Παρόντες:

• Ζαχαρίας Κουλίας, πρόεδρος    
• Ειρήνη Χαραλαμπίδου    
• Αννίτα Δημητρίου    
• Σκεύη Κούτρα Κουκουμά
• Γεώργιος Προκοπίου
• Γιώργος Περδίκης

 

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε τέσσερις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 13 Οκτωβρίου, στις 10 και 24 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου 2016, και τους πιο πάνω κανονισμούς στις τελευταίες δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 24 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου 2016. Στα πλαίσια της εξέτασης των νομοθετημάτων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας, η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας, η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου και εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της ΟΕΒ και του ΕΤΕΚ. Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών και του ΚΕΒΕ, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής.

Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο “Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ” μέσω της κατάργησης των περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών στους Τομείς του Ύδατος, της Ενέργειας, των Μεταφορών και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα Νόμων του 2006 έως 2012 και της εισαγωγής του προτεινόμενου νόμου.

Ειδικότερα, οι διατάξεις της υπό αναφορά Οδηγίας ενσωματώνονται στα Μέρη Ι έως IV του νομοσχεδίου. Στο Μέρος Ι του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται οι ερμηνευτικές διατάξεις, ο σκοπός του νόμου, οι γενικές αρχές και το πεδίο εφαρμογής του σε συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών των οποίων η εκτιμώμενη αξία είναι ίση ή ανώτερη των κατώτατων ορίων που καθορίζονται στο άρθρο 10 του νομοσχεδίου, καθώς και οι εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής του, οι οποίες καθορίζονται στα άρθρα 20 έως 25 του νομοσχεδίου. Το Μέρος ΙΙ του προτεινόμενου νόμου αποτελείται από τις διατάξεις σχετικά με την προετοιμασία, την προσέγγιση των ακολουθητέων διαδικασιών, την ανάθεση και την εκτέλεση των συμβάσεων. Στο Μέρος ΙΙΙ ρυθμίζονται τα καθεστώτα ορισμένων ειδικών υπηρεσιών και των διαγωνισμών μελετών. Στο Μέρος IV καταγράφονται οι ρυθμίσεις αναφορικά με τα απορρέοντα καθήκοντα της Δημοκρατίας σε σχέση με την ορθή εφαρμογή της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ, τη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων και την επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σημειώνεται ότι στο Μέρος V του νομοσχεδίου περιέχονται μη εναρμονιστικές διατάξεις, οι οποίες αφορούν συμβάσεις η εκτιμώμενη αξία των οποίων είναι κατώτερη των κατώτατων ορίων εφαρμογής της Οδηγίας, ενώ τα Μέρη VI και VII του προτεινόμενου νόμου περιλαμβάνουν τα αδικήματα από ενδεχόμενες παραβιάσεις της νομοθεσίας και τις τελικές και μεταβατικές διατάξεις για την καλύτερη εφαρμογή της.

Ειδικότερα, το εν λόγω νομοσχέδιο με την ψήφισή του σε νόμο θα αντικαταστήσει τον περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών στους Τομείς του Ύδατος, της Ενέργειας, των Μεταφορών και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα Νόμο [Ν. 11(Ι) του 2006]. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο είναι εναρμονιστικό της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ, η οποία αναφέρει ως προθεσμία εναρμόνισης των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 18η Απριλίου 2016 και για την οποία έχει ληφθεί σχετική προειδοποιητική επιστολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σημειώνεται επίσης ότι το εν λόγω νομοσχέδιο κατατέθηκε ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 16 Σεπτεμβρίου 2016.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, με το εν λόγω εναρμονιστικό νομοσχέδιο μεταφέρονται οι διατάξεις της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ στην εσωτερική έννομη τάξη, ενώ ρυθμίζονται και οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων εκτιμώμενης αξίας κάτω των ορίων εφαρμογής της υπό εναρμόνιση Οδηγίας.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1. Καθιερώνει την έννοια “σύμβαση/διαδικασία σύναψης σύμβασης” (procurement), η οποία αφορά την “απόκτηση” (acquisition) προμηθειών, έργων και υπηρεσιών από τους αναθέτοντες φορείς μέσω των αντίστοιχων συμβάσεων.

