Παρόντες:

• Αδάμος Αδάμου, πρόεδρος    
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου    
• Αννίτα Δημητρίου    
• Νίκος Κέττηρος    
• Ευανθία Σάββα
• Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης
• Χρίστος Ορφανίδης
• Μιχάλης Γιωργάλλας

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος εξέτασε τα πιο πάνω σχέδια νόμου σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 23 και στις 30 Νοεμβρίου 2016. Στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν η Επίτροπος Περιβάλλοντος, εκπρόσωποι του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Οικονομικών, του Υπουργείου Άμυνας, του Υπουργείου Εσωτερικών, του Τμήματος Οδικών Μεταφορών και του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, του Υπουργείου Υγείας, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ.

Το ΕΤΕΚ, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria) και ο Σύνδεσμος Επιστημόνων και Μηχανικών Περιβάλλοντος Κύπρου, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στη συνεδρία της επιτροπής.

Σκοπός του προτεινόμενου νόμου είναι η τροποποίηση του περί της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα Νόμου, ώστε να επιτευχθεί εναρμόνιση με το Παράρτημα ΙΙ, σημείο (1) της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/1480 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 28ης Αυγούστου 2015 για την τροποποίηση ορισμένων παραρτημάτων των Οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2004/107/ΕΚ και 2008/50/ΕΚ, οι οποίες ορίζουν τους κανόνες σχετικά με τις μεθόδους αναφοράς, την επικύρωση των δεδομένων και την τοποθεσία των σημείων δειγματοληψίας για την εκτίμηση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, και η εισαγωγή ορισμένων εθνικών ρυθμίσεων σε σχέση με την εν λόγω εναρμόνιση.

Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο προτείνονται μεταξύ άλλων η ίδρυση Τεχνικής Επιτροπής για την Προστασία της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα και η αντικατάσταση του σχετικού παραρτήματος του βασικού νόμου, ώστε να τροποποιηθούν τα κριτήρια που αφορούν την ακρίβεια των μετρήσεων και τη συμμόρφωση προς τους στόχους ποιότητας των δεδομένων για την εκτίμηση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Περαιτέρω, θεσπίζεται υποχρέωση για τα Εθνικά Εργαστήρια Αναφοράς, τα οποία διεξάγουν βαθμονομήσεις των συσκευών μέτρησης των σχετικών αέριων ρύπων, όπως αυτά συμμετέχουν σε προγράμματα διασφάλισης ποιότητας που οργανώνονται από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπρόσθετα, εισάγονται διατάξεις για επιβολή τελών στην παραχώρηση δεδομένων μετρήσεων ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα τα οποία συλλέγονται από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας.

Σκοπός των πρώτων προτεινόμενων κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται με βάση τα άρθρα 8 και 27 του περί της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα Νόμου, είναι η τροποποίηση των περί της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα (Αρσενικό, Κάδμιο, Υδράργυρος, Νικέλιο και Πολυκυκλικοί Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες στον Ατμοσφαιρικό Αέρα) Κανονισμών και σκοπός των δεύτερων κανονισμών, που εκδίδονται επίσης με βάση τον πιο πάνω νόμο, είναι η τροποποίηση των περί της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα (Οριακές Τιμές Διοξιδίου του Θείου, Διοξιδίου του Αζώτου και Οξιδίων του Αζώτου, Σωματιδίων, Μολύβδου, Μονοξιδίου του Άνθρακα, Βενζολίου και Όζοντος στον Ατμοσφαιρικό Αέρα) Κανονισμών για την επικαιροποίηση των στόχων ποιότητας δεδομένων, ώστε να βελτιωθεί η σαφήνεια, να επικαιροποιηθούν οι μέθοδοι αναφοράς για την εκτίμηση των συγκεντρώσεων των υπό αναφορά αέριων ρύπων, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των σχετικών προτύπων, να τροποποιηθούν τα κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας κατά την εκτίμηση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα και για τη χωροθέτηση των σημείων δειγματοληψίας, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, με τους υπό εξέταση κανονισμούς δεν επιβάλλεται οποιαδήποτε καινούρια απαίτηση στους επηρεαζόμενους οικονομικούς φορείς. Με βάση τα ίδια στοιχεία, νέες υποχρεώσεις επιβάλλονται στην αρμόδια αρχή για την αναβάθμιση και τη διασφάλιση της ποιότητας των μετρήσεων του ατμοσφαιρικού αέρα που διεξάγει για σκοπούς εφαρμογής της νομοθεσίας.

