Παρόντες:

• Αβέρωφ Νεοφύτου, πρόεδρος    
• Μαρίνος Μουσιούττας
• Μάριος Μαυρίδης  
• Άννα Θεολόγου
• Ονούφριος Κουλλά    
• Γιώργος Περδίκης
• Στέφανος Στεφάνου    
• Άριστος Δαμιανού    
• Άγγελος Βότσης

 

Μη μέλη της επιτροπής:  

• Μιχάλης Γιωργάλλας  　

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε δεκατέσσερις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 23 Ιουνίου 2016 και 2 Οκτωβρίου 2017. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ο Υπουργός Οικονομικών, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, ο Έφορος Φορολογίας, καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως του Υπουργείου Εσωτερικών, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ), του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ), του ΕΤΕΚ, του ΚΕΒΕ, της ΟΕΒ, της ΠΟΒΕΚ, του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών, του Κυπριακού Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΚΣΙΑ), του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών και Συμβούλων Ακινήτων Κύπρου, της Διεθνούς Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Ακίνητης Ιδιοκτησίας (FIABCI), του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων, του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων, του Συνδέσμου Κτηματομεσιτών Επιχειρηματιών Κύπρου, του Συνασπισμού Μικρών Επιχειρήσεων και Αυτοεργοδοτουμένων, του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών και της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής.

Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, ώστε να επιτευχθεί εναρμόνιση με τα άρθρα 2 και 383 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας.

Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο προτείνεται η υπαγωγή των γηπέδων προς οικοδόμηση σε φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) με συντελεστή ύψους 19%. Επιπροσθέτως, με το νομοσχέδιο εισάγονται ρυθμίσεις, ώστε να υπόκειται σε ΦΠΑ η πώληση μεριδίων ή μετοχών εταιρειών, όταν με την πράξη αυτή μεταβιβάζεται ακίνητο το οποίο υπόκειται σε ΦΠΑ με βάση τις διατάξεις του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου.

Όπως είναι γνωστό, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο αποτέλεσε αρχικά μέρος πακέτου νομοσχεδίων το οποίο είχε κατατεθεί στη Βουλή από την εκτελεστική εξουσία με σκοπό τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου που διέπει την ακίνητη ιδιοκτησία, ώστε να μειωθεί το φορολογικό βάρος επί των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Το εν λόγω πακέτο νομοσχεδίων εξετάστηκε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού από κοινού με την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών σε πέντε συνεδρίες στο διάστημα μεταξύ 23 Ιουνίου και 11 Ιουλίου 2016, ωστόσο στο στάδιο της εξέτασής του αποφασίστηκε όπως το υπό συζήτηση νομοσχέδιο μη προωθηθεί προς ψήφιση μαζί με τα υπόλοιπα προτεινόμενα νομοθετήματα, ώστε να εδίδετο χρόνος για περαιτέρω μελέτη αυτού σε μεταγενέστερο στάδιο αποκλειστικά από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή, με βάση την Οδηγία 2006/112/ΕΚ ισχύουν τα ακόλουθα:

1. Τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να περιλάβουν στην εθνική τους νομοθεσία ρυθμίσεις για επιβολή ΦΠΑ επί της παράδοσης γηπέδων προς οικοδόμηση τα οποία παραδίδονται στα πλαίσια άσκησης οικονομικής δραστηριότητας με βάση τον εκάστοτε ισχύοντα κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος στην Κύπρο ανέρχεται στο 19%.

2. Ως οικονομική δραστηριότητα καθορίζεται κάθε δραστηριότητα παραγωγού, εμπόρου ή άλλου προσώπου παρέχοντος υπηρεσίες και περιλαμβάνει και την εκμετάλλευση ενσώματου ή άυλου αγαθού με σκοπό κυρίως την άντληση εσόδων διαρκούς χαρακτήρα.

3. Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να θεωρούν ως ενσώματα αγαθά, μεταξύ άλλων, τα μερίδια και τις μετοχές, η κατοχή των οποίων εξασφαλίζει την κυριότητα ή την επικαρπία ακινήτου ή τμήματος ακινήτου.

