Παρόντες:

• Αντρέας Φακοντής, πρόεδρος    
• Μαρίνος Μουσιούττας
• Ανδρέας Κυπριανού    
• Άγγελος Βότσης
• Μαριέλλα Αριστείδου    
• Γιώργος Περδίκης

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επανεξέτασε σε συνεδρία της, ημερομηνίας 5 Δεκεμβρίου 2017, τον πιο πάνω νόμο, ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 10 Νοεμβρίου 2017 και αναπέμφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την 1η Δεκεμβρίου 2017, κατ’ επίκληση του άρθρου 51.1 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όπως είναι γνωστό, ο αναπεμφθείς νόμος κατατέθηκε στη Βουλή υπό τη μορφή πρότασης νόμου με την οποία εσκοπείτο αρχικά η τροποποίηση του περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμου, ώστε να διασφαλιστεί ότι το προβλεπόμενο στην εν λόγω νομοθεσία Ταμείο Ειδικών Αναγκών, μέρος των εσόδων του οποίου προέρχεται από τα καθαρά έσοδα τα οποία εισπράττονται από το εκδιδόμενο βάσει άλλης νομοθεσίας Λαχείο Προνοίας, σε περίπτωση που η νομοθεσία με βάση την οποία αυτό εκδίδεται καταργηθεί και/ή αυτό παύσει να λειτουργεί, να συνεχίσει να ενισχύεται από τον κρατικό προϋπολογισμό κατά το αντίστοιχο και/ή υψηλότερο ποσό, όπως ήδη προβλέπεται από τον υπό τροποποίηση νόμο. Επίσης, με την ίδια πρόταση νόμου εσκοπείτο όπως τα προβλεπόμενα στον υπό τροποποίηση βασικό νόμο σχετικά ποσά, τα οποία είναι εκπεφρασμένα σε κυπριακές λίρες, αντικατασταθούν με τα αντίστοιχα ποσά σε ευρώ.

Στο στάδιο της εξέτασης της πρότασης νόμου η επιτροπή αποφάσισε να τη διαμορφώσει, κατά τρόπο ώστε να προστεθούν σε αυτή ρυθμίσεις αναφορικά με τα ακόλουθα:

1. Την προσθήκη στους υφιστάμενους σκοπούς ίδρυσης και λειτουργίας του Ταμείου Ειδικών Αναγκών της άσκησης μέριμνας από αρμόδιο υπουργείο ή διοικητικό όργανο ή από οργάνωση ή από ίδρυμα αναφορικά με την εκπαίδευση, την επαγγελματική αποκατάσταση και ανέλιξη, την κοινωνική ένταξη, την οικονομική ενίσχυση, την αξιοπρεπή διαβίωση και γενικά τη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης των αναπήρων και την προώθηση των θεμάτων τους.

2. Την τροποποίηση της σύνθεσης της Διαχειριστικής Επιτροπής του Ταμείου Ειδικών Αναγκών, ώστε αυτή να απαρτίζεται από τον πρόεδρο του Παγκύπριου Συμβουλίου για Άτομα με Αναπηρίες και τέσσερα μέλη που διορίζονται για τριετή θητεία από το Υπουργικό Συμβούλιο, τα οποία προτείνονται από αντιπροσωπευτικές οργανώσεις αναπήρων, καθώς και ορισμένων άλλων ρυθμίσεων που αφορούν τη λειτουργία της διαχειριστικής επιτροπής.

3. Την αύξηση από χίλιες λίρες σε δύο χιλιάδες ευρώ του μέγιστου ποσού που προβλέπεται στον υφιστάμενο νόμο και για το οποίο ο πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής δύναται να αποφασίζει από μόνος του για οποιαδήποτε χορηγία, χρηματική ή υλική, χωρίς σχετική απόφαση της διαχειριστικής επιτροπής.

Οι λόγοι της αναπομπής του νόμου, όπως αυτοί αναφέρονται αναλυτικά στην επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, ημερομηνίας 1η Δεκεμβρίου 2017, είναι οι εξής:

1. Η παραβίαση των ακόλουθων διατάξεων του συντάγματος:

α. Του άρθρου 80.2 του συντάγματος για την απαγόρευση της αύξησης των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού με πρόταση νόμου. Σύμφωνα με την πιο πάνω επιστολή, με την τροποποίηση που εισάγει ο αναπεμφθείς νόμος στο άρθρο 15 του υφιστάμενου νόμου και με βάση την υπάρχουσα για το θέμα νομολογία συνάγεται ότι το άρθρο, όπως διαμορφώθηκε, στοιχειοθετεί το κριτήριο της «αναπόφευκτης αύξησης των δαπανών του προϋπολογισμού».

