Παρόντες:

• Αδάμος Αδάμου, πρόεδρος    
• Ευανθία Σάββα
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου    
• Χρίστος Ορφανίδης
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Μιχάλης Γιωργάλλας
• Νίκος Κέττηρος  

 　
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος μελέτησε τους πιο πάνω κανονισμούς σε αριθμό συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 4 Οκτωβρίου και 22 Νοεμβρίου 2017. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν στην επιτροπή η Επίτροπος Περιβάλλοντος, ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, συνοδευόμενος από λειτουργούς του τμήματός του, καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Αρχής Λιμένων Κύπρου, της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, του ΚΕΒΕ, της ΟΕΒ, της ΠΟΒΕΚ, της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria), του Συνδέσμου Εκδοτών Εφημερίδων και Περιοδικών Κύπρου, του Συνδέσμου Εισαγωγέων Χαρτιού, του Παγκύπριου Συνδέσμου Βιβλιοπωλών Κύπρου και του συλλογικού συστήματος διαχείρισης χαρτιού συσκευασίας “Green Dot”. Ο Σύνδεσμος Τυπογράφων και ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Ανακύκλωσης Κύπρου, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στην επιτροπή.

Σκοπός των προτεινόμενων κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται με βάση τις διατάξεις των άρθρων 11, 12, 13, 23 και 54 του περί Αποβλήτων Νόμου, είναι η θέσπιση δευτερογενούς νομοθεσίας για την υιοθέτηση μέτρων που αφορούν τη διαχείριση αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας μέσω της εφαρμογής της αρχής της ευθύνης του παραγωγού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή, τα εν λόγω μέτρα αποσκοπούν στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας, στη μείωση ή/και στην εξάλειψη των αρνητικών επιπτώσεων της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας για την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και στη μείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας μέσω της ενθάρρυνσης της λειτουργίας συστημάτων επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και άλλης ανάκτησης, επιτυγχάνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τους στόχους της Οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η θέσπιση των εν λόγω κανονισμών αποτελεί προϋπόθεση την οποία μεταξύ άλλων έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αξιοποίηση των πόρων των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων από τα οποία συγχρηματοδοτούνται συναφή έργα και προγράμματα για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων.

Ειδικότερα, με τους κανονισμούς προτείνονται ρυθμίσεις που αφορούν τις υποχρεώσεις των παραγωγών χαρτιού μη συσκευασίας, οι οποίοι πρέπει να μεριμνήσουν, σε ατομικό ή σε συλλογικό επίπεδο, να συγκροτήσουν συστήματα διαχείρισης αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας, τα οποία θα αδειοδοτηθούν υπό ορισμένες προϋποθέσεις από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Οι πιο πάνω υποχρεώσεις αφορούν κυρίως τα ακόλουθα:

1. Την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας μέσω της διοργάνωσης εκστρατειών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, καθώς και υλοποίηση προγραμμάτων και δράσεων πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας για φορείς που παράγουν τέτοια απόβλητα.

2. Τη δημιουργία, διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα σημείων συλλογής, λαμβανομένης υπόψη της άποψης της αρχής τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου αυτό εφαρμόζεται, περιλαμβανομένης της συλλογής από πόρτα σε πόρτα, ώστε να επιτευχθεί χωριστή συλλογή, μεταφορά, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλη μορφή ανάκτησης.

3. Την ενημέρωση που απαιτείται προς διάφορους φορείς.

Επιπρόσθετα, στους κανονισμούς περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν τους διανομείς χαρτιού μη συσκευασίας, τη δημιουργία μητρώου παραγωγών προϊόντων χαρτιού μη συσκευασίας και τον καθορισμό ποσοτικών στόχων για τους παραγωγούς προϊόντων χαρτιού μη συσκευασίας.

Στα πλαίσια της συζήτησης που διεξήχθη στην επιτροπή ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος ανέφερε ότι οι υπό εξέταση κανονισμοί, εκτός από προϋπόθεση για την εξασφάλιση συγχρηματοδότησης για έργα, αποτελούν ένα εκ των εργαλείων επίτευξης των στόχων της χώρας μας οι οποίοι απορρέουν από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2020, έτος αξιολόγησης της Κύπρου αναφορικά με την επίτευξη των καθορισμένων στόχων ανακύκλωσης υλικών.