2. Αντικαθιστά τις υφιστάμενες διατάξεις, οι οποίες ισχύουν από δεκαετίας, ώστε να συνάδουν με το σύγχρονο περιβάλλον, με την απλοποίηση και επίσπευση των διαδικασιών, την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών μέσων, την υποβοήθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την καθιέρωση εργαλείων για συγκεντρωτικές συμβάσεις και της σύμπραξης καινοτομίας, καθώς και με περαιτέρω πρόνοιες σχετικά με την υπεργολαβία, την τροποποίηση και την εκτέλεση των συμβάσεων.

3. Κωδικοποιεί τις μέχρι στιγμής νομολογιακές εξελίξεις που αφορούν τον τομέα των συμβάσεων.

Σημειώνεται ότι η προθεσμία εναρμόνισης της Δημοκρατίας, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, έχει παρέλθει από τις 18 Απριλίου 2016. Λόγω εκτεταμένων αλλαγών που επήλθαν μετά από την πάροδο της εν λόγω προθεσμίας στην ορολογία της ελληνικής έκδοσης της υπό εναρμόνιση Οδηγίας 2014/25/ΕΕ μέσω πολυσέλιδου διορθωτικού εγγράφου, κατόπιν αιτήματος της Ελληνικής Δημοκρατίας και με τη σύμφωνο γνώμη του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, κρίθηκε σκόπιμο όπως το νομοσχέδιο αναπροσαρμοστεί, πριν προωθηθεί για ψήφιση, ώστε να είναι σύμφωνο με τις εν λόγω αλλαγές.

Στο νομοσχέδιο ενσωματώνονται επίσης οι πρόνοιες της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 78.616, ημερομηνίας 2 Απριλίου 2015, σε σχέση με την αύξηση των ορίων εφαρμογής των συνοπτικών διαδικασιών για τις συμβάσεις υπηρεσιών.

Περαιτέρω, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, η προτεινόμενη νομοθεσία με την ψήφισή της σε νόμο θα εφαρμόζεται από αναθέτοντες φορείς που αποτελούν κεντρικές κυβερνητικές αρχές, καθώς και από αναθέτοντες φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίοι δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, δηλαδή στους τομείς κοινής ωφελείας.

Επιπρόσθετα, με την εφαρμογή της προτεινόμενης νομοθεσίας επιτυγχάνονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Η δυνατότητα ενσωμάτωσης διάφορων στόχων πολιτικής στις σχετικές συμβάσεις, όπως, παραδείγματος χάριν, η εφαρμογή κοινωνικών και περιβαλλοντικών πολιτικών μέσω των συμβάσεων.

2. Η βελτίωση της σχέσης αποδοτικότητας κόστους-οφέλους των συμβάσεων μέσω της στρατηγικής χρήσης των δημόσιων πόρων.

3. Ο εκσυγχρονισμός με την πλήρη διαχείριση των διαδικασιών με ηλεκτρονικά μέσα, καθώς και την απλοποίηση και την επίσπευση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων.

4. Η παροχή ευελιξίας για συγκεντρωτικές συμβάσεις και η βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς ενίσχυση του ανταγωνισμού.

5. Η καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και της μη ανταγωνιστικής συμπεριφοράς.

6. Η βελτίωση και η αναβάθμιση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-Procurement, καθώς και οι ενδεχόμενες αναπτύξεις άλλων μηχανογραφικών συστημάτων.

Επιπλέον, με την ενσωμάτωση στην εσωτερική έννομη τάξη η Οδηγία 2014/25/ΕΕ επιβάλλει τη θέσπιση μιας εθνικής αρχής, που είναι το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, ως της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων και του επίσημου σημείου επαφής της Δημοκρατίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της νομοθεσίας, παρέχει δωρεάν καθοδήγηση και σχετική στήριξη στους αναθέτοντες και οικονομικούς φορείς και υποβάλλει αναφορές σχετικά με τις επιδόσεις τους.

Περαιτέρω, με το εν λόγω νομοσχέδιο παρέχεται επίσης η δυνατότητα αποκλεισμού των οικονομικών φορέων που παραβιάζουν τη νομοθεσία από τις διαδικασίες σύναψης σύμβασης, καθώς και των προσφορών που κρίνονται ως αφύσικα χαμηλές λόγω μη συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της συγκεκριμένης νομοθεσίας.

