίμησης της ακίνητης ιδιοκτησίας να μην υπερβαίνει το ύψος των τελών που συνολικά επιβλήθηκαν από το οικείο συμβούλιο αποχετεύσεων στους ιδιοκτήτες και κατόχους ακίνητης ιδιοκτησίας για το έτος 2016 και

2. σε περίπτωση κατά την οποία καταβλήθηκε από οποιοδήποτε ιδιοκτήτη ή κάτοχο ακίνητης ιδιοκτησίας τέλος για το έτος 2017 το ύψος του οποίου υπερβαίνει το τέλος το οποίο το οικείο συμβούλιο αποχετεύσεων πρέπει να επιβάλει δυνάμει νέας τιμολόγησης, το ποσό το οποίο καταβλήθηκε πέραν του κανονικού να επιστρέφεται από το εν λόγω συμβούλιο στον ιδιοκτήτη ή στον κάτοχο ακίνητης ιδιοκτησίας, ανάλογα με την περίπτωση, διά συμψηφισμού με το επιβλητέο τέλος αναφορικά με το έτος 2018.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της σχετικής πρότασης νόμου, η ψήφισή της κρίθηκε αναγκαία με απώτερο στόχο τη νομοθετική ρύθμιση σχετικής απόφασης, που λήφθηκε σε σχετική συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, σύμφωνα με την οποία ορισμένα συμβούλια αποχετεύσεων έπρεπε να μειώσουν τα επιβαλλόμενα για το έτος 2017 τέλη. Περαιτέρω, η ανάγκη εισαγωγής στη βασική νομοθεσία σχετικής διάταξης για επιστροφή καταβληθέντος ποσού διά συμψηφισμού με το επιβλητέο τέλος αναφορικά με το επόμενο έτος ήταν απόρροια του γεγονότος ότι πολλοί ιδιοκτήτες και κάτοχοι ακίνητης ιδιοκτησίας είχαν ήδη καταβάλει τα σχετικά τέλη για το έτος 2017, προτού ληφθεί απόφαση για μείωσή τους.

Οι λόγοι της αναπομπής του υπό αναφορά νόμου, όπως αυτοί αναφέρονται στην επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, ημερομηνίας 16 Νοεμβρίου 2017, οι οποίοι παρατίθενται αυτούσιοι και αυτολεξεί, είναι οι ακόλουθοι:

«1. Το νέο άρθρο 51 που προστίθεται στο βασικό νόμο δημιουργεί ασάφειες σε βαθμό που προκαλεί σύγχυση ως προς την ορθή ερμηνεία.

1.1 Συγκεκριμένα, δεν ορίζεται στο νόμο η έννοια της φράσης “συνολικά επιβαλλόμενα τέλη”, με επακόλουθο πολίτης που καλείται να πληρώσει αποχετευτικά τέλη υψηλότερα από εκείνα που πλήρωσε το έτος 2016 να θεωρεί ότι ο νόμος απαγορεύει την επιβολή υψηλότερων τελών σε σχέση με το έτος 2016.

1.2 Υπάρχουν ιδιοκτήτες οι οποίοι μετά το έτος 2016 απέκτησαν είτε με αγορά είτε με δωρεά ή κληρονομιά ακίνητη ιδιοκτησία, η οποία αύξησε την υφιστάμενη ακίνητη ιδιοκτησία τους. Συνεπώς, τα αποχετευτικά τέλη για το έτος 2017 θα είναι περισσότερα. Η εν λόγω φράση παραγνωρίζει αυτή την αλλαγή στην ιδιοκτησία και στερεί από τα συμβούλια αποχετεύσεων τέλη που νόμιμα επέβαλαν και δικαιούνται να εισπράξουν για το έτος 2017, περιορίζοντάς τα στα συνολικά που επιβλήθηκαν για το έτος 2016.

