Κυπριακή Δημοκρατία Κυπριακή Δημοκρατία

Υποβολή Γνώμης από την Κ.Ε. Γεωργίας και Φυσικών Πόρων προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ

Στο πλαίσιο της εξέτασης της νομοθετικής πρότασης που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό τον τίτλο «πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115», η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων απέστειλε κείμενο Γνώμης στα θεσμικά όργανα της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο), με το οποίο διαβίβασε τη θέση της Βουλής στο πλαίσιο της συμμετοχής του σώματος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ. Η νομοθετική πρόταση αφορά τη θέσπιση κανόνων για την ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, προβλέποντας την επίτευξη, έως το 2030, στόχων μείωσης της χρήσης και του κινδύνου των χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων στη βάση συγκεκριμένων απαιτήσεων αναφορικά με τη χρήση, την αποθήκευση, την πώληση και την τελική διάθεση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και του εξοπλισμού εφαρμογής, προβλέποντας κατάρτιση, ευαισθητοποίηση και εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Συγκεκριμένα, οι βασικές πρόνοιες της πρότασης αφορούν: (i) θέσπιση νομικά δεσμευτικών στόχων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για μείωση κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου των χημικών φυτοφαρμάκων και της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030 και καθορισμό εθνικών στόχων, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων συλλογικά σε επίπεδο ΕΕ (ii) θέσπιση αυστηρών κανόνων για φιλικούς προς το περιβάλλον ελέγχους των επιβλαβών οργανισμών (iii) υποχρεωτική τήρηση αρχείων προληπτικών μέτρων και επεμβάσεων για την προστασία των καλλιεργειών από τους γεωργούς και άλλους επαγγελματίες χρήστες (iv) θέσπιση, από τα κράτη μέλη, ειδικών κανόνων καλλιέργειας για τον προσδιορισμό των εναλλακτικών λύσεων που πρέπει να χρησιμοποιούνται αντί των χημικών φυτοφαρμάκων (v) απαγόρευση όλων των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές. 

Η επιτροπή ενημερώθηκε σε πρώτη φάση για τους σκοπούς, το περιεχόμενο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και για την εξέλιξη της συζήτησης επί του κειμένου της πρότασης στο επίπεδο της ΕΕ. Λαμβάνοντας υπόψη, αφενός, συγκεκριμένες επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από την εκτελεστική εξουσία και, αφετέρου, την ανησυχία που προκλήθηκε ανάμεσα στις αγροτικές οργανώσεις και τον γεωργικό κόσμο της Κύπρου γενικότερα σε σχέση με αρκετές πτυχές της νομοθετικής πρότασης, η επιτροπή συγκάλεσε αριθμό συνεδριών, προκειμένου να συζητήσει λεπτομερέστερα με την εκτελεστική εξουσία την πορεία εξέτασης της πρότασης, να επικαιροποιήσει την ενημέρωσή της αναφορικά με τη θέση της εκτελεστικής εξουσίας και των κυβερνήσεων άλλων κρατών μελών στο επίπεδο του Συμβουλίου της ΕΕ, καθώς επίσης να αφουγκραστεί τις ανησυχίες των επηρεαζόμενων αγροτικών οργανώσεων.  

Στο ίδιο πλαίσιο, η επιτροπή έλαβε υπόψη, μέσω υπηρεσιακής χρήσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας IPEX, ότι σημαντικός αριθμός κρατών μελών και ειδικότερα εθνικών κοινοβουλίων στην ΕΕ διατύπωσε σειρά προβληματισμών αναφορικά με δυσμενείς επιπτώσεις -σε περίπτωση τελικής έγκρισης και εφαρμογής της πρότασης- τόσο στις διοικήσεις των κρατών μελών όσο και στους γεωργούς. Επισημαίνεται συναφώς ότι η εν λόγω νομοθετική πρόταση προκάλεσε έντονες ανησυχίες στους γεωργούς, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και σε σημαντικό αριθμό κρατών μελών της ΕΕ.

Υπό το φως των πιο πάνω, η επιτροπή απέστειλε κείμενο Γνώμης προς τα προαναφερθέντα θεσμικά όργανα της ΕΕ που συμμετέχουν στη συζήτηση της εν λόγω νομοθετικής πρότασης στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ εθνικών κοινοβουλίων-ΕΕ, σύμφωνα με το ρόλο και τα δικαιώματα που παραχωρούνται στα νομοθετικά σώματα των κρατών μελών από τη Συνθήκη της Λισαβόνας σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων. Στη Γνώμη της, η επιτροπή διατυπώνει, ως ζήτημα αρχής, τη θέση ότι ο στόχος της σταδιακής μείωσης και της ασφαλούς χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων προς όφελος της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος παραμένει μεν αμετάθετος, διατηρεί δε την άποψη ότι, σε περίπτωση που δεν ληφθούν επαρκώς υπόψη οι ιδιαιτερότητες των κρατών μελών, θα υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις στον γεωργικό τομέα της Κύπρου, όπως και άλλων κρατών μελών. Σε αυτό το θέμα συμμεριζόμενη τις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από τα κοινοβούλια άλλων κρατών μελών της ΕΕ και των έντονων ανησυχιών του γεωργικού κόσμου της Κύπρου, η επιτροπή προέβαλε τις ιδιαιτερότητες του κυπριακού γεωργικού τομέα στη βάση συγκεκριμένων επιχειρημάτων, τόσο επί της ουσίας όσο και επί θεμάτων τήρησης των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, ενώ, περαιτέρω, υπέβαλε συγκεκριμένες εισηγήσεις προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του περιεχομένου της νομοθετικής πρότασης και αποτροπής δυσμενών επιπτώσεων για την κυπριακή γεωργική παραγωγή. Στο ίδιο πλαίσιο, η επιτροπή χαιρέτισε τις ουσιαστικές προσπάθειες που κατέβαλε η Σουηδική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, για την ετοιμασία συμβιβαστικού νομοθετικού κειμένου, τις πτυχές του οποίου έλαβε επίσης υπόψη προτού απευθυνθεί στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.