Κυπριακή Δημοκρατία Κυπριακή Δημοκρατία

Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για το νομοσχέδιο «Ο περί Δήμων (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2011»

Παρόντες:

  • Ελένη Μαύρου, πρόεδρος    
  • Γιώργος Τ. Γεωργίου    
  • Νίκος Νουρής    
  • Ανδρέας Κυπριανού
  • Πανίκος Λεωνίδου
  • Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης
  • Παύλος Μυλωνάς

    
H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε επτά συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 9ης Οκτωβρίου 2017 και 11ης Ιουνίου 2018. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Ένωσης Δήμων Κύπρου, του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ), της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) και του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών.

Σημειώνεται ότι ο Σύνδεσμος Δημοτικών Γραμματέων Κύπρου, παρ’ όλο που δεν κλήθηκε να εκπροσωπηθεί στις συνεδρίες της επιτροπής, με επιστολή του διατύπωσε τις θέσεις του αναφορικά με τις πρόνοιες του υπό αναφορά νομοσχεδίου.

Υπενθυμίζεται ότι το εν λόγω νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή την 31η Μαρτίου 2011 και παραπέμφθηκε για εξέταση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών της τότε Βουλής, η οποία το μελέτησε σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Απριλίου 2011. Ωστόσο, επειδή η μελέτη του δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη της βουλευτικής περιόδου λόγω της επικείμενης τότε διάλυσης της Βουλής για τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών, το μελέτησε στη συνέχεια η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών της προηγούμενης βουλευτικής περιόδου σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2011. Η εξέταση του νομοσχεδίου από την εν λόγω επιτροπή επίσης δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη της υπό αναφορά βουλευτικής περιόδου και ως εκ τούτου αυτό μελετήθηκε εξ υπαρχής από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών με τη νέα της σύνθεση.

Σκοπός του νομοσχεδίου, όπως αυτό αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή από την εκτελεστική εξουσία, είναι η τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου, ώστε να εκσυγχρονιστούν οι διατάξεις του οι οποίες αφορούν την επιβολή τέλους για την καθαριότητα και τη συλλογή, αποκομιδή και διαχείριση σκυβάλων, την επιβολή τέλους για τη διανυκτέρευση σε ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και οικοτροφεία, την αδειοδότηση της άσκησης ορισμένων ειδών επιχειρήσεων, βιομηχανιών, επαγγελμάτων, επιτηδευμάτων ή εμπορίου, την επιβολή δικαιώματος για τη διατήρηση ή χρήση επαγγελματικών υποστατικών, την επιβολή δικαιώματος σε νομικά πρόσωπα που ασκούν οποιαδήποτε επιχείρηση, βιομηχανία, βιοτεχνία, εργασία, εμπόριο, επιτήδευμα ή επάγγελμα εντός των δημοτικών ορίων, καθώς και τις προβλεπόμενες στην εν λόγω βασική νομοθεσία αρμοδιότητες των δήμων για την παροχή υπηρεσιών κοινωνικού χαρακτήρα και για τον έλεγχο της λειτουργίας θεάτρων και άλλων χώρων θεάματος.

Επιπρόσθετα, με το νομοσχέδιο σκοπείται να καθοριστεί ρητά στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία ότι τα δημοτικά συμβούλια έχουν την αρμοδιότητα να προβαίνουν σε πράξεις διδυμοποίησης ή/και αδελφοποίησης ή/και σε οποιασδήποτε μορφής συνεργασία με άλλες τοπικές αρχές.

Σημειώνεται ότι αρκετές πρόνοιες του νομοσχεδίου διαλαμβάνουν ρυθμίσεις οι οποίες είχαν ήδη εισαχθεί στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την κατάθεσή του μέχρι σήμερα και γι’ αυτό δεν απασχόλησαν την επιτροπή στο στάδιο της συζήτησης αυτού κατά την παρούσα βουλευτική περίοδο.

