Παρόντες:

• Αδάμος Αδάμου, πρόεδρος    
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου    
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Αννίτα Δημητρίου    
• Νίκος Κέττηρος
• Ευανθία Σάββα
• Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης
• Μιχάλης Γιωργάλλας

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος μελέτησε τα πιο πάνω νομοσχέδια σε τρεις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 9, 16 και 23 Νοεμβρίου 2016. Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, του Γενικού Χημείου του Κράτους και του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria).

Το Υπουργείο Εξωτερικών, η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής. Ωστόσο, το Υπουργείο Εξωτερικών με επιστολή του, ημερομηνίας 9 Νοεμβρίου 2016, αφού ενημέρωσε την επιτροπή για την αδυναμία να εκπροσωπηθεί στην επιτροπή, εξέφρασε τη θέση όπως τα δύο νομοθετήματα κυρωθούν το συντομότερο δυνατόν, καθότι αποτελούν υποχρεώσεις της Δημοκρατίας προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Σκοπός του πρώτου προτεινόμενου νόμου είναι η κύρωση του Πρωτοκόλλου Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης της Σύμβασης για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε Διασυνοριακό Πλαίσιο. Περαιτέρω, με τις προτεινόμενες διατάξεις καθορίζεται ως αρμόδια αρχή για την εφαρμογή των διατάξεων του Πρωτοκόλλου ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εκτός από τις διατάξεις του που αφορούν θέματα ιονιζουσών ακτινοβολιών, για τα οποία αρμόδια αρχή καθορίζεται ο Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Επίσης, παραχωρείται εξουσία στο Υπουργικό Συμβούλιο να εκδίδει κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του πρωτοκόλλου.

Σκοπός του δεύτερου προτεινόμενου νόμου είναι η τροποποίηση του περί της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε Διασυνοριακό Πλαίσιο (Κυρωτικού) Νόμου για την κύρωση δύο τροποποιήσεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε Διασυνοριακό Πλαίσιο, οι οποίες υιοθετήθηκαν η πρώτη στη Δεύτερη Σύνοδο των μερών της Σύμβασης, που διεξήχθη στη Σόφια της Βουλγαρίας στις 26 και 27 Φεβρουαρίου 2001, και η δεύτερη στην Τρίτη Σύνοδο των μερών της Σύμβασης, που διεξήχθη στο Cavtat της Κροατίας από την 1η μέχρι τις 4 Ιουνίου 2004. Επιπρόσθετα, με τις προτεινόμενες διατάξεις καθορίζεται ως αρμόδια αρχή για την εφαρμογή των διατάξεων του πρωτοκόλλου ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εκτός από τις διατάξεις που αφορούν θέματα ιονιζουσών ακτινοβολιών, για τα οποία αρμόδια αρχή καθορίζεται ο Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Περαιτέρω, παραχωρείται στο Υπουργικό Συμβούλιο εξουσία να εκδίδει κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του νόμου.

Σημειώνεται ότι στις διατάξεις του πρώτου προτεινόμενου νόμου περιλαμβάνεται διάταξη σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις του θα υπερισχύουν των διατάξεων του δεύτερου προτεινόμενου νόμου σε περίπτωση επικάλυψης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, με το πρωτόκολλο επιτυγχάνεται υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας μέσω της εξασφάλισης ότι λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι περιβαλλοντικές πτυχές και οι πτυχές της υγείας στην ανάπτυξη σχεδίων και προγραμμάτων, στη θέσπιση πολιτικών και νομοθεσίας, στην καθιέρωση σαφών, διαφανών και αποτελεσματικών διαδικασιών στο πλαίσιο της διεξαγωγής στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, στα μέτρα και στα μέσα που προορίζονται για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και στη δημόσια συμμετοχή στη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση.

Με βάση τα ίδια στοιχεία, με τις τροποποιήσεις της σύμβασης διευκολύνεται η συμμετοχή και η ενημέρωση του κοινού αναφορικά με τις πρόνοιες της σύμβασης, βελτιώνεται η διεθνής συνεργασία για επίλυση διασυνοριακών περιβαλλοντικών ζητημάτων, ενδυναμώνεται η σημασία των διασυνοριακών επιπτώσεων με τη συμπερίληψη περισσότερων έργων στο πεδίο εφαρμογής της και η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών καθορισμού και εξέτασης έργων για τα οποία απαιτείται αξιολόγηση σε διασυνοριακό επίπεδο.