4. Τα κράτη μέλη έχουν δυνατότητα να εντάξουν στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την επιβολή ΦΠΑ επί γηπέδων και τις πωλήσεις γηπέδων προς οικοδόμηση οι οποίες πραγματοποιούνται επί ευκαιριακής βάσης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία και όσον αφορά το ζήτημα της επιβολής ΦΠΑ επί πωλήσεων γηπέδων προς οικοδόμηση οι οποίες διενεργούνται επί ευκαιριακής βάσης, το Τμήμα Φορολογίας κρίνει ότι η ένταξη των συναλλαγών αυτών στο καθεστώς επιβολής ΦΠΑ δημιουργεί πολυπλοκότητες στο σύστημα, καθώς και υπερβολικό άχθος στους ιδιώτες σε περίπτωση ευκαιριακής εκμετάλλευσης της περιουσίας τους, την οποία πιθανόν να απέκτησαν και διά κληρονομικής διαδοχής. Παράλληλα, δημιουργείται αυξημένο διοικητικό κόστος στο Τμήμα Φορολογίας και συναφώς το εν λόγω τμήμα δε θεωρεί αποδεκτή πρακτική την ένταξη ευκαιριακών συναλλαγών στο πλαίσιο επιβολής ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα όσα κατατέθηκαν δεν περιλήφθηκε σχετική πρόνοια στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο.

Σημειώνεται ότι με βάση τα ίδια στοιχεία η Κυπριακή Δημοκρατία είχε εξασφαλίσει παρέκκλιση από τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ που αφορούν στην παράδοση γηπέδων προς οικοδόμηση μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007. Ως εκ τούτου, η Δημοκρατία όφειλε από την 1η Ιανουαρίου 2008 να είχε ενσωματώσει στην εθνική της νομοθεσία ρυθμίσεις για συμμόρφωσή της με την πιο πάνω υποχρέωση, ωστόσο το ζήτημα δεν έτυχε οποιασδήποτε ρύθμισης.

Με το νομοσχέδιο όπως αυτό είχε αρχικά κατατεθεί εισάγονται ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες:

1. σε συντελεστή ΦΠΑ ύψους 19% θα υπόκειται:

α. η παράδοση, η μεταβίβαση της πλήρους κυριότητας της κατοχής, η μεταβίβαση οποιασδήποτε εξ αδιαιρέτου ιδανικής μερίδας, η μεταβίβαση κατοχής δυνάμει συμφωνίας πώλησης ή δυνάμει συμφωνίας που προβλέπει ότι η κυριότητα θα μεταβιβαστεί και αυτή σε κάποιο στάδιο στο μέλλον ή δυνάμει μίσθωσης με δικαίωμα εξαγοράς γης που βρίσκεται σε συγκεκριμένες πολεοδομικές ζώνες και

β. η πώληση μεριδίων ή μετοχών εταιρειών, όταν η πώληση συνεπάγεται τη μεταβίβαση γηπέδου προς οικοδόμηση ή ακινήτου το οποίο υπόκειται σε ΦΠΑ με βάση τις διατάξεις του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, και

2. δε θα υπόκεινται σε ΦΠΑ οι παραδόσεις γης:

α. που θα μεταβιβαστούν πριν από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου με βάση τις διατάξεις του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου και

β. για τις οποίες πριν από την έναρξη της ισχύος του προτεινόμενου νόμου έχει κατατεθεί σύμβαση πώλησης στην αρμόδια αρχή σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πωλήσεως Γης (Ειδικής Εκτέλεση) Νόμου ή στον Έφορο Φορολογίας.

Ο Υπουργός Οικονομικών σε σχέση με το υπό αναφορά νομοσχέδιο δήλωσε τα ακόλουθα:

1. Η προώθηση των προτεινόμενων ρυθμίσεων καθίσταται αναγκαία, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της που πηγάζουν από το ευρωπαϊκό κεκτημένο σε θέματα επιβολής ΦΠΑ ως προς την παράδοση γηπέδων προς οικοδόμηση.

2. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της διαδικασίας EU Pilot, απέστειλε το Σεπτέμβριο του 2015 στη Δημοκρατία προειδοποιητική επιστολή, η οποία αποτελεί το τελικό στάδιο πριν από την έναρξη της διαδικασίας παράβασης εναντίον της Δημοκρατίας, με την οποία ζήτησε να ενημερωθεί για το χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης της Δημοκρατίας με την υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ επί της παράδοσης γηπέδων προς οικοδόμηση. Συναφώς, δεν υπάρχει δυνατότητα παρέκκλισης από το κεκτημένο και απαιτείται συμμόρφωση το ταχύτερο δυνατό προς αποφυγή έναρξης διαδικασίας παράβασης εναντίον της Δημοκρατίας και κατ’ επέκταση επιβολής προστίμου.

3. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αφορούν μόνο πωλήσεις γηπέδων προς οικοδόμηση οι οποίες εμπίπτουν στο πλαίσιο άσκησης οικονομικής, εμπορικής δραστηριότητας. Από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις αναμένεται να επηρεαστεί μόνο το 5% των συνολικών συναλλαγών του τομέα των ακινήτων.

Οι εκπρόσωποι του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών, της FIABCI, του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών και Συμβούλων Ακινήτων Κύπρου, του ΚΣΙΑ και της ΟΕΒ εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους ως προς τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και δήλωσαν μεταξύ άλλων ότι αυτές αναμένεται:

1. να επιφέρουν αλυσιδωτές συνέπειες στην αγορά,

2. να επηρεάσουν τις αξίες των ακινήτων και την προσέλκυση νέων επενδύσεων από το εξωτερικό,

3. να δημιουργήσουν άνιση μεταχείριση μεταξύ επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ακινήτων και προσώπων που μεμονωμένα προβαίνουν σε πωλήσεις ακινήτων,

4. να επηρεάσουν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και

5. να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας.

Η εκπρόσωπος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου εξέφρασε επίσης επιφυλάξεις ως προς τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, καθότι όπως επισήμανε η επιβολή 19% ΦΠΑ στα γήπεδα προς οικοδόμηση θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στις αξίες των υφιστάμενων υποθηκών των τραπεζών, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στις απαιτούμενες προβλέψεις και ενδεχομένως στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Επιπροσθέτως, αναμένεται σοβαρή και άμεση αρνητική επίδραση στην προσπάθεια των τραπεζών για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Περαιτέρω, επισήμανε ότι με βάση την Οδηγία 2006/112/ΕΚ εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίζουν ποια γη θα θεωρείται γήπεδο προς οικοδόμηση για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ και εισηγήθηκε όπως περιοριστεί η έκταση της γης η οποία θα θεωρείται γήπεδο προς οικοδόμηση για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ.

Οι εκπρόσωποι του ΣΕΛΚ δήλωσαν ότι συμφωνούν με τους σκοπούς του προτεινόμενου νόμου, καθότι επέρχεται συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ωστόσο εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς επιμέρους πρόνοιες αυτού. Ειδικότερα, επισήμαναν μεταξύ άλλων την ανάγκη όπως:

1. διασαφηνιστεί η έννοια του όρου “οικονομική δραστηριότητα” και τι περιλαμβάνεται σε αυτήν, ώστε να είναι ξεκάθαρες οι περιπτώσεις για τις οποίες υπάρχει υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ,

2. στο υπό αναφορά νομοσχέδιο περιληφθεί πρόνοια, ώστε στις περιπτώσεις απόκτησης ακινήτου με αντιπαροχή μεταξύ ιδιώτη και επιχείρησης ανάπτυξης γης να αποφεύγεται η επιβολή ΦΠΑ στα πρόσωπα που παραχωρούν τη γη τους,

3. καθοριστεί ότι στις περιπτώσεις αναδιάρθρωσης δανείων και διάθεσης γης προς ρύθμιση χρέους από τις τράπεζες η απόδοση του επιβλητέου ΦΠΑ επί του ακινήτου θα γίνεται με τη μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης και

4. διαγραφούν οι πρόνοιες που αφορούν στην επιβολή ΦΠΑ σε περίπτωση πώλησης μετοχών εταιρείας, όταν η πώληση συνεπάγεται τη μεταβίβαση γηπέδου προς οικοδόμηση ή ακινήτου το οποίο υπόκειται σε ΦΠΑ.

Σημειώνεται ότι ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών, ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου, ο ΣΕΛΚ, η ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, ο ΚΟΑΓ, η FIABCI και ο ΚΣΙΑ κατέθεσαν και γραπτώς τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου με σχετικά υπομνήματα.

Σημειώνεται περαιτέρω ότι στο στάδιο της εξέτασης του νομοσχεδίου την επιτροπή απασχόλησε σωρεία ζητημάτων, τα οποία αφορούν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Την ανάγκη σαφούς καθορισμού των περιπτώσεων γης που θα υπάγονται στην προτεινόμενη ρύθμιση.

