Κυπριακή Δημοκρατία Κυπριακή Δημοκρατία

Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Άμυνας για τους κανονισμούς «Οι περί Στρατού της Δημοκρατίας (Προσλήψεις, Ιεραρχία, Προαγωγές και Τερματισμός της Απασχόλησης Συμβασιούχων Υπαξιωματικών) Κανονισμοί του 2017»

Παρόντες:

  • Μαρίνος Σιζόπουλος, πρόεδρος    
  • Ελένη Μαύρου
  • Γεώργιος Παπαδόπουλος    
  • Χριστάκης Τζιοβάνης
  • Γιώργος Κάρουλλας    
  • Γεώργιος Προκοπίου
  • Κώστας Κωνσταντίνου    
  • Ζαχαρίας Κουλίας
  • Ελένη Σταύρου    
  • Παύλος Μυλωνάς
  • Κώστας Κώστα  

  
H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας μελέτησε τους πιο πάνω κανονισμούς σε αριθμό συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 24 Νοεμβρίου και 4 Δεκεμβρίου 2017. Στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιόν της ο Υπουργός Άμυνας, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας, ο Αρχηγός και ο Υπαρχηγός της Εθνικής Φρουράς, συνοδευόμενοι από υπηρεσιακούς παράγοντες, καθώς και εκπρόσωποι του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Σκοπός των κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 76 του περί Στρατού της Δημοκρατίας Νόμου, είναι η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός των ισχυόντων περί Εθελοντών Πενταετούς Υπηρεσίας Κανονισμών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή από το Υπουργείο Άμυνας, η κατάθεση των κανονισμών στη Βουλή εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλει το Υπουργείο Άμυνας για τον εκσυγχρονισμό των διάφορων νομοθετημάτων που διέπουν τη λειτουργία του Στρατού της Δημοκρατίας και για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα μέλη του. Οι προτεινόμενοι κανονισμοί, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στοχεύουν στην αναθεώρηση και στον εκσυγχρονισμό των ισχυόντων κανονισμών που διέπουν τις προσλήψεις, την υπηρεσιακή κατάσταση, τις προαγωγές και τον τερματισμό της απασχόλησης των εθελοντών πενταετούς υποχρεώσεως. Ειδικότερα, οι κυριότερες πρόνοιες των κανονισμών αφορούν τα ακόλουθα:

1. Τη μετονομασία των υπηρετούντων εθελοντών πενταετούς υποχρεώσεως σε συμβασιούχους υπαξιωματικούς.

2. Τον καθορισμό των βαθμών των συμβασιούχων υπαξιωματικών κατά κλάδο και κοινό σώμα.

3. Την παροχή δυνατότητας στον Υπουργό Άμυνας, μετά από αιτιολογημένη εισήγηση του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, σε εξαιρετικές περιπτώσεις για την κάλυψη εξειδικευμένων επιτακτικών και άμεσων υπηρεσιακών αναγκών να μετατάσσει συμβασιούχους υπαξιωματικούς από τον κλάδο, το όπλο, το σώμα ή το κοινό σώμα στο οποίο ανήκουν σε άλλο κλάδο, όπλο, σώμα ή κοινό σώμα.

4. Τον καθορισμό της διαδικασίας χαρακτηρισμού συμβασιούχων υπαξιωματικών που αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα υγείας που πιστοποιούνται από αρμόδιο ιατροσυμβούλιο ως “συμβασιούχων υπαξιωματικών υπηρεσίας γραφείου” και ως “συμβασιούχων υπαξιωματικών ελαφράς υπηρεσίας”.

5. Τον καθορισμό της διαδικασίας με βάση την οποία οι υπαξιωματικοί οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως “συμβασιούχοι υπαξιωματικοί υπηρεσίας γραφείου” ή ως “συμβασιούχοι υπαξιωματικοί ελαφράς υπηρεσίας” θα μπορούν να επανέλθουν στην προ του χαρακτηρισμού της υπηρεσιακή τους κατάσταση.

6. Τον καθορισμό της ιεραρχίας και της αρχαιότητας των συμβασιούχων υπαξιωματικών μεταξύ τους.