Η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας, το γραφείο της οποίας λειτουργεί ως η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, σε σχετικό υπόμνημα που κατέθεσε στην επιτροπή σημείωσε μεταξύ άλλων ότι η συγκεκριμένη εναρμονιστική Οδηγία 2014/25/ΕΕ δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 28 Μαρτίου 2014 και τυγχάνει εφαρμογής για συμβάσεις έργων εκτιμώμενης αξίας €5.225.000, για συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών εκτιμώμενης αξίας €418.000 και για ορισμένες κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες εκτιμώμενης αξίας €1.000.000.

Σημείωσε περαιτέρω ότι το υπό εξέταση εναρμονιστικό νομοσχέδιο αποτελεί το δεύτερο από τα τρία νομοσχέδια που πρέπει να ψηφιστούν για τη ρύθμιση του τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Συγκεκριμένα, προηγήθηκε η ψήφιση του νόμου που αφορά τον κλασικό τομέα δημόσιων συμβάσεων στις 14 Απριλίου 2016, μεταφέροντας στην εθνική νομοθεσία την Οδηγία 2014/24/ΕΕ, ενώ πολύ σύντομα θα ακολουθήσει η κατάθεση και του τρίτου νομοσχεδίου για τη σύναψη των συμβάσεων παραχώρησης (PPPs) προς εναρμόνιση της Δημοκρατίας με την ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/23/ΕΕ.

Σύμφωνα με το ίδιο υπόμνημα, το υπό εξέταση νομοσχέδιο κινείται σε πέντε άξονες βελτίωσης σε σχέση με την υφιστάμενη νομοθεσία ως ακολούθως:

1. Απλοποιεί και αυξάνει την ευελιξία των διαδικασιών σύναψης των συμβάσεων αντικαθιστώντας τις υφιστάμενες διατάξεις, οι οποίες ισχύουν από δεκαετίας, ώστε να συνάδουν με το σύγχρονο περιβάλλον.

2. Προωθεί τη στρατηγική χρήση των συμβάσεων και την υλοποίηση της κατευθυντήριας γραμμής της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” για έξυπνη, αειφόρο και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, μέσω της εισαγωγής κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στις συμβάσεις.

3. Παρέχει το πλαίσιο για την υποβοήθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη συμμετοχή τους στις συμβάσεις, μεταξύ άλλων με την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών μέσων μέχρι και το 2018, περιλαμβανομένης της ηλεκτρονικής υποβολής προσφορών.

4. Περιλαμβάνει πρόνοιες για την ορθή και διαφανή διεκπεραίωση των διαδικασιών σύναψης των συμβάσεων, όπως για διαβούλευση με την αγορά, χειρισμό περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων και απόκτησης πλεονεκτημάτων.

5. Ενισχύει το μηχανισμό διακυβέρνησης του τομέα των δημόσιων συμβάσεων, καθώς και την εξακολούθηση της λειτουργίας ανεξάρτητης εθνικής αρχής, δηλαδή το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, ως της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της εφαρμογής της νομοθεσίας, θα παρέχει επίσης σχετική υποστήριξη στους αναθέτοντες και οικονομικούς φορείς και περαιτέρω θα υποβάλλει σχετικές εκθέσεις και στατιστικές αναφορές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως απαιτεί η υπό εναρμόνιση Οδηγία.

Τέλος, πέραν των εναρμονιστικών προνοιών, οι οποίες περιλαμβάνονται στα Μέρη Ι έως ΙV του νομοσχεδίου, στα Μέρη V έως VII αυτού περιλαμβάνονται και μη εναρμονιστικές διατάξεις που αφορούν:

1. τη διαδικασία σύναψης συμβάσεων μικρότερης εκτιμώμενης αξίας των κατώτατων ευρωπαϊκών ορίων, που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, από τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές, ενώ αφήνει τη ρύθμιση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων των μη κεντρικών αναθετουσών αρχών σε κανονισμούς όπως αυτοί ισχύουν σήμερα,

2. τα ποινικά αδικήματα από ενδεχόμενες παραβάσεις της νομοθεσίας,

3. το δικαίωμα της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων να εκδίδει διατάγματα προς τεχνική διόρθωση των παραρτημάτων του νόμου που χρήζουν αναθεώρησης, λόγω τροποποίησης των αντίστοιχων παραρτημάτων της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και

4. την έκδοση κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο για καλύτερη εφαρμογή του νόμου όπως ισχύει και με την υφιστάμενη νομοθεσία.

