Παρόντες:

• Κυριάκος Χατζηγιάννης, πρόεδρος    
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Αννίτα Δημητρίου    
• Γιώργος Τ. Γεωργίου    
• Γιώργος Κ. Γεωργίου    
• Αντρέας Καυκαλιάς    　
• Πανίκος Λεωνίδου    
• Χρίστος Ορφανίδης    　
• Παύλος Μυλωνάς
• Μιχάλης Γιωργάλλας
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου

Αντιπρόσωποι θρησκευτικών ομάδων:

• Γιαννάκης Μούσας

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού μελέτησε τα νομοσχέδια του επισυνημμένου παραρτήματος σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 28 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου 2016.

Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, του Υπουργείου Οικονομικών, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, ο πρύτανης και εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, της ΟΕΛΜΕΚ, της ΟΛΤΕΚ, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης και της Συντεχνίας Ακαδημαϊκού Προσωπικού Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΣΑΠ-ΤΕΠΑΚ). Το ΤΕΠΑΚ και η ΠΣΕΜ, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν ενώπιον της επιτροπής.

Σκοπός και των τριών νομοσχεδίων είναι η τροποποίηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων, για να καταστεί δυνατή η προσφορά από αυτά προγραμμάτων σπουδών σε ξένες γλώσσες.

Ειδικότερα, σκοπός του πρώτου, του δεύτερου και του τρίτου νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του περί Πανεπιστημίου Κύπρου Νόμου, του περί Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου Νόμου και του περί Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου Νόμου, αντίστοιχα, έτσι ώστε να τους παρέχεται η δυνατότητα υπό προϋποθέσεις να προσφέρουν προγράμματα σπουδών προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου σε άλλες γλώσσες πέραν των επισήμων γλωσσών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το πρώτο και το δεύτερο υπό αναφορά νομοσχέδιο, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου προνοεί περιορισμούς ως προς την προσφορά προγραμμάτων σπουδών σε άλλες γλώσσες πέραν των επίσημων γλωσσών της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, βάσει των διατάξεων της υφιστάμενης νομοθεσίας, τα πιο πάνω πανεπιστήμια δεν μπορούν σήμερα να προσφέρουν προπτυχιακά προγράμματα σε άλλες γλώσσες, αλλά μπορούν να προσφέρουν μεταπτυχιακά προγράμματα σε ξένες γλώσσες, έπειτα από σχετική απόφαση της συγκλήτου του οικείου πανεπιστημίου, νοουμένου ότι αυτά προσφέρονται παράλληλα σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ειδικότερα, στο πρώτο και στο δεύτερο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πρόνοιες βάσει των οποίων τα υπό αναφορά δύο πανεπιστήμια θα μπορούν να προσφέρουν:

• προπτυχιακά προγράμματα σε άλλες γλώσσες με την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, έπειτα από έγκριση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού,
• προπτυχιακά προγράμματα σε άλλες γλώσσες χωρίς την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες μέσω κανονισμών, έπειτα από έγκρισή τους από τη Βουλή των Αντιπροσώπων,
• μεταπτυχιακά προγράμματα σε άλλες γλώσσες με την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, έπειτα από έγκριση της συγκλήτου του πανεπιστημίου,
• μεταπτυχιακά προγράμματα σε άλλες γλώσσες χωρίς την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, έπειτα από έγκριση του συμβουλίου του οικείου πανεπιστημίου, και
• μέχρι και τέσσερα μαθήματα ανά πρόγραμμα σπουδών σε άλλη γλώσσα από τις επίσημες γλώσσες, χωρίς υποχρεωτικά την ταυτόχρονη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, με σκοπό την προσέλκυση ερασμιακών φοιτητών.

Επιπλέον, με τα δύο πρώτα νομοσχέδια προτείνεται η εισαγωγή ρυθμίσεων που προνοούν για το ύψος των διδάκτρων, το σύστημα και τα κριτήρια εισδοχής στα διάφορα προγράμματα σπουδών, καθώς και τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων αυτών.

Όσον αφορά το τρίτο νομοσχέδιο, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που το συνοδεύει, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου έχει περιορισμούς ως προς την προσφορά προγραμμάτων σπουδών σε άλλες γλώσσες πέραν των επισήμων γλωσσών της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, βάσει των διατάξεων της υφιστάμενης νομοθεσίας, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου μπορεί να προσφέρει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σε ξένες γλώσσες, έπειτα από σχετική απόφαση της συγκλήτου του πανεπιστημίου, νοουμένου ότι αυτά προσφέρονται παράλληλα και σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ειδικότερα, στο τρίτο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πρόνοιες βάσει των οποίων το πανεπιστήμιο θα μπορεί να προσφέρει:

• προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, καθώς και θεματικές ενότητες σε άλλες γλώσσες με την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, έπειτα από έγκριση της συγκλήτου του πανεπιστημίου,
• προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, καθώς και θεματικές ενότητες σε άλλες γλώσσες χωρίς την παράλληλη προσφορά τους σε μία από τις επίσημες γλώσσες, έπειτα από έγκριση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, και
• μέχρι και μία θεματική ενότητα στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε άλλη από τις επίσημες γλώσσες.

Επιπλέον, με το τρίτο νομοσχέδιο προτείνεται η εισαγωγή προνοιών που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων αυτών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει προβεί σε διαβούλευση με τα τρία δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου και συμφωνήθηκαν οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν την προσφορά προγραμμάτων σπουδών σε ξένες γλώσσες.

