Παρόντες:

• Γιώργος Λιλλήκας, πρόεδρος    
• Ελένη Σταύρου    
• Αδάμος Αδάμου    
• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου
• Άγγελος Βότσης
• Κωστής Ευσταθίου
• Χρίστος Χρίστου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων εξέτασε το υπό αναφορά νομοσχέδιο σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 6 και 13 Μαρτίου 2018. Στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Τμήματος Αρχαιοτήτων του ίδιου υπουργείου, του Υπουργείου Εξωτερικών, του Τμήματος Τελωνείων του Υπουργείου Οικονομικών και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Σκοπός του νόμου που προτείνεται είναι η κύρωση, με βάση το άρθρο 169.2 του συντάγματος, της Συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου για την Προστασία και Επιστροφή Κλεμμένης ή Παράνομα Εισηγμένης ή Εξαχθείσας ή Μεταφορά Πολιτιστικής Περιουσίας, η οποία υπογράφηκε από τον Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κατά την επίσκεψη της Υπουργού Επενδύσεων και Διεθνούς Συνεργασίας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στην Κύπρο στις 3 Μαρτίου 2017.

Παράλληλα, με το υπό εξέταση νομοσχέδιο ορίζεται ως αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της συμφωνίας ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, ενώ παραχωρείται επίσης στο Υπουργικό Συμβούλιο η δυνατότητα έκδοσης κανονισμών για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας και του υπό εξέταση νόμου.

Σημειώνεται περαιτέρω ότι στη συμφωνία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις που αφορούν τη δέσμευση των μερών για απαγόρευση εισόδου στο έδαφός τους πολιτιστικής περιουσίας που κλάπηκε ή έγινε αντικείμενο παράνομης εμπορίας, τη δυνατότητα υποβολής αίτησης από το ένα μέρος προς το άλλο για τη λήψη των κατάλληλων νομικών μέτρων ανάκτησης και επιστροφής αρχαιολογικής, καλλιτεχνικής, ιστορικής και παλαιοντολογικής περιουσίας που αναφέρεται στα παραρτήματα της συμφωνίας, την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και ζητήματα που αφορούν τελωνειακούς δασμούς ή άλλους φόρους αναφορικά με πολιτιστική περιουσία που πρόκειται να επιστραφεί στο άλλο μέρος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή και τη συζήτηση που διεξήχθη ενώπιον της επιτροπής, η συμφωνία κρίθηκε αναγκαία επειδή τόσο η Κύπρος όσο και η Αίγυπτος αποτελούν χώρες που διαθέτουν πλούσιο πολιτιστικό πλούτο και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα εκτεταμένης εμπορίας των πολιτιστικών αντικειμένων τους στις αγορές τέχνης του εξωτερικού. Η συμφωνία, όπως επίσης αναφέρεται στο Ερωτηματολόγιο Ανάλυσης Αντικτύπου που συνοδεύει το νομοσχέδιο, ενδυναμώνει ουσιαστικά το νομικό πλαίσιο καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, ενισχύοντας τους δεσμούς και τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα αυτό και γενικότερα συμβάλλει στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την παρεμπόδιση της παράνομης εμπορίας πολιτιστικών θησαυρών που αποτελούν προϊόν συστηματικής λεηλασίας στις κατεχόμενες περιοχές. Παράλληλα, η ίδια συμφωνία εφαρμόζει τη Διεθνή Σύμβαση της UNESCO του 1970 για τα Μέσα Απαγόρευσης και Παρεμπόδισης της Παράνομης Εισαγωγής, Εξαγωγής και Μεταβίβασης Ιδιοκτησίας Πολιτιστικής Περιουσίας, η οποία καθορίζει στα συμβαλλόμενα μέλη τις υποχρεώσεις τους για αντιμετώπιση του προβλήματος παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών.

Στο πλαίσιο της περαιτέρω συζήτησης επί των προνοιών του νομοσχεδίου, η Έφορος Αρχαιοτήτων δήλωσε ότι τέτοιου είδους συμφωνίες προωθούνται γενικά, αλλά ειδικότερα με χώρες στις οποίες διενεργήθηκαν συρράξεις. Κατόπιν της εν λόγω δήλωσης, η επιτροπή ζήτησε όπως κατατεθεί ενώπιόν της κατάλογος με τις χώρες με τις οποίες η Δημοκρατία συνήψε τέτοιες συμφωνίες. Ωστόσο, μέχρι την ετοιμασία της παρούσας έκθεσης, ο εν λόγω κατάλογος δεν κατατέθηκε στην επιτροπή.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο.

21η Μαρτίου 2018