Παρόντες:

• Γεώργιος Γεωργίου, πρόεδρος    
• Δημήτρης Δημητρίου    
• Άριστος Δαμιανού    
• Νίκος Κέττηρος    　
• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου
• Πανίκος Λεωνίδου
• Κωστής Ευσταθίου

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε τέσσερις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 7 και την 21η Σεπτεμβρίου και στις 5 και 19 Οκτωβρίου 2016. Στα πλαίσια της πρώτης συνεδρίασης κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, της αστυνομίας, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Σκοπός του υπό συζήτηση νομοσχεδίου είναι η εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Απόφαση-Πλαίσιο 2009/829/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2009 σχετικά με την εφαρμογή μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση».

Ειδικότερα, με το εν λόγω νομοσχέδιο ρυθμίζονται τα ακόλουθα:

1. Η διαδικασία αναγνώρισης απόφασης περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικών προς την προσωρινή κράτηση που έχει εκδοθεί σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο διώκεται ποινικά πρόσωπο και το οποίο δε συνιστά το κράτος μέλος κατοικίας του εν λόγω προσώπου.

2. Η παρακολούθηση μέτρων επιτήρησης εναλλακτικών προς την προσωρινή κράτηση στο έδαφος της Δημοκρατίας.

3. Η παράδοση του προσώπου στο οποίο επιβάλλονται μέτρα επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση σε περίπτωση παράβασής τους είτε στο κράτος έκδοσης της σχετικής απόφασης είτε σε τρίτο κράτος μέλος, αν αυτό συμφωνηθεί.

4. Η διαδικασία, στην περίπτωση που η Δημοκρατία είναι το κράτος έκδοσης της απόφασης περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικών προς την προσωρινή κράτηση.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής η Δημοκρατία όφειλε να είχε εναρμονιστεί με την Απόφαση-Πλαίσιο 2009/829/ΔΕΥ μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2012, ενώ το υπό συζήτηση νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 7 Απριλίου 2016. Σημειώνεται περαιτέρω ότι με τη συμπλήρωση πέντε ετών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας, δηλαδή μετά την 1η Δεκεμβρίου 2014, η παράλειψη εναρμόνισης με συγκεκριμένου τύπου νομοθετικές πράξεις, όπως οι Αποφάσεις-Πλαίσιο, επισύρει κυρώσεις στα κράτη μέλη κατά το πρότυπο της μη συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές Οδηγίες.

Κατά τη συζήτηση επί των προνοιών του νομοσχεδίου η εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως ενημέρωσε την επιτροπή ότι στόχος της Απόφασης-Πλαισίο 2009/829/ΔΕΥ, οι διατάξεις της οποίας ενσωματώνονται στο υπό εξέταση νομοσχέδιο, είναι η διασφάλιση της παρουσίας προσώπου στη δικαστική διαδικασία που διεξάγεται σε κράτος μέλος στο οποίο δεν έχει την κατοικία του μέσω της επιβολής, όπου ενδείκνυται, μέτρων επιτήρησης μη στερητικών της ελευθερίας και της παρακολούθησης των μέτρων αυτών από το κράτος μέλος κατοικίας, καθώς επίσης η παράλληλη ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων και των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και της Αστυνομίας Κύπρου συμφώνησαν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του υπό συζήτηση νομοσχεδίου.

Η Αρχιπρωτοκολλητής του Ανωτάτου Δικαστηρίου επιφυλάχθηκε να διαβιβάσει γραπτώς τις θέσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι οποίες τελικά διαβιβάστηκαν στην επιτροπή μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης του προτεινόμενου νόμου ενώπιόν της με σχετική επιστολή, στην οποία αναφέρονται οι πιο κάτω θέσεις:

1. Το βάρος εφαρμογής του προτεινόμενου νόμου μεταφέρεται στα δικαστήρια, και κυρίως στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, το οποίο, εκτός από τις περιπτώσεις που θα επιλαμβάνεται με βάση την τοπική και καθ’ ύλην αρμοδιότητά του, θα επιφορτιστεί και με τις περιπτώσεις προσώπων αγνώστου διαμονής και προσώπων που δε διαμένουν στη Δημοκρατία.

2. Η πιο πάνω διαπίστωση καθιστά απαραίτητη την οργάνωση και στελέχωση των δικαστηρίων με το αναγκαίο προσωπικό και την ενίσχυσή του με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις νέες αρμοδιότητές τους.

3. Η επικουρική συνδρομή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως ως Κεντρικής Αρχής εξαντλείται στη διοικητική διαβίβαση και παραλαβή των αποφάσεων έκδοσης και αναγνώρισης μέτρων εναλλακτικών προς την προσωρινή κράτηση, καθώς και της επίσημης αλληλογραφίας. Η επίσημη επικοινωνία και οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δικαστηρίων ως αρμόδιων αρχών έκδοσης με τις αρμόδιες αρχές εκτέλεσης άλλων κρατών μελών πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς τη διαμεσολάβηση του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με ό,τι αυτό συνεπάγεται από άποψης διαθέσιμων μέσων, χρόνου και προσωπικού.

4. Από νομικής άποψης πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο η προτεινόμενη με την επιφύλαξη του άρθρου 14(1) ρύθμιση προσκρούει στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, στο μέτρο που η ρύθμιση αυτή εκ των προτέρων δεν επιτρέπει στην αρμόδια αρχή αναγνώρισης της Δημοκρατίας, δηλαδή στο αρμόδιο κατά περίπτωση δικαστήριο, να αρνηθεί την αναγνώριση απόφασης κράτους μέλους έκδοσης περί μέτρων επιτήρησης σε σχέση με φορολογικά, τελωνειακά και συναλλαγματικά θέματα, έστω και αν το δικαστήριο διαπιστώσει ότι στο κυπριακό δίκαιο δεν περιλαμβάνονται αντίστοιχες διατάξεις και φορολογικές πρόνοιες.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της αποφάσισε, κατά πλειοψηφία του προέδρου και των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων του Δημοκρατικού Συναγερμού και ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και του μέλους της βουλευτή του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, να εισηγηθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο, αφού πρώτα τροποποιηθεί ο τίτλος του, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί της Εφαρμογής μεταξύ των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Αρχής της Αμοιβαίας Αναγνώρισης των Αποφάσεων περί Μέτρων Επιτήρησης Εναλλακτικών προς την Προσωρινή Κράτηση Νόμος του 2016».

Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επί των προνοιών του νομοσχεδίου κατά τη συζήτησή του ενώπιον της ολομέλειας του σώματος.

2 Νοεμβρίου 2016