Στα πλαίσια της συζήτησης που διεξήχθη ενώπιον της επιτροπής, οι εκπρόσωποι του αρμόδιου υπουργείου δήλωσαν ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αποτελούν ένα σημαντικό και αναγκαίο εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων και παρέχουν τη δυνατότητα προσέλκυσης ποιοτικών φοιτητών από το εξωτερικό, αλλά και ακαδημαϊκών, ερευνητών και άλλων συνεργατών. Παράλληλα, το συγκριτικό πλεονέκτημα της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου, η υποδομή των κυπριακών πανεπιστημίων, η ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ιδρυμάτων ανώτερης εκπαίδευσης της Κύπρου μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά για την υλοποίηση του στόχου της πολιτείας για ανάδειξη της Κύπρου σε διεθνές εκπαιδευτικό και επιστημονικό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή υλοποίηση των πιο πάνω στόχων είναι η λήψη μέτρων, όπως η στοχευμένη αύξηση των προγραμμάτων σπουδών τα οποία προσφέρονται από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου σε ξένη γλώσσα. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η νομοθετική ρύθμιση της δυνατότητας προσφοράς προγραμμάτων σπουδών σε ξένες γλώσσες αποτελεί πάγιο αίτημα και των δημόσιων πανεπιστημίων, τα οποία κατά καιρούς έχουν υποβάλει σχετικές προτάσεις προς την πολιτεία.

Ο πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κύπρου, υιοθετώντας τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των υπό εξέταση νομοσχεδίων, σχολίασε την πρόνοια των νομοσχεδίων για προσφορά στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών μέχρι και τεσσάρων μαθημάτων ανά πρόγραμμα σπουδών σε άλλη γλώσσα από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, χωρίς υποχρεωτικά την ταυτόχρονη προσφορά τους σε μια από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, πρόνοια που αποσκοπεί στην προσέλκυση ερασμιακών φοιτητών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, τα τέσσερα μαθήματα δεν κρίνονται ικανοποιητικά για ένα εξάμηνο, γι’ αυτό και εισηγήθηκε όπως αυτά αυξηθούν σε πέντε. Η εισήγηση αυτή έγινε αποδεκτή από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και από την επιτροπή και έγιναν οι απαιτούμενες νομοτεχνικές διορθώσεις στο κείμενο των νομοσχεδίων. Περαιτέρω, ο ίδιος αναφέρθηκε στη σημασία των πιο πάνω μαθημάτων και στη θετική τους επίδραση όχι μόνο για τους ξένους φοιτητές, αλλά και για τους ημεδαπούς φοιτητές.

Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου δήλωσαν ότι συμφωνούν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των τριών νομοσχεδίων.

Ο εκπρόσωπος της ΟΕΛΜΕΚ διερωτήθηκε γιατί η πολιτεία να δημιουργεί προγράμματα τα οποία δεν μπορεί να προσφέρει στην ελληνική γλώσσα. Περαιτέρω, ο ίδιος δήλωσε ότι στα νομοσχέδια δε διευκρινίζεται κατά πόσο η φοίτηση των ημεδαπών φοιτητών θα είναι με δίδακτρα ή χωρίς δίδακτρα.

Τοποθετούμενη στο πιο πάνω ζήτημα των διδάκτρων, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού διευκρίνισε ότι στα νομοσχέδια προβλέπεται όπως τα δίδακτρα καθοριστούν με κανονισμούς, οι οποίοι θα τύχουν του ελέγχου και της έγκρισης της Βουλής.

Στα πλαίσια της περαιτέρω διεξαγωγής της συζήτησης επί των προνοιών των τριών νομοσχεδίων τέθηκε το ζήτημα της χρονοβόρας διαδικασίας που απαιτείται να ακολουθηθεί για την έγκριση ενός προγράμματος, όπως και της υποβολής στοιχείων για τον καθορισμό των προγραμμάτων σπουδών και της μελέτης βιωσιμότητας των εν λόγω προγραμμάτων. Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου αναφέρθηκαν στην ανάγκη αυτονομίας τους και στο γεγονός ότι τα πιο πάνω τυγχάνουν ήδη αξιολόγησης από το Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης.

Τοποθετούμενη σε σχέση με τα πιο πάνω ζητήματα, η επιτροπή επισήμανε την ανάγκη άσκησης ελέγχου από τη Βουλή, ώστε να μην υπάρχουν αμφιβολίες για τυχόν αυθαιρεσίες στον τομέα αυτό. Περαιτέρω, η επιτροπή επισήμανε την απουσία κανονισμών που να ρυθμίζουν συγκεκριμένα θέματα, όπως αυτά των διδάκτρων, γι’ αυτό και κάλεσε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού όπως καταθέσει στη Βουλή το συντομότερο δυνατό για έγκριση τους εν λόγω κανονισμούς.

Υπό το φως των πιο πάνω, ο πρόεδρος και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού, αφού έλαβαν υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν τους, επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί των προνοιών και των τριών νομοσχεδίων, όπως αυτά έχουν τελικά διαμορφωθεί στη βάση των πιο πάνω, κατά τη συζήτησή τους ενώπιον της ολομέλειας του σώματος.

12 Ιουλίου 2016