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Χαρτιού τάχθηκε εναντίον της έγκρισης των κανονισμών, επειδή, όπως δήλωσε, τα τελευταία χρόνια η εισαγωγή χαρτιού στην Κύπρο έχει μειωθεί περίπου στο 45% σε σχέση με παλαιότερα χρόνια. Η Ηξη σημερινή κυπριακή αγορά, όπως ο ίδιος πρόσθεσε, έχει λειτουργήσει κατά τρόπο που έχει επιλύσει το πρόβλημα από μόνη της, ενώ υποστήριξε επίσης ότι η υποχρέωση λειτουργίας ξεχωριστού συστήματος για την ανακύκλωση του χαρτιού θα επιφέρει βαρύτατο κόστος για τους εμπλεκομένους.

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εκδοτών Εφημερίδων και Περιοδικών Κύπρου μεταξύ άλλων τόνισε την αδυναμία των εκδοτών να επωμιστούν το σχετικό οικονομικό κόστος, που θα επιβαρύνει την ήδη δεινή οικονομική κατάσταση των εκδοτών, λαμβανομένης υπόψη της φθίνουσας πορείας των εφημερίδων, των περιοδικών και των βιβλίων στη σύγχρονη εποχή της τεχνολογίας.

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Βιβλιοπωλών Κύπρου, παρ’ όλο που χαιρέτισε την πρόοδο που επιδιώκεται με τους υπό εξέταση κανονισμούς, εξέφρασε τη διαφωνία του σε σχέση με τη συμπερίληψη των βιβλίων στο πεδίο εφαρμογής τους. Ο ίδιος εκπρόσωπος, σε γραπτό υπόμνημα που κατέθεσε στην επιτροπή, ανέλυσε τους λόγους που τα βιβλία δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στον κατάλογο των ειδών για διαχείριση αποβλήτων χαρτιού μη συσκευασίας. Οι λόγοι έγκεινται μεταξύ άλλων στο ότι ένα βιβλίο δεν έχει συγκεκριμένο και προκαθορισμένο κύκλο ζωής, ότι το βιβλίο, παρ’ όλο που μπορεί να παύει να είναι αναγκαίο για ένα άτομο, είναι πάντα περιζήτητο από πολλά άτομα ή ακόμα και από τον ίδιο τον κάτοχό του για μελλοντική χρήση και ότι οι ποσότητες των βιβλίων που καταλήγουν να γίνουν απόβλητα είναι αμελητέες.

Ο εκπρόσωπος της ΠΟΒΕΚ εξέφρασε την υποστήριξή του προς τις απόψεις των δύο πιο πάνω συνδέσμων.

Τοποθετούμενος για το ζήτημα που ηγέρθη αναφορικά με τα βιβλία, ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος διευκρίνισε ότι δεν αποτελεί πρόθεση η ανακύκλωση βιβλίων με την έννοια της μετατροπής των πνευματικών απόψεων σε απόβλητα. Επιπλέον, ανταποκρινόμενος στο αίτημα της επιτροπής για περαιτέρω μελέτη του συγκεκριμένου ζητήματος, απέστειλε στην επιτροπή επιστολή, ημερομηνίας 10 Νοεμβρίου 2017, με την οποία διαβεβαίωσε την επιτροπή ότι κατά τη διαδικασία καθορισμού του κόστους στα διάφορα είδη χαρτιού εκ μέρους των υπεύθυνων παραγωγών ειδικά για τα βιβλία θα υπάρξει εκ μέρους του τμήματός του πλήρης κατανόηση σε ό,τι αφορά το κόστος που θα προταθεί.

Όλοι οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι συμφώνησαν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των υπό εξέταση κανονισμών.

Σημειώνεται ότι οι υπηρεσίες της Βουλής, σε συνεργασία με το αρμόδιο κυβερνητικό τμήμα, προχώρησαν σε ορισμένες νομοτεχνικές και διευκρινιστικές τροποποιήσεις επί του κειμένου των κανονισμών.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος καταθέτει την παρούσα έκθεση στην ολομέλεια της Βουλής για τη λήψη τελικής απόφασης.

28 Νοεμβρίου 2017