7. Την τήρηση επετηρίδων για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς με την εγγραφή τους στη σχετική επετηρίδα του κλάδου ή του κοινού σώματος στο οποίο ανήκουν με βάση το βαθμό και την αρχαιότητά τους. Περαιτέρω, προβλέπεται η τήρηση ξεχωριστής επετηρίδας για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς υπηρεσίας γραφείου και ξεχωριστής για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς ελαφράς υπηρεσίας και η ένταξη σε αυτές των εν λόγω υπαξιωματικών, ανεξαρτήτως του κλάδου ή του κοινού σώματος στο οποίο ανήκουν.

8. Την τήρηση ατομικών φακέλων των συμβασιούχων υπαξιωματικών και τον καθορισμό των στοιχείων που καταχωρίζονται σε αυτούς.

9. Τον καθορισμό των προσόντων στα οποία αξιολογούνται οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί, τα οποία προσδιορίζουν την εν γένει ικανότητα και αξία τους και τα οποία αποτελούν τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται η αξιολόγησή τους.

10. Την καθιέρωση νέου συστήματος αξιολόγησης των συμβασιούχων υπαξιωματικών, με ειδική αναφορά στην ανάγκη αιτιολόγησης της βαθμολόγησης και στην εισαγωγή του θεσμού του Β΄ Γνωματεύοντος.

11. Τον καθορισμό των βαθμών στους οποίους μπορεί να ανελιχθούν οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί μετά από κρίση τους ως προακτέων.

12. Τον καθορισμό του βαθμού του ανθυπασπιστή ως του ανώτατου βαθμού ανέλιξης των συμβασιούχων υπαξιωματικών και του βαθμού του αρχιλοχία ως του ανώτατου βαθμού ανέλιξης συμβασιούχων υπαξιωματικών βαθμού λοχία, επιλοχία και αρχιλοχία, οι οποίοι χαρακτηρίζονται δυνάμει των προνοιών των κανονισμών ως “συμβασιούχοι υπαξιωματικοί ελαφράς υπηρεσίας”.

13. Τον καθορισμό του χρόνου παραμονής που απαιτείται να συμπληρώσουν οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί στον κατεχόμενο βαθμό, προκειμένου να δικαιούνται κρίση για προαγωγή.

14. Τη σύνθεση του Συμβουλίου Κρίσεων και το χρόνο σύγκλησής του.

15. Το διορισμό ανώτατου αξιωματικού ως προέδρου του Συμβουλίου Κρίσεων και τη συμμετοχή σε αυτό ενός τουλάχιστον ανώτερου αξιωματικού από κάθε κλάδο του στρατού.

16. Την παροχή δυνατότητας στον Υπουργό Άμυνας, σε περίπτωση που διαφωνεί με την κρίση αξιωματικού από το Συμβούλιο Κρίσεων, να αναπέμπει την περίπτωση στο Συμβούλιο Επανακρίσεων για επανεξέταση και υποβολή νέας κρίσης.

17. Τον καθορισμό των διαβαθμίσεων των κρίσεων συμβασιούχων υπαξιωματικών και τα κριτήρια κρίσεώς τους.

18. Την απονομή βαθμού και την παροχή ωφελημάτων στους συμβασιούχους υπαξιωματικούς για ειδικούς λογούς και συγκεκριμένα λόγω αναπηρίας ή θανάτου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους ή κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων ή συρράξεων.

19. Τον καθορισμό των δικαιούμενων απολαβών των συμβασιούχων υπαξιωματικών.

20. Την αναπροσαρμογή των όρων καταβολής του ειδικού μηναίου επιδόματος που λαμβάνουν οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί, ώστε αυτό να διακόπτεται σε περίπτωση προαγωγής τους, και τον καθορισμό του ύψους του, ανάλογα με την ύπαρξη ή μη εξαρτωμένων τέκνων.

21. Τον καθορισμό των δικαιούμενων αδειών ανάπαυσης και αδειών ασθενείας των συμβασιούχων υπαξιωματικών.

22. Τον καθορισμό των προϋποθέσεων καταβολής εφάπαξ φιλοδωρήματος, καθώς και του τρόπου υπολογισμού του.

23. Τον καθορισμό των περιπτώσεων τερματισμού της υπηρεσίας συμβασιούχου υπαξιωματικού.

24. Την απονομή σε συμβασιούχους υπαξιωματικούς των οποίων τερματίζεται η υπηρεσία και σε αποβιώσαντες κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους τιμητικού βαθμού, ο οποίος όμως δε συνεπιφέρει οποιαδήποτε οικονομικά ωφελήματα.