2. Την ανάγκη διασαφήνισης των περιπτώσεων άσκησης οικονομικής δραστηριότητας στο πλαίσιο πώλησης ακινήτων, ώστε να υπάρξει σαφής καθορισμός των περιπτώσεων που θα υπάρχει υποχρέωση επιβολής και είσπραξης ΦΠΑ.

3. Τη δυνατότητα επιβολής ΦΠΑ στα ενοίκια, στην περίπτωση που η ενοικίαση γίνεται για επιχειρηματικούς σκοπούς, ως αντισταθμιστικό μέτρο της επιβολής ΦΠΑ 19% στα γήπεδα προς οικοδόμηση, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις που θα προκαλέσει η προτεινόμενη επιβολή ΦΠΑ επί της γης, μέσω της παραχώρησης δυνατότητας στον ιδιοκτήτη που ανήγειρε το ακίνητο επί της συγκεκριμένης γης να ανακτά το ΦΠΑ που κατέβαλε για την αγορά της γης και για την ανέγερση του κτιρίου.

4. Τη δυνατότητα παροχής περαιτέρω αντισταθμιστικών μέτρων για τις περιπτώσεις καταναλωτών οι οποίοι θα επιλέγουν να προβούν σε αγορά οικοπέδου για ανέγερση κατοικίας με συντελεστή ΦΠΑ 19%, αντί της αγοράς κατοικίας από επιχειρηματίες ανάπτυξης γης με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ ύψους 5%.

Συναφώς με τα πιο πάνω, ο Υπουργός Οικονομικών δήλωσε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Σε σχέση με το ζήτημα του καθορισμού του όρου “οικονομική δραστηριότητα”, ο ορισμός αυτού καθορίζεται τόσο από την ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και από τη νομολογία των εθνικών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Ειδικότερα, με βάση τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρόσωπο το οποίο πωλεί γη προς οικοδόμηση επί μη ευκαιριακής βάσης υποχρεούται να εγγράφεται στο μητρώο ΦΠΑ και να επιβάλλει ΦΠΑ.

2. Ο ΦΠΑ είναι αυτοβεβαιούμενος φόρος και ως εκ τούτου αποτελεί υποχρέωση του εμπορευομένου να επιβάλλει και να εισπράττει τον εν λόγω φόρο. Συναφώς, ο διαχωρισμός των περιπτώσεων κατά τις οποίες πρόσωπα θα έχουν ή μη την υποχρέωση επιβολής φόρου θα προκύπτει ανάλογα με την υποχρέωση του εμπορευομένου όπως αυτή αναφύεται από την ισχύουσα νομοθεσία.

3. Η επιβολή ΦΠΑ με συντελεστή 19% στα γήπεδα προς οικοδόμηση δεν αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τον τομέα των ξένων επενδύσεων, καθότι η πλειονότητα των επενδύσεων αυτών προορίζεται για την αγορά εξοχικής κατοικίας και όχι οικοπέδων.

4. Η επιβολή ΦΠΑ στα γήπεδα προς οικοδόμηση δεν αναμένεται να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον τομέα των ακινήτων, καθότι το βάρος από την επιβολή του μέτρου αυτού αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που έχουν ήδη θεσπιστεί από τη Βουλή και τα οποία αφορούν τόσο στη μείωση των μεταβιβαστικών τελών όσο και στην κατάργηση της φορολόγησης ακίνητης ιδιοκτησίας.

5. Από την υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ θα εξαιρούνται οι προστατευόμενες και οι κτηνοτροφικές περιοχές.

Ο Έφορος Φορολογίας δήλωσε μεταξύ άλλων ότι ΦΠΑ θα επιβάλλεται σε όλες τις περιπτώσεις πώλησης γηπέδων προς οικοδόμηση οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο οικονομικής δραστηριότητας, ενώ οποιεσδήποτε άλλες πωλήσεις γηπέδων προς οικοδόμηση θα εξετάζονται κατά περίπτωση από τον Έφορο Φορολογίας ως προς το κατά πόσο αυτές εμπίπτουν στον όρο “οικονομική δραστηριότητα” με συνεκτίμηση σε κάθε περίπτωση των δεδομένων κατά το χρόνο πραγματοποίησης της πώλησης.