1.3 Παρομοίως, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα συμβούλια αποχετεύσεων νόμιμα επέβαλαν αποχετευτικά τέλη για το έτος 2017 σε ιδιοκτήτες ή κατόχους ακινήτων λόγω αλλαγών που επήλθαν στην ιδιοκτησία τους, όπως είναι η ανάπτυξη ή η αλλαγή ζωνών ή η μείωση της εκτιμημένης αξίας των ακινήτων σε τιμές του 2013 λόγω υπερεκτιμήσεων ή λαθών, υποχρεώνονται να εισπράξουν το ύψος των τελών που συνολικά επιβλήθηκε για το έτος 2016.

1.4 Ενόψει των πιο πάνω, δημιουργείται άνιση μεταχείριση και ενδεχόμενη παραβίαση της αρχής της ισότητας, όπως κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28 του Συντάγματος, καθότι ιδιοκτήτες που απέκτησαν ακίνητα το έτος 2017 ή των οποίων τα ακίνητα αναβαθμίστηκαν λόγω ανοικοδόμησης ή αλλαγής πολεοδομικών ζωνών ή για άλλο λόγο θα πρέπει να πληρώσουν τα ίδια τέλη που κατέβαλαν το έτος 2016, σε αντίθεση με άλλους ιδιοκτήτες που η ακίνητη ιδιοκτησία τους παρέμεινε η ίδια.

2. Αναφορικά με την επιφύλαξη του νέου άρθρου 51, γίνεται αναφορά στη φράση “πέραν του κανονικού”, η οποία δεν ορίζεται στο νόμο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ασάφεια ως προς την ερμηνεία της.

2.1 Η εν λόγω φράση εννοεί το ύψος των τελών που συνολικά επιβλήθηκαν για το έτος 2016 ή το έτος 2017; Αν εννοεί τα τέλη που επιβλήθηκαν για το έτος 2016, τότε ισχύουν τα όσα αναφέρθηκαν στις παραγράφους 1.2, 1.3 και 1.4 πιο πάνω.

2.2 Αντίθετα, εφόσον γίνεται αναφορά μόνο για την επιβολή του καθορισθέντος τέλους για το έτος 2017, δεν μπορεί να γίνει παραπομπή στο έτος 2016, όταν το ποσό που καταβλήθηκε είναι το κανονικό τέλος για το έτος 2017. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα επιστροφής στον ιδιοκτήτη ή κάτοχο ακίνητης ιδιοκτησίας διά συμψηφισμού αυτού με το επιβλητέο τέλος για το έτος 2018.

3. Στο άρθρο 51 γίνεται αναφορά σε γενική ρύθμιση που αφορά το σύνολο των επιβαλλόμενων τελών που αφορούν το σύνολο των ιδιοκτητών, ενώ στην επιφύλαξη υπάρχει αναφορά σε ατομική ρύθμιση ανά ιδιοκτήτη ή κάτοχο.

3.1 Συνεπώς, δεν είναι σαφές αν για το σύνολο της ακίνητης ιδιοκτησίας ιδιοκτήτη ή κατόχου ακίνητης ιδιοκτησίας, και συγκεκριμένα για κάποια ακίνητα του ιδίου ιδιοκτήτη για τα οποία έχει καταβληθεί ως τέλος ποσό πέραν του κανονικού (προφανώς εννοεί ως κανονικό το ποσό, αν το καταβληθέν για το έτος 2017 τέλος είναι ίδιο με το καταβληθέν το έτος 2016), θα επιστραφεί αυτό στον ιδιοκτήτη με συμψηφισμό του με το επιβλητέο τέλος του 2018. Ενώ για κάποια άλλα ακίνητα του ιδίου ιδιοκτήτη, για τα οποία ενδεχομένως έχει καταβληθεί χαμηλότερο ποσό από το κανονικό, αν ο ιδιοκτήτης θα καταβάλει τη διαφορά. Ως εκ τούτου, ενδεχόμενα να υπάρξει στρέβλωση στα συνολικά επιβληθέντα τέλη για το έτος 2017 σε σχέση με το έτος 2016. Προκύπτει ότι η επιφύλαξη του άρθρου αναιρεί το ίδιο το άρθρο.