Περαιτέρω, η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας πρόσθεσε ενημερωτικά ότι με την ψήφιση σε νόμο του νομοσχεδίου επιτυγχάνεται η αναβάθμιση της υφιστάμενης νομοθεσίας με την εισαγωγή νέων εναρμονιστικών προνοιών, οι οποίες μεταξύ άλλων έχουν ως ακολούθως:

1. Απλοποίηση και αύξηση της ευελιξίας των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων.

α. Προστίθενται στις γενικές αρχές που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις, δηλαδή της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης, οι αρχές του ανταγωνισμού και της αναλογικότητας, καθώς και ο σεβασμός στην εφαρμογή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών συμβάσεων που έχουν κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εκτέλεση των συμβάσεων.

β. Συντέμνονται οι προθεσμίες υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και προσφορών κατά κανόνα σε τριάντα και τριάντα πέντε ημέρες από τις σαράντα πέντε που κατά κανόνα ισχύει σήμερα, ώστε να καθίστανται ταχύτερες οι διαδικασίες σύναψης των συμβάσεων.

γ. Καθιερώνεται η δυνατότητα συμπλήρωσης ελλειπόντων στοιχείων από τις αιτήσεις συμμετοχής και τις προσφορές εντός εύλογης προθεσμίας, τηρουμένων των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας.

2. Στρατηγική χρήση των δημόσιων συμβάσεων.

α. Θεσμοθετείται και ενοποιείται το κριτήριο ανάθεσης συμβάσεων βάσει της οικονομικά συμφέρουσας προσφοράς, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει:

i. αποκλειστικά την τιμή,

ii. το κόστος του κύκλου ζωής ή

iii. τη βέλτιστη σχέση τιμής και ποιότητας του έργου, της προμήθειας ή της υπηρεσίας, αφού συναξιολογηθούν περιβαλλοντικές, κοινωνικές ή άλλες ποιοτικές παράμετροι.

β. Προσδιορίζονται οι τρόποι αξιολόγησης του κόστους κύκλου ζωής ως κριτηρίου ανάθεσης των συμβάσεων, όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω.

3. Καλύτερη πρόσβαση για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

α. Προωθείται η υποδιαίρεση των συμβάσεων σε τμήματα, προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην αγορά των δημόσιων συμβάσεων.

β. Καθίσταται υποχρεωτική η παροχή και πρόσβαση όλων των εγγράφων της διαδικασίας σύναψης σύμβασης σε ηλεκτρονική μορφή, πλην των περιπτώσεων όπου αυτό είναι πρακτικά ανέφικτο.

γ. Περιορίζονται οι απαιτήσεις για κύκλους εργασιών, οι οποίες αποτελούν κριτήριο επιλογής βάσει της χρηματοοικονομικής επάρκειας των οικονομικών φορέων, μέχρι και το διπλάσιο της αξίας της σχετικής σύμβασης.

δ. Περιλαμβάνονται ρυθμίσεις σχετικά με την υπεργολαβία και ειδικότερα η δυνατότητα άμεσων πληρωμών στους υπεργολάβους.

4. Ορθές διαδικασίες.

α. Καθιερώνονται κανόνες αναφορικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων.

β. Θεσμοθετείται η προκαταρκτική διαβούλευση με την αγορά, προκειμένου να προγραμματιστούν κατάλληλα τα έγγραφα της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης.

γ. Θεσμοθετείται η δυνατότητα λήψης μέτρων αυτοκάθαρσης εκ μέρους των οικονομικών φορέων για τους οποίους συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού από διαδικασίες σύναψης συμβάσεων.

δ. Τίθεται το πλαίσιο σχετικά με την τροποποίηση των συμβάσεων και περιλαμβάνονται επίσης ρυθμίσεις σχετικά με τον τερματισμό των συμβάσεων.

5. Διακυβέρνηση.

α. Περιλαμβάνονται οι ενέργειες/δράσεις που απαιτούνται προς διασφάλιση των νέων διατάξεων της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ περί διακυβέρνησης και επιβολής των κρατών/μελών στον τομέα των συμβάσεων, καθώς και η λήψη μέτρων όπου χρειάζεται.

β. Η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων ορίζεται ως το σημείο επαφής της Δημοκρατίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επικοινωνία σχετικών εκθέσεων, που, πέραν των μέχρι σήμερα απαιτούμενων στατιστικών δεδομένων, θα αναλύουν το συνολικό περιβάλλον των δημόσιων συμβάσεων, κατ’ απαίτηση της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ, τουλάχιστον ανά τριετία.