25. Την παροχή δυνατότητας στους συμβασιούχους υπαξιωματικούς για σύναψη νέας σύμβασης απασχόλησης, μετά από σχετική αίτησή τους, από την ηλικία του αναγκαστικού τερματισμού της απασχόλησής τους, που είναι το 57ο έτος της ηλικίας μέχρι την ηλικία των 60 ετών, και την παροχή δυνατότητας περαιτέρω ανανέωσής της μέχρι την ηλικία των 63 ετών. Κατά την περίοδο ισχύος των εν λόγω συμβάσεων οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί δε θα προάγονται και δε θα τους καταβάλλεται οποιαδήποτε προσαύξηση της μισθοδοτικής κλίμακας του βαθμού τους.

26. Την παροχή δυνατότητας στις πενήντα δύο εθελόντριες υπαξιωματικούς που υπηρετούν σήμερα στο Στρατό της Δημοκρατίας να ενταχθούν στην κατηγορία των συμβασιούχων υπαξιωματικών με το ίδιο καθεστώς που προνοούν οι κανονισμοί για τους λοιπούς συμβασιούχους υπαξιωματικούς πλην της καταβολής σε αυτές του ειδικού μηνιαίου επιδόματος.

27. Την εισαγωγή μεταβατικών διατάξεων σε σχέση με διάφορες πρόνοιες των κανονισμών, προκειμένου να επιτευχθεί ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς που εισάγεται σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση, καθώς και τα κριτήρια για την κρίση των συμβασιούχων υπαξιωματικών.

Οι εκπρόσωποι του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών συμφώνησαν με τις πρόνοιες των κανονισμών.

Σημειώνεται ότι, με επιστολή που απέστειλε ο Σύνδεσμος Υπαξιωματικών Κυπριακού Στρατού, ενημερώνει την επιτροπή ότι υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των προτεινόμενων κανονισμών.

Η επιτροπή στο πλαίσιο της συζήτησης των κανονισμών ζήτησε πρόσθετα στοιχεία και επεξηγήσεις σε σχέση με ορισμένες πρόνοιές τους από τους εκπροσώπους του Υπουργείου Άμυνας, του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Στο στάδιο της συζήτησης των κανονισμών από την επιτροπή, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Άμυνας εισηγήθηκαν τις πιο κάτω τροποποιήσεις στο κείμενο των κανονισμών:

1. Την εισαγωγή σε αυτό νέων βαθμών, του βαθμού του ανθυπασπιστή Β΄ και του ανθυπασπιστή Γ΄, σε αντικατάσταση του βαθμού του ανθυπασπιστή, που περιλαμβάνεται στους κανονισμούς, ως του ανώτατου βαθμού ανέλιξης των συμβασιούχων υπαξιωματικών, έπειτα από την πρόσφατη ψήφιση από τη Βουλή νόμου με τον οποίο τροποποιήθηκε ο περί Στρατού της Δημοκρατίας Νόμος, καταργήθηκε ο βαθμός του ανθυπασπιστή και δημιουργήθηκαν τρεις νέοι βαθμοί προαγωγής για τους υπαξιωματικούς, ο βαθμός του ανθυπασπιστή Α΄, του ανθυπασπιστή Β΄ και του ανθυπασπιστή Γ΄. Ως αποτέλεσμα της εν λόγω τροποποίησης στον περί Στρατού της Δημοκρατίας Νόμο, κρίθηκε αναγκαία από το Υπουργείο Άμυνας η τροποποίηση του κειμένου των κανονισμών που αφορούν τα πιο κάτω:

α. Την πρόνοιά του που καθορίζει ως ανώτατο βαθμό ανέλιξης των συμβασιούχων υπαξιωματικών το βαθμό του ανθυπασπιστή, καθώς και το βαθμό του αρχιλοχία, σε περίπτωση που συμβασιούχος υπαξιωματικός χαρακτηρίζεται δυνάμει των προνοιών των κανονισμών ως “συμβασιούχος υπαξιωματικός ελαφράς υπηρεσίας”, έτσι ώστε ο ανώτατος βαθμός των πιο πάνω αναφερόμενων συμβασιούχων υπαξιωματικών να είναι οι βαθμοί του ανθυπασπιστή Β΄ και ανθυπασπιστή Γ΄, αντίστοιχα.