Ειδικότερα, με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου που απασχόλησαν την επιτροπή κατά την παρούσα βουλευτική περίοδο προβλέπονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις στην υπό αναφορά βασική νομοθεσία:

1. Κατάργηση των διατάξεων οι οποίες καθορίζουν τα ανώτατα όρια των επιβαλλόμενων τελών και δικαιωμάτων για την καθαριότητα και τη συλλογή, αποκομιδή και διαχείριση σκυβάλων, για τη διανυκτέρευση σε ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και οικοτροφεία, για την άσκηση ορισμένων ειδών επιχειρήσεων, βιομηχανιών, επαγγελμάτων, επιτηδευμάτων ή εμπορίου εντός των δημοτικών ορίων και για τη διατήρηση ή χρήση επαγγελματικών υποστατικών.

2. Εισαγωγή πρόνοιας σύμφωνα με την οποία τα δημοτικά συμβούλια θα έχουν αρμοδιότητα να παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες εντός των δημοτικών ορίων.

3. Εισαγωγή πρόνοιας σύμφωνα με την οποία τα δημοτικά συμβούλια θα μπορούν να προβαίνουν σε πράξεις διδυμοποίησης ή/και αδελφοποίησης ή/και σε οποιασδήποτε μορφής συνεργασία με άλλες τοπικές αρχές, με απώτερο στόχο την προώθηση των γενικότερων αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή από το Υπουργείο Εσωτερικών, οι προτεινόμενες με το νομοσχέδιο ρυθμίσεις κρίνονται αναγκαίες για σκοπούς διασφάλισης της οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων. Περαιτέρω, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις σκοπείται να καταστεί δυνατή η απλούστευση της χρονοβόρας διαδικασίας για την αναθεώρηση των επιβαλλόμενων τελών και δικαιωμάτων δυνάμει των διατάξεων του περί Δήμων Νόμου, δεδομένου ότι δε θα απαιτείται η προηγούμενη τροποποίηση αυτού με την κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή για ψήφιση σε νόμο.

Τέλος, όπως επισημαίνεται στα εν λόγω στοιχεία, το μέρος του νομοσχεδίου που διαλαμβάνει την προτεινόμενη κατάργηση των ανώτατων ορίων του τέλους που επιβάλλεται για την καθαριότητα και τη συλλογή, αποκομιδή και διαχείριση των σκυβάλων όσον αφορά διάφορες κατηγορίες υποστατικών κρίνεται σκόπιμο να προωθηθεί αμέσως στην ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση για σκοπούς ανάκτησης από τις τοπικές αρχές του πραγματικού κόστους επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων, υπό το φως της πρόσφατα ληφθείσας απόφασης για τη μεταφορά των σκυβάλων ορισμένων περιοχών σε υφιστάμενες μονάδες ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων αντί στο χώρο ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας στον Κοτσιάτη.

Στο στάδιο της συζήτησης του νομοσχεδίου από την επιτροπή, την τελευταία απασχόλησε ιδιαίτερα η προτεινόμενη κατάργηση των προβλεπόμενων στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία ανώτατων ορίων των πιο πάνω αναφερόμενων τελών και δικαιωμάτων. Ειδικότερα, διατυπώθηκαν από τα μέλη της επιτροπής προβληματισμοί και επιφυλάξεις για ενδεχόμενη κατάχρηση των διατάξεων της εν λόγω νομοθεσίας σε σχέση με την επιβολή των υπό αναφορά τελών και δικαιωμάτων, σε περίπτωση κατάργησης των διατάξεών της που καθορίζουν τα ανώτατα όρια για την επιβολή αυτών. Επιπρόσθετα, όσον αφορά το τέλος για την καθαριότητα και τη συλλογή, αποκομιδή και διαχείριση σκυβάλων, απασχόλησε την επιτροπή η ανάγκη κάλυψης του κόστους επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων και ζητήθηκαν από τους εμπλεκόμενους φορείς στοιχεία και επεξηγήσεις, προκειμένου να διαφανεί πώς κρίνεται σκόπιμο να αναθεωρηθούν τα προβλεπόμενα στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία ανώτατα όρια του επιβαλλόμενου τέλους σκυβάλων όσον αφορά τις οικίες και άλλες κατηγορίες υποστατικών.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ενημέρωσε την επιτροπή για τις αποφάσεις οι οποίες έχουν ληφθεί όσον αφορά τη μεταφορά και επεξεργασία των αστικών αποβλήτων, καθώς και για ζητήματα τα οποία άπτονται της επιβολής τελών σκυβάλων από τις τοπικές αρχές.