6. Μη εναρμονιστικές πρόνοιες.

α. Για τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων εκτιμώμενης αξίας κατώτερης των ευρωπαϊκών ορίων της Οδηγίας 2015/25/ΕΕ, όσον αφορά τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές, εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι πρόνοιες και οι κανόνες του νομοσχεδίου όπως αυτές ισχύουν και για τις συμβάσεις που υπερβαίνουν τα ευρωπαϊκά όρια, εκτός από τον περιορισμό της ελάχιστης δημοσίευσής τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και τον περιορισμό των ελάχιστων προθεσμιών υποβολής των αιτήσεων συμμετοχής και των προσφορών κατά κανόνα σε δεκατέσσερις ημέρες.

β. Επίσης, μπορεί να εφαρμόζονται οι συνοπτικές διαδικασίες όπως ακριβώς ισχύει και στον κλασικό τομέα των δημόσιων συμβάσεων σύμφωνα με τον περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμο του 2016.

γ. Η ρύθμιση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων των μη κεντρικών αναθετόντων φορέων θα μπορεί να γίνεται με βάση κανονισμούς κατά τον τρόπο που αυτοί ισχύουν και σήμερα.

Όσον αφορά το θέμα του αποκλεισμού των οικονομικών φορέων από τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων στους τομείς κοινής ωφελείας, αυτό ρυθμίζεται κατά παρόμοιο τρόπο που ισχύει σήμερα και στον κλασικό τομέα των δημόσιων συμβάσεων, δηλαδή με παραπομπή στους περί της Διαχείρισης της Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων και των Διαδικασιών Αποκλεισμού των Οικονομικών Φορέων από Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Κανονισμούς του 2016 (ΚΔΠ 138/2016), που εγκρίθηκαν πρόσφατα από το νομοθετικό σώμα.

Περαιτέρω, η επιτροπή επισήμανε το ζήτημα που προκύπτει όσον αφορά το ειδικότερο θέμα της σύστασης και λειτουργίας της Επιτροπής Αποκλεισμού των οικονομικών φορέων από τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τους υπό αναφορά κανονισμούς, η Επιτροπή Αποκλεισμού αποτελείται από έναν πρόεδρο και τέσσερα μέλη, που διορίζονται για πενταετή θητεία με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς, πρόεδρος και μέλη της επιτροπής διορίζονται πρώην δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή πρώην πρόεδροι επαρχιακού δικαστηρίου ή πρώην ανώτεροι επαρχιακοί δικαστές. Παρ’ όλ’ αυτά, η εν λόγω επιτροπή δεν έχει μέχρι σήμερα συσταθεί, αφού υπάρχει αδυναμία στην εξεύρεση και το διορισμό δικαστών, με αποτέλεσμα να παραμένουν ανενεργές οι σχετικές διατάξεις του εν λόγω κανονισμού.

Στα πλαίσια της εξέτασης του νομοσχεδίου η Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας δήλωσε στην πρώτη συνεδρία ενώπιον της επιτροπής ότι θα παραπέμψει το όλο ζήτημα ενώπιον του αρμόδιου Υπουργού Οικονομικών για τον περαιτέρω χειρισμό του, ώστε να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για ενδεχόμενη τροποποίηση των εν λόγω κανονισμών, έτσι που να παρασχεθεί η δυνατότητα άμεσου διορισμού των μελών και ενεργοποίησης της Επιτροπής Αποκλεισμού, καθώς και εφαρμογής όλων των άλλων νομοθετικών διατάξεων ή/και ρυθμίσεων που εκπηγάζουν από την κείμενη νομοθεσία. Το αίτημα υποβλήθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη της επιτροπής για οριστική και τελική διευθέτησή του με την εξέταση των σχετικών κανονισμών από κοινού με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο.

Μετά την παραπομπή του θέματος ενώπιον του Υπουργού Οικονομικών, η εκτελεστική εξουσία, ανταποκρινόμενη στην έκκληση της επιτροπής, μετά από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 2 Νοεμβρίου 2016, κατέθεσε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στις 25 Νοεμβρίου 2016, τους υπό αναφορά κανονισμούς, που αφορούν στην αλλαγή της σύνθεσης της Επιτροπής Αποκλεισμού, αφού έτυχαν του απαραίτητου νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας.