Στο στάδιο της περαιτέρω εξέτασης του θέματος την επιτροπή απασχόλησε ιδιαίτερα το ζήτημα του καθορισμού των κατηγοριών τεμαχίων γης τα οποία θα υπάγονται στην έννοια του γηπέδου προς οικοδόμηση, ώστε να μην υπάρχει οποιαδήποτε αμφισβήτηση ως προς την υποχρέωση για επιβολή ΦΠΑ στην οικοδομήσιμη γη.

Εντός του ως άνω πλαισίου εκφράστηκε σωρεία απόψεων ως προς τον πλέον δόκιμο τρόπο ρύθμισης του ζητήματος μεταξύ των οποίων η εισήγηση για την υιοθέτηση σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων που εφαρμόζεται σε άλλα κράτη μέλη.

Υπό το φως των πιο πάνω, η επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, κάλεσε το Υπουργείο Οικονομικών να διαμορφώσει το κείμενο του νομοσχεδίου, ώστε να επενεχθούν τα ακόλουθα:

1. Να εφαρμόζεται η μέθοδος της αντίστροφης χρέωσης για την απόδοση ΦΠΑ που θα επιβάλλεται σε ακίνητο στο πλαίσιο διαδικασίας αναδιάρθρωσης δανείων, πώλησης ακινήτου μέσω δημόσιου πλειστηριασμού που διενεργείται από το δανειστή και αναγκαστικής μεταβίβασης ακινήτου προς το δανειστή.

2. Να επιβάλλεται ΦΠΑ σε μίσθωση ή/και ενοικίαση ακίνητης ιδιοκτησίας, στις περιπτώσεις που το υποστατικό χρησιμοποιείται για επιχειρηματικούς σκοπούς, παρέχοντας δικαίωμα στον εκμισθωτή να επιλέγει κατά πόσο θα επιβάλει το ΦΠΑ (option to tax).

3. Να μην επιβάλλεται ΦΠΑ στην πώληση μετοχών ή μεριδίων εταιρειών, στην περίπτωση που με την πώληση μεταβιβάζεται ακίνητο.

4. Να καθοριστούν οι κατηγορίες των τεμαχίων γης που θα εμπίπτουν στην έννοια του γηπέδου προς οικοδόμηση για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ κατ’ αναλογία των αντίστοιχων ρυθμίσεων που ήδη εφαρμόζονται σε άλλα κράτη μέλη και πιο συγκεκριμένα στην Ολλανδία, όπου η σχετική ρύθμιση κρίνεται ότι εφαρμόστηκε χωρίς προβλήματα.

Συναφώς, το Υπουργείο Οικονομικών στη βάση των οδηγιών της επιτροπής κατέθεσε ενώπιόν της σειρά αναθεωρημένων κειμένων σχεδίου νόμου. Σημειώνεται ότι το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου το οποίο υποβλήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών στην επιτροπή περιλαμβάνει τις ακόλουθες διαφοροποιήσεις:

1. Η απόδοση ΦΠΑ στις περιπτώσεις πώλησης γης στο πλαίσιο διαδικασίας αναδιάρθρωσης δανείου ή/και αναγκαστικής μεταβίβασης προς το δανειστή να πραγματοποιείται με τη μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης.

Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της υποβολής των αναθεωρημένων κειμένων σχεδίου νόμου από το Υπουργείο Οικονομικών, περιλαμβανόταν πρόνοια για εφαρμογή της αντίστροφης χρέωσης και στην περίπτωση πώλησης γης μέσω της διαδικασίας διεξαγωγής δημόσιου πλειστηριασμού που διενεργείται από το δανειστή. Η πρόνοια όμως αυτή διαγράφηκε τελικά από το αναθεωρημένο κείμενο σχεδίου νόμου, το οποίο υποβλήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, καθότι, όπως κατατέθηκε αρμοδίως, το ζήτημα αυτό ρυθμίζεται ήδη από υφιστάμενες διατάξεις του βασικού νόμου σε συνάρτηση με υφιστάμενες πρόνοιες των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Γενικών) Κανονισμών και ως εκ τούτου οποιαδήποτε ρύθμισή του στο σχέδιο νόμου θα αποτελούσε πλεονασμό.

2. Στις περιπτώσεις σύναψης νέων συμβάσεων να επιβάλλεται ΦΠΑ στη μίσθωση/ενοικίαση ακίνητης ιδιοκτησίας για επιχειρηματικούς σκοπούς, παρέχοντας παράλληλα το δικαίωμα στον εκμισθωτή, εφόσον αυτός προβεί σε σχετική γνωστοποίηση στον Έφορο Φορολογίας, να επιλέγει τη μη επιβολή ΦΠΑ.