β. Τη διαμόρφωση της πρόνοιάς του που καθορίζει τα χρόνια παραμονής των συμβασιούχων υπαξιωματικών, για να δικαιούνται κρίση από το Συμβούλιο Κρίσεων, έτσι ώστε αυτά να καθοριστούν κατ’ αναλογία των χρόνων παραμονής που προτείνονται στους υπό έγκριση από τη Βουλή κανονισμούς, που διέπουν τους υπαξιωματικούς.

γ. Την προσθήκη σε αυτό πρόνοιας με την οποία καθορίζονται οι διαβαθμίσεις των κρίσεων των συμβασιούχων υπαξιωματικών στους βαθμούς του ανθυπασπιστή Β΄ και ανθυπασπιστή Γ΄ και τα κριτήρια κρίσεών τους στους εν λόγω βαθμούς.

2. Την απάλειψη της σχετικής πρόνοιάς τους με την οποία καθορίζονται οι περιπτώσεις που παραχωρείται άδεια απουσίας χωρίς απολαβές στους συμβασιούχους υπαξιωματικούς, έτσι ώστε στις εν λόγω περιπτώσεις να εφαρμόζονται και για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς οι σχετικές πρόνοιες των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) (Τροποποιητικών) Κανονισμών, οι οποίες εγκρίθηκαν από τη Βουλή στις 8 Νοεμβρίου 2017.

3. Την προσθήκη σε αυτό πρόνοιας σύμφωνα με την οποία η διαδικασία κρίσεων και προαγωγών των συμβασιούχων υπαξιωματικών η οποία τυχόν βρίσκεται σε εξέλιξη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των παρόντων κανονισμών θα εξακολουθήσει να διεξάγεται μέχρι και την ολοκλήρωσή της με βάση τους περί Εθελοντών Πενταετούς Υποχρεώσεως του Στρατού της Δημοκρατίας Κανονισμούς του 1995 μέχρι 2014, οι οποίοι καταργούνται δυνάμει των προτεινόμενων κανονισμών.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, υιοθέτησε τις πιο πάνω εισηγήσεις για τροποποίηση των κανονισμών που υποβλήθηκαν από το Υπουργείο Άμυνας. Επιπρόσθετα, αποφάσισε να επιφέρει στο κείμενο των κανονισμών μεταξύ άλλων τις πιο κάτω τροποποιήσεις:

1. Διαμόρφωσε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία οι συμβασιούχοι υπαξιωματικοί κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους είναι αρχαιότεροι από τους ομοιόβαθμους υπαξιωματικούς που εκπληρώνουν υποχρέωση στρατιωτικής υπηρεσίας στην Εθνική Φρουρά δυνάμει των διατάξεων του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου, έτσι ώστε να είναι αρχαιότεροι και από τους συμβασιούχους οπλίτες που προσλαμβάνονται δυνάμει των διατάξεων του εν λόγω νόμου και του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου.

2. Διαμόρφωσε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που συμβασιούχος υπαξιωματικός τραυματίζεται κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων ή συρράξεων ή άλλων έκτακτων καταστάσεων, του παραχωρείται από το ιατροσυμβούλιο άδεια ασθενείας μέχρι χρονικού διαστήματος δύο ετών, εκ των οποίων το ένα έτος με πλήρεις απολαβές και το άλλο έτος με το ένα δεύτερο των απολαβών του, έτσι ώστε η υπό αναφορά άδεια να έχει συνολική χρονική διάρκεια μέχρι δύο έτη με πλήρεις απολαβές.

3. Διαμόρφωσε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που συμβασιούχος υπαξιωματικός τραυματίζεται κατά την εκτέλεση του καθήκοντός του χωρίς δική του υπαιτιότητα, δύναται, μετά τη λήξη της ετήσιας άδειας ασθενείας που δικαιούται, να λάβει παράταση της άδειας ασθενείας του με πλήρεις απολαβές για χρονική περίοδο μέχρι τέσσερις μήνες, έτσι ώστε στην εν λόγω περίπτωση να του χορηγείται υποχρεωτικά η εν λόγω άδεια.