3.2 Οι εν λόγω πρόνοιες δημιουργούν σοβαρό διοικητικό κόστος στα συμβούλια, τα οποία θα υποχρεωθούν να εξετάσουν κάθε ακίνητη ιδιοκτησία ξεχωριστά, που ανήκει στον ίδιο ιδιοκτήτη ή κάτοχο, για να διαπιστώσουν εάν υπήρξε αλλαγή σε αυτήν και πότε και να προβούν σε συμψηφισμό, εκεί όπου αυτό εφαρμόζεται, με το επιβλητέο τέλος για το έτος 2018. Συγχρόνως, δημιουργείται αχρείαστα ταλαιπωρία, κόστος και αναστάτωση στο κοινό, για να διαπιστώσει εάν τα συμβούλια αποχετεύσεων προσάρμοσαν τις αλλαγές και προέβησαν στο συμψηφισμό.

4. Η πρόθεση του νομοθέτη αφενός ότι δεν θα υπάρξει αύξηση στο ύψος των τελών ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της γενικής αξίας εκτίμησης των ακινήτων (1.1.2013) και αφετέρου ότι οι εισπράξεις ή/και τα εισοδήματα των συμβουλίων από τα τέλη θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα με το έτος 2016, χωρίς να προκληθεί οποιαδήποτε διαταραχή στους προϋπολογισμούς τους και χωρίς να δημιουργηθεί άνιση μεταχείριση στους ιδιοκτήτες ή κατόχους ακινήτων, η οποία ενδεχόμενα να παραβιάζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας των πολιτών, η οποία εξασφαλίζει ίση ή ομοιόμορφη μεταχείριση των πολιτών που τελούν κάτω από ίδιες ή παρόμοιες συνθήκες, δεν αποδόθηκε ορθά στο κείμενο του νόμου. Υπό το φως όλων των πιο πάνω, εισηγούμαι όπως το άρθρο τροποποιηθεί κατάλληλα, ώστε οι ρυθμίσεις τις οποίες περιέχει να γίνουν σαφείς και να μην επιδέχονται οποιασδήποτε άλλης ερμηνείας ή/και αμφισβήτησης.».

Κατά την επανεξέταση του αναπεμφθέντος νόμου σε συνεδρία της επιτροπής στις 27 Νοεμβρίου 2017, ο Υπουργός Εσωτερικών δήλωσε στην επιτροπή ότι το υπουργείο του, χωρίς να διαφωνεί επί της ουσίας με την υπό συζήτηση νομοθετική ρύθμιση, εισηγείται τη βελτίωση του κειμένου του προτεινόμενου νομοθετήματος από νομοτεχνική άποψη, ώστε να διασαφηνιστούν οι προβλεπόμενες σε αυτό ρυθμίσεις, για να μην επιδέχονται διαφορετικής ερμηνείας ή/και αμφισβήτησης.

Με βάση τα πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας, ομόφωνα αποφάσισε να εισηγηθεί στην ολομέλεια της Βουλής την αποδοχή της αναπομπής και με τη σύμφωνη γνώμη όλων όσοι παρευρέθηκαν ενώπιόν της στην υπό αναφορά συνεδρία διαμόρφωσε το κείμενο του αναπεμφθέντος νόμου, ώστε να μην προκύπτει οποιαδήποτε ασάφεια όσον αφορά τη νομοθετική ρύθμιση που επιδιώκεται.

Υπό το φως όλων των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών ομόφωνα εισηγείται την ψήφιση του διαμορφωμένου στη βάση των πιο πάνω κειμένου κατά τη συζήτηση του αναπεμφθέντος νόμου στην ολομέλεια του σώματος.

29 Νοεμβρίου 2017