Σκοπός των υπό αναφορά κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται με βάση τις πρόνοιες των άρθρων 57 και 93 του περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμου του 2016, είναι η αντικατάσταση των υφιστάμενων Κανονισμών 32, 33 και 34 αυτών, που αφορούν τη σύσταση της Επιτροπής Αποκλεισμού, ώστε ο αριθμός των μελών της να μειωθεί από πέντε σε τρία, για να καταστεί δυνατή η λειτουργία της.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει τους εν λόγω προτεινόμενους κανονισμούς, αυτοί στοχεύουν επίσης στην άμεση σύσταση και λειτουργία της Επιτροπής Αποκλεισμού ως του αρμόδιου οργάνου που θα επιλαμβάνεται του χειρισμού υποθέσεων για την επιβολή αποκλεισμού των οικονομικών φορέων από τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω, σκοπός των τροποποιητικών κανονισμών είναι η καθιέρωση τριμελούς Επιτροπής Αποκλεισμού αποτελούμενης από πρώην δικαστές οποιασδήποτε κλίμακας, αντί της πενταμελούς σύνθεσης από πρώην δικαστές συγκεκριμένων κλιμάκων όπως προνοείται στους υφιστάμενους κανονισμούς, προκειμένου να διευκολυνθεί η εξεύρεση ενδιαφερόμενων πρώην δικαστών και να συσταθεί η επιτροπή. Επιπρόσθετα, με τους ίδιους κανονισμούς ρυθμίζεται και το θέμα της γραμματείας της Επιτροπής Αποκλεισμού, που θα μπορεί να προέρχεται από οποιαδήποτε υπηρεσία, με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Αποκλεισμού και του οικείου προϊσταμένου, ώστε η εν λόγω επιτροπή να μπορεί να ορίζει κατάλληλο δημόσιο υπάλληλο, για να ασκεί καθήκοντα γραμματέα της.

Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας και η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου δήλωσαν ενώπιον της επιτροπής ότι συμφωνούν με τις πρόνοιες των εν λόγω νομοθετημάτων όπως έχουν κατατεθεί από την εκτελεστική εξουσία και εισηγήθηκαν όπως προωθηθούν για ψήφιση και έγκριση από τη Βουλή, καθότι αυτά βελτιώνουν το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας ανέφερε ενώπιον της επιτροπής ότι συμφωνεί με την προώθηση για ψήφιση και έγκριση του εναρμονιστικού νομοσχεδίου και των προτεινόμενων κανονισμών από τη Βουλή, αντίστοιχα, εφόσον το γραφείο της προέβη στον αναγκαίο νομοτεχνικό έλεγχο επί των κειμένων των νομοθετημάτων αυτών.

Οι εκπρόσωποι της ΟΕΒ και του ΕΤΕΚ ανέφεραν ενώπιον της επιτροπής ότι συμφωνούν με τα προτεινόμενα νομοθετήματα και την ανάγκη υιοθέτησής τους από τη Βουλή.

Οι εκπρόσωποι του ΚΕΒΕ, με επιστολές τους προς την επιτροπή με ημερομηνίες 8 και 22 Νοεμβρίου 2016, ανέφεραν ότι συμφωνούν με τις πρόνοιες του εναρμονιστικού νομοσχεδίου, καθώς και με τους προτεινόμενους κανονισμούς.

Τέλος, σημειώνεται ότι στο στάδιο της εξέτασης των κανονισμών η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, κατόπιν εισήγησης του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας, με την οποία συμφώνησε και η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και η οποία έγινε ομόφωνα αποδεκτή απ’ όλα τα μέλη της επιτροπής, ενσωμάτωσε στο κείμενο των προτεινόμενων κανονισμών σχετική τροποποίηση του Κανονισμού 37, με την οποία καθορίζεται ότι, πέραν της υποχρέωσης που υπέχει η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων να ανακοινώνει στην ιστοσελίδα της τις αιτιολογημένες αποφάσεις της Επιτροπής Αποκλεισμού, η Αρχή ενεργεί, ώστε οι αποφάσεις αυτές να δημοσιεύονται και στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο και την έγκριση των κανονισμών όπως αυτά έχουν τελικά διαμορφωθεί από νομοτεχνικής άποψης σύμφωνα με τα πιο πάνω.

7 Δεκεμβρίου 2016