4. Διαμόρφωσε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση λήξης της παράτασης της άδειας ασθενείας συμβασιούχου υπαξιωματικού που τραυματίζεται κατά την εκτέλεση του καθήκοντός του και αδυνατεί να αναλάβει τα καθήκοντά του, δύναται να του χορηγηθεί περαιτέρω άδεια ασθενείας με πλήρεις απολαβές μέχρι τέσσερις μήνες, έτσι ώστε στην εν λόγω περίπτωση να του χορηγείται υποχρεωτικά, έπειτα από σύσταση ιατροσυμβουλίου, περαιτέρω άδεια ασθενείας με πλήρεις απολαβές μέχρι τη συμπλήρωση χρονικής περιόδου δύο ετών.

5. Απάλειψε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία συμβασιούχος υπαξιωματικός που διαμένει σε στρατόπεδο έπειτα από έγκριση του Αρχηγού Εθνικής Φρουράς, σε περίπτωση που επιθυμεί να σιτίζεται από την υπηρεσία, οφείλει να καταβάλλει το ανάλογο αντίτιμο.

6. Απάλειψε από την πρόνοιά του στην οποία καθορίζονται οι περιπτώσεις τερματισμού της σύμβασης απασχόλησης συμβασιούχου υπαξιωματικού και το φιλοδώρημά του δεν καταβάλλεται σε αυτόν αλλά στο σύζυγο ή στα εξαρτώμενα τέκνα του τις περιπτώσεις που ο συμβασιούχος υπαξιωματικός καταδικάστηκε για αδίκημα λιποταξίας ή για αδίκημα που στρέφεται κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας ή για αδίκημα που αφορά καλλιέργεια ή κατοχή ή διακίνηση ή εμπορία παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών, έτσι ώστε στις περιπτώσεις αυτές να μην καταβάλλεται φιλοδώρημα ούτε στο σύζυγο ή στα εξαρτώμενα τέκνα του.

7. Διαμόρφωσε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία η σύμβαση απασχόλησης συμβασιούχου υπαξιωματικού τερματίζεται με απόφαση του Υπουργού Άμυνας λόγω μειωμένης απόδοσής του, η οποία αιτιολογείται από τακτική ή έκτακτη έκθεση αξιολόγησής του, δηλαδή εφόσον έχει βαθμολογηθεί σε ένα ή περισσότερα από τα προσόντα έκθεσης αξιολόγησης με βαθμολογία μη αποδεκτή, έτσι ώστε η σύμβαση απασχόλησής του να μπορεί να τερματιστεί λόγω βαθμολόγησης του σε έκθεση ικανότητάς του ως “Απαράδεκτος”.

8. Πρόσθεσε σε αυτό πρόνοια σύμφωνα με την οποία, για σκοπούς χορήγησης φιλοδωρήματος σε συμβασιούχο υπαξιωματικό, στην ερμηνεία του όρου “εξαρτώμενο τέκνο” περιλαμβάνονται και τα τέκνα του που φοιτούν σε ανώτερα ή ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, για όσο χρόνο διαρκεί η ελάχιστη χρονική περίοδος φοίτησης που τα υπό αναφορά εκπαιδευτικά ιδρύματα καθορίζουν για σκοπούς απόκτησης πρώτου τίτλου σπουδών συν ένα έτος.

9. Απάλειψε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία η καταβολή φιλοδωρήματος σε συμβασιούχο υπαξιωματικό που προσλαμβάνεται με σύμβαση σε άλλη θέση στην κρατική υπηρεσία ή σε οργανισμό δημοσίου δικαίου ή στην τοπική αυτοδιοίκηση αναστέλλεται μέχρι το χρόνο τερματισμού της απασχόλησής του και η καταβολή του θα αποφασίζεται με βάση τις διατάξεις της οικείας νομοθεσίας, έτσι ώστε το φιλοδώρημα που δικαιούται να μην αναστέλλεται, αλλά να του καταβάλλεται με τον τερματισμό της υπηρεσίας του ως συμβασιούχου υπαξιωματικού.

10. Απάλειψε την πρόνοιά του σύμφωνα με την οποία τηρείται ξεχωριστή επετηρίδα για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς υπηρεσίας γραφείου και ξεχωριστή για τους συμβασιούχους υπαξιωματικούς ελαφράς υπηρεσίας, έτσι ώστε να μην τηρείται ξεχωριστή επετηρίδα για τους εν λόγω υπαξιωματικούς.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας, αφού διαμόρφωσε το κείμενο των κανονισμών σύμφωνα με τις πιο πάνω αποφάσεις της, υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τους, γι’ αυτό και ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την έγκρισή τους.

5 Δεκεμβρίου 2017