β. Της αρχής της αυστηρής διάκρισης των τριών εξουσιών που καθιερώνει το κυπριακό σύνταγμα, με την εισαγωγή ρυθμίσεων που συνιστούν επέμβαση στις αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας και συγκεκριμένα με την επιβολή από τη Βουλή τρόπου ενέργειας στην εκτελεστική εξουσία, ώστε να υπερβεί το ποσό που προϋπολογίζεται για το Ταμείο Ειδικών Αναγκών (άρθρο 15), την αφαίρεση της εξουσίας του υπουργού ως προέδρου της διαχειριστικής επιτροπής του ταμείου να διορίζει τα μέλη της (άρθρο 17), την αφαίρεση μέρους της εξουσίας του υπουργού σε σχέση με τη διαχείριση του ταμείου (άρθρο 17), την παρέμβαση στην εκτελεστική εξουσία και στην αρμοδιότητα του υπουργού αναφορικά με το χειρισμό των θεμάτων που αφορούν την επαγγελματική αποκατάσταση, εκπαίδευση και οικονομική ενίσχυση των ατόμων με αναπηρίες, θέματα τα οποία ήδη ρυθμίζονται και με άλλες ειδικές νομοθεσίες.

2. Ορισμένα άλλα ζητήματα και κυρίως η απάλειψη της έννοιας των “αγαθοεργών σκοπών” του Ταμείου Ειδικών Αναγκών και η επικάλυψη με τον αναπεμφθέντα νόμο των σκοπών του ταμείου, καθότι η προσθήκη που εισήχθη από τη Βουλή προβλέπεται ήδη από τρεις άλλους διαφορετικούς νόμους.

Στο στάδιο της εξέτασης των λόγων της αναπομπής από την επιτροπή αναλύθηκαν σε έκταση από εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας τα πιο πάνω ζητήματα. Ειδικότερα, τονίστηκε η ανάγκη διασφάλισης της ανεξαρτησίας των μελών της επιτροπής από τα επηρεαζόμενα πρόσωπα που αποτελούν αντικείμενο των αποφάσεων της, αφού με τον αναπεμφθέντα νόμο η διαχειριστική επιτροπή, η οποία καλείται “επιτροπή”, αποτελείται από τον πρόεδρο του Παγκύπριου Συμβουλίου για Άτομα με Αναπηρίες, δηλαδή τον αρμόδιο υπουργό, και τέσσερα μέλη που προτείνονται στο Υπουργικό Συμβούλιο από αντιπροσωπευτικές οργανώσεις αναπήρων και οι τελευταίοι έχουν την πλειοψηφία κατά τη λήψη αποφάσεων στην επιτροπή.

Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υποστήριξε ότι ο αναπεμφθείς νόμος δεν έχει λόγο ύπαρξης στη σύγχρονη εποχή, αφού οι εξελίξεις στην κυβερνητική πολιτική από τη θέσπισή του μέχρι σήμερα έχουν διαφοροποιήσει σημαντικά τους τρόπους χειρισμού και αντιμετώπισης των θεμάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες. Συνεπώς, η οποιαδήποτε τροποποίηση είναι αχρείαστη και επιφορτίζει την κυβέρνηση με δυσκολίες στην άσκηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής, δυσχεραίνοντας τη λήψη σχετικών αποφάσεων.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αφού έλαβε υπόψη της όλα τα πιο πάνω, κατά πλειοψηφία του προέδρου της μέλους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων του Δημοκρατικού Συναγερμού και του Δημοκρατικού Κόμματος, αποφάσισε να αποδεχτεί εν μέρει την αναπομπή του Προέδρου της Δημοκρατίας και να διαμορφώσει κατάλληλα το κείμενο του νόμου, ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα:

1. Η Διαχειριστική Επιτροπή του Ταμείου Ειδικών Αναγκών να αποτελείται από δύο μέλη που διορίζονται από τον Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων από κατάλογο έξι προσώπων που υποβάλλουν σε αυτόν οι οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία και από δύο άλλα μέλη που διορίζει ο πιο πάνω υπουργός.

2. Η διαγραφή της τροποποίησης για τη θητεία της πιο πάνω επιτροπής, ώστε αυτή να παραμείνει στα πέντε έτη, όπως προνοείται στον υφιστάμενο νόμο.

3. Η διαγραφή της πρόνοιας του αναπεμφθέντος νόμου για την παραχώρηση διακριτικής ευχέρειας στην εκτελεστική εξουσία να αυξάνει την κυβερνητική ενίσχυση του ποσού των €136.688, σε περίπτωση που το αποφασίσει.

Το μέλος της επιτροπής πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών τάχθηκε εναντίον της αποδοχής της αναπομπής και επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην ολομέλεια της Βουλής επί του κειμένου του νόμου που διαμόρφωσε κατά πλειοψηφία η επιτροπή.

6 Δεκεμβρίου 2017