3. Να μην επιβάλλεται ΦΠΑ στην πώληση μετοχών ή μεριδίων εταιρειών, στην περίπτωση που με την πώληση μεταβιβάζεται ακίνητο.

4. Να καθοριστεί ότι ΦΠΑ προς 19% θα επιβάλλεται σε αγοραπωλησίες μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης, η οποία ξεκάθαρα θα προορίζεται για την ανέγερση ενός ή περισσότερων κατασκευών.

5. Το Υπουργικό Συμβούλιο να μπορεί με διάταγμά του να καθορίζει τα τεμάχια γης τα οποία θα εμπίπτουν στην κατηγορία της μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης, καθώς και το ακριβές σημείο που θα λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς εξακρίβωσης του χρόνου της μεταβίβασης.

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της συζήτησης του θέματος μέλη της επιτροπής ζήτησαν την κατάθεση επιπρόσθετων στοιχείων αναφορικά με τον επιβλητέο συντελεστή ΦΠΑ σε αγοραπωλησίες ακινήτων που διενεργούνται σε άλλα κράτη μέλη, όπως και της σχετικής αλληλογραφίας η οποία αντηλλάγη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Δημοκρατίας αναφορικά με την υποχρέωση εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Σημειώνεται περαιτέρω ότι στο πλαίσιο της συζήτησης των αναθεωρημένων κειμένων σχεδίου νόμου ο Έφορος Φορολογίας δήλωσε ότι η περίληψη πρόνοιας στο νομοσχέδιο για έκδοση διατάγματος από το Υπουργικό Συμβούλιο για τον καθορισμό των τεμαχίων γης που θα εμπίπτουν στην κατηγορία μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης, αντί εγκυκλίου που θα εκδίδεται από τον έφορο, λαμβανομένων επίσης υπόψη των θέσεων της επιτροπής, κρίθηκε ως η καλύτερη επιλογή, καθότι σε αυτό προσδίδεται αυξημένη τυπική ισχύς έναντι της δεσμευτικότητας οποιασδήποτε εγκυκλίου.

Περαιτέρω, ο ίδιος αξιωματούχος ενημέρωσε την επιτροπή ότι το τελικά διαμορφωμένο κείμενο σχεδίου νόμου αποστάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της διαδικασίας EU Pilot, χωρίς να έχει εκφραστεί εκ μέρους της οποιαδήποτε αρνητική άποψη επ’ αυτού, με την επισήμανση όμως ότι το Τμήμα Φορολογίας θα πρέπει να μεριμνά, ώστε, στις περιπτώσεις πώλησης οικοπέδων που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου νόμου αλλά προορίζονται για ανάπτυξη, να επιβάλλεται ΦΠΑ.

H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, διαμόρφωσε τις ακόλουθες θέσεις:

1. Ο πρόεδρος και τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού τάχθηκαν υπέρ της ψήφισης του νομοσχεδίου σε νόμο όπως αυτό διαμορφώθηκε σύμφωνα με τα πιο πάνω.

2. Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, τα μέλη της βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος, το μέλος της βουλευτής της Συμμαχίας Πολιτών και το μέλος της βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού με την παρούσα έκθεσή της υποβάλλει το υπό αναφορά νομοσχέδιο όπως αυτό έχει διαμορφωθεί σύμφωνα με τα πιο πάνω για λήψη τελικής απόφασης στο στάδιο της συζήτησής του από την ολομέλεια του σώματος.

Σημειώνεται ότι στο κείμενο του σχεδίου νόμου το οποίο υποβάλλεται στην ολομέλεια του σώματος έχει περιληφθεί πρόνοια, ώστε ως ημερομηνία έναρξης της ισχύος του προτεινόμενου νόμου να καθοριστεί η 2α Ιανουαρίου 2018, με στόχο να δοθεί χρόνος στην αγορά να προσαρμοστεί στις επερχόμενες ρυθμίσεις, με εξαίρεση τις πρόνοιες που αφορούν στην επιβολή ΦΠΑ στην ενοικίαση ακινήτων, οι οποίες θα τεθούν σε άμεση ισχύ με τη δημοσίευση του νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

1η Νοεμβρίου 2017