Επιπροσθέτως, με βάση τα ίδια στοιχεία, η υιοθέτηση των προτεινόμενων ρυθμίσεων δεν προϋποθέτει πρόσθετο οικονομικό κόστος ή ανθρωποώρες εργασίας από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα.

Κατά τη συζήτηση επί των προτεινόμενων ρυθμίσεων στην επιτροπή, η εκπρόσωπος του Τμήματος Περιβάλλοντος, αφού αναφέρθηκε στους σκοπούς και στις επιδιώξεις των νομοσχεδίων, επισήμανε ότι η ανάγκη για υιοθέτησή τους αποτελεί υποχρέωση της Δημοκρατίας, η οποία προκύπτει, για το πρώτο νομοσχέδιο, από την ιδιότητά της ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, για το δεύτερο νομοσχέδιο, από την ιδιότητά της ως μέλους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Όπως η ίδια διευκρίνισε, η Κύπρος ως νησί δεν επηρεάζεται εδαφικά από τις πιο πάνω συμφωνίες παρά μόνο στο επίπεδο της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης. Περαιτέρω, διασαφήνισε ότι η εφαρμογή του πρωτοκόλλου αφορά τις σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όσων γειτονικών με αυτή χωρών προχώρησαν σε επικύρωσή του. Αντίστοιχες ρυθμίσεις ισχύουν για τη σύμβαση, η οποία δεσμεύει τα κράτη που αποτελούν μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που την έχουν υπογράψει. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως εξήγησε, οποιαδήποτε ρύθμιση μεταξύ δύο χωρών πρέπει να περιλαμβάνεται σε διμερή σύμβαση.

Τοποθετούμενη σε σχετικά ερωτήματα των μελών της επιτροπής, η πιο πάνω εκπρόσωπος ενημέρωσε ότι οι γειτνιάζουσες με την Κύπρο χώρες Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος και Τουρκία δεν έχουν υπογράψει το πρωτόκολλο και ως εκ τούτου δε δεσμεύονται από αυτό. Περαιτέρω, σε σχέση με τη σύμβαση και το ζήτημα της κατασκευής του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα της Τουρκίας στην περιοχή του Άκκιουγιου, η εκπρόσωπος του Τμήματος Περιβάλλοντος ενημέρωσε την επιτροπή ότι η Δημοκρατία έχει αποστείλει επιστολή στη γραμματεία της σύμβασης για το σκοπό αυτό.

Ο εκπρόσωπος του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, αφού συμφώνησε με τη φιλοσοφία των νομοσχεδίων, επισήμανε την ανάγκη διευκρίνισης των διατάξεών τους που αφορούν τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων των δύο υπουργών.

Η εκπρόσωπος του Γενικού Χημείου του Κράτους, τόσο ενώπιον της επιτροπής όσο και με επιστολή της, ημερομηνίας 15 Νοεμβρίου 2016, επισήμανε ότι το Γενικό Χημείο του Κράτους δεν έχει οποιαδήποτε ένσταση ή παρατήρηση αναφορικά με τα νομοσχέδια.

Όλοι οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι συμφώνησαν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των νομοσχεδίων.

Στο πλαίσιο της εξέτασης των προτεινόμενων νόμων προέκυψε ανάγκη για ορισμένες διασαφηνίσεις των διατάξεων που περιλαμβάνονται σε αυτά, ειδικότερα όσον αφορά τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων των δύο εμπλεκόμενων υπουργών, όπως έχει προαναφερθεί, και την ισχύ των διατάξεών τους σε περίπτωση επικάλυψης αρμοδιοτήτων. Συναφώς, η επιτροπή κάλεσε το αρμόδιο υπουργείο όπως καταθέσει ενώπιόν της γραπτώς τις διορθώσεις που κρίνονται απαραίτητες, προκειμένου να επιτευχθεί η διασαφήνιση των διατάξεών τους. Ανταποκρινόμενο στο αίτημα της επιτροπής, το Τμήμα Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και τη Νομική Υπηρεσία, απέστειλε σε αυτή αναθεωρημένα κείμενα των νομοσχεδίων προς επίτευξη των πιο πάνω και τα έθεσε ενώπιόν της προς λήψη τελικής απόφασης επ’ αυτών.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση των νομοσχεδίων σε νόμο όπως αυτά διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τα πιο πάνω.

29 Νοεμβρίου 2016