Οι εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων Κύπρου δήλωσαν ανάμεσα σε άλλα ότι η προτεινόμενη κατάργηση των ανώτατων ορίων των επιβαλλόμενων από τους δήμους τελών και δικαιωμάτων δε συνεπάγεται κατ’ ανάγκην την επιβολή αυξήσεων όσον αφορά τα εν λόγω τέλη και δικαιώματα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους ίδιους εκπροσώπους, δεν αναμένεται ότι οι δήμοι θα προβούν σε ενέργειες που διαλαμβάνουν κατάχρηση εξουσίας όσον αφορά την επιβολή τελών και δικαιωμάτων. Επιπρόσθετα, σε σχέση με το τέλος σκυβάλων, οι ίδιοι σημείωσαν ότι αυτό θεωρείται ανταποδοτικό, με την έννοια ότι ο πολίτης προς τον οποίο παρέχεται συγκεκριμένη υπηρεσία καταβάλλει ποσό το οποίο αντιστοιχεί περίπου προς το κόστος των προσφερόμενων υπηρεσιών, και υποστήριξαν ότι το στοιχείο της ανταποδοτικότητας στην επιβολή του τέλους σκυβάλων αποτελεί επαρκή ασφαλιστική δικλίδα για την παρεμπόδιση τυχόν κατάχρησης εξουσίας. Τέλος, εισηγήθηκαν την αύξηση του ανώτατου ορίου του τέλους σκυβάλων που επιβάλλεται για τις οικίες από εκατό λίρες (£100), που ισχύει σήμερα, στα τριακόσια ευρώ (€300), σε περίπτωση που η προτεινόμενη κατάργηση του υπό αναφορά ανώτατου ορίου δεν υιοθετηθεί από τη Βουλή.

Οι εκπρόσωποι του ΚΕΒΕ, της ΟΕΒ και του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών διαφώνησαν με την προτεινόμενη κατάργηση των ανώτατων ορίων των υπό αναφορά επιβαλλόμενων τελών και δικαιωμάτων και υπέβαλαν εισηγήσεις για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων της βασικής νομοθεσίας.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της και ιδιαίτερα την ανάγκη κάλυψης του αυξημένου στη βάση ειλημμένων αποφάσεων κόστους επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων, ομόφωνα αποφάσισε να επαναδιατυπώσει αρκετές πρόνοιες του νομοσχεδίου, ώστε:

1. να μην καταργηθούν τα προβλεπόμενα στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία ανώτατα όρια των επιβαλλόμενων τελών και δικαιωμάτων για τη διανυκτέρευση σε ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και οικοτροφεία, για την άσκηση ορισμένων ειδών επιχειρήσεων, βιομηχανιών, επαγγελμάτων, επιτηδευμάτων ή εμπορίου εντός των δημοτικών ορίων και για τη διατήρηση ή χρήση επαγγελματικών υποστατικών,

2. να αυξηθεί το ισχύον ανώτατο όριο του τέλους σκυβάλων που επιβάλλεται για τις οικίες από εκατό λίρες (£100), που ισχύει σήμερα, στα διακόσια πενήντα ευρώ (€250) και

3. να μετατραπούν από λίρες Κύπρου σε ευρώ τα ισχύοντα ανώτατα όρια του τέλους σκυβάλων που επιβάλλεται για τις άλλες κατηγορίες υποστατικών, πλην των οικιών, που προβλέπονται στην υπό τροποποίηση βασική νομοθεσία.

Υπό το φως των πιο πάνω, η επιτροπή υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του νομοσχεδίου, όπως αυτό αναθεωρήθηκε σύμφωνα με τις προαναφερόμενες αποφάσεις της, και ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφισή του σε νόμο.

Με την ευκαιρία αυτή, η επιτροπή καλεί την εκτελεστική εξουσία να επανεξετάσει το νομοθετικό πλαίσιο για την επιβολή τέλους σκυβάλων όσον αφορά τα υποστατικά εντός των δημοτικών ορίων και να μελετήσει κατά πόσο ενδείκνυται να διαφοροποιηθούν τόσο οι προβλεπόμενες στην υπό αναφορά βασική νομοθεσία κατηγορίες υποστατικών όσο και τα σχετικά ανώτατα όρια ανά κατηγορία υποστατικών, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν προτάσεις οι οποίες θα υποβληθούν από τις τοπικές αρχές και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.

26 Ιουνίου 2018