Σύμφωνα με τα πιο πάνω στοιχεία, η εφαρμογή και ο διοικητικός έλεγχος σε σχέση με τα προτεινόμενα νομοθετήματα θα γίνονται μέσω του υφιστάμενου συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Όπως επίσης αναφέρεται, η αναγκαία τεχνική υποδομή, καθώς και οι κατάλληλοι μηχανισμοί για την υλοποίηση των προνοιών των προτεινόμενων σχεδίων νόμου υπάρχουν, αλλά το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ως αρμόδια αρχή εκτιμάται ότι θα χρειαστεί νέο, καταλληλότερο εξοπλισμό. Με τα προτεινόμενα νομοσχέδια αναμένεται ότι θα υπάρξει επιπρόσθετο δημοσιονομικό κόστος, που αντιστοιχεί στο κόστος μετάβασης λειτουργών του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, προκειμένου να συμμετέχουν σε προγράμματα διασφάλισης ποιότητας που οργανώνονται από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στο κόστος ορισμένου απαραίτητου εξοπλισμού, όπως αναφέρεται πιο πάνω, που πρέπει να ανανεώνεται τουλάχιστον ανά τριετία.

Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι στο στάδιο του δημόσιου διαλόγου που διεξήχθη σε σχέση με τα υπό αναφορά προτεινόμενα σχέδια νόμου το Υπουργείο Άμυνας ζήτησε την εξαίρεση της Εθνικής Φρουράς από τα τέλη εξασφάλισης δεδομένων μετρήσεων της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα τις οποίες διεξάγει το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Το αίτημα αυτό, όπως αναφέρεται, δεν έγινε αποδεκτό, αλλά το αρμόδιο τμήμα δεσμεύτηκε να το εξετάσει στο στάδιο της έκδοσης του σχετικού διατάγματος από την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Στο πλαίσιο της περαιτέρω συζήτησης επί των προνοιών των προτεινόμενων σχεδίων νόμου, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας απάντησε σε διάφορα ερωτήματα των μελών της επιτροπής αναφορικά με τις μετρήσεις της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, τις αρμοδιότητες του τμήματος για την αντιμετώπιση φαινομένων που πλήττουν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και τη δημοσιοποίηση των στοιχείων που παράγονται από τις εν λόγω μετρήσεις.

Όλοι οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι συμφώνησαν με τους γενικότερους σκοπούς και τις επιδιώξεις των υπό εξέταση σχεδίων νόμου. Ωστόσο, σε σχέση με τις διατάξεις που αφορούν τα πιο πάνω αναφερόμενα τέλη, το Υπουργείο Άμυνας επανέλαβε το αίτημά του να εξαιρεθεί η Εθνική Φρουρά από αυτά, καθότι, όπως υποστήριξε ο εκπρόσωπός του, τα στοιχεία που αφορούν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα είναι απαραίτητα για την ενημέρωση πολιτών που απευθύνονται στο Υπουργείο Άμυνας αναφορικά με τις δραστηριότητες της Εθνικής Φρουράς. Περαιτέρω, η Επίτροπος Περιβάλλοντος απηύθυνε στην επιτροπή το ίδιο αίτημα, καθότι και η ίδια καλείται να ανταποκριθεί σε σχετικά αιτήματα του κοινού για τα οποία πρέπει να εξασφαλίζει τα εν λόγω στοιχεία, και επιπρόσθετα υποστήριξε ότι το σύνολο των κυβερνητικών υπηρεσιών πρέπει να εξαιρείται από τα τέλη αυτά. Επιπρόσθετα, ο εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ εξέφρασε την αντίθεσή του με την εισαγωγή των εν λόγω τελών, υποστηρίζοντας ότι η κυβερνητική μηχανή οφείλει να εργάζεται, για να παράγει αυτά τα στοιχεία ούτως ή άλλως, και επιπλέον ότι δεν αποτελούν συγκεκριμένη υπηρεσία που προσφέρεται σε επιχειρήσεις.

Για το ζήτημα αυτό η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας επισήμανε μεταξύ άλλων ότι η σχετική Οδηγία όπως είναι διαμορφωμένη δεν παρέχει ευχέρεια εξαίρεσης οποιουδήποτε προσώπου νομικού ή φυσικού από τα πιο πάνω αναφερόμενα τέλη.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο και την έγκριση των κανονισμών όπως αυτά διαμορφώθηκαν στο στάδιο του νομοτεχνικού ελέγχου.

18 Ιανουαρίου 2017