Παρόντες:

• Γεώργιος Γεωργίου, πρόεδρος    
• Δημήτρης Δημητρίου    
• Άριστος Δαμιανού    　
• Ευανθία Σάββα
• Νίκος Κέττηρος

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών μελέτησε αυθημερόν την πιο πάνω πρόταση νόμου, η οποία κατατέθηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Δημήτρη Συλλούρη στη σημερινή συνεδρία της ολομέλειας και κηρύχθηκε επείγουσα. Σημειώνεται ότι η επιτροπή είχε την ευκαιρία να εξετάσει την εν λόγω πρόταση νόμου πριν από την κατάθεσή της σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2016, στην οποία παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος της Βουλής, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας και ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Σκοπός της πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση των διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας που αναφέρονται στην επιβολή θανατικής ποινής, κατά τρόπο που να συνάδει τόσο με τις πάγιες θέσεις της Δημοκρατίας για την προστασία της ανθρώπινης ζωής όσο και με τις υποχρεώσεις της Δημοκρατίας που πηγάζουν τόσο από διεθνείς συμβάσεις όσο και από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Ειδικότερα, με την πρόταση νόμου προτείνεται η κατάργηση της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του συντάγματος, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα επιβολής θανατικής ποινής διά νόμου στις περιπτώσεις φόνου εκ προμελέτης, εσχάτης προδοσίας, πειρατείας κατά το διεθνές δίκαιο και αδικήματος τιμωρούμενου διά ποινής θανάτου σύμφωνα με το στρατιωτικό ποινικό νόμο, και η συνακόλουθη απάλειψη των συναφών αναφορών σε θανατική ποινή από τα άρθρα 11, 47, 48, 49, 83, 106 και την παράγραφο 4 του άρθρου 53 του συντάγματος της Δημοκρατίας. Σημειώνεται ότι όλες οι πιο πάνω τροποποιήσεις επιφέρονται σε μη θεμελιώδη άρθρα του συντάγματος.

Κατά τη συζήτηση επί των προνοιών του σχεδίου νόμου στα πλαίσια της συνεδρίας της επιτροπής που προηγήθηκε της κατάθεσης αυτού στη Βουλή ο Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε ότι πριν από την ετοιμασία του σχεδίου νόμου ενημέρωσε σχετικά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων, το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, οι οποίοι συμφώνησαν να προωθηθεί στην ολομέλεια η υπό συζήτηση ρύθμιση.

Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας κατά την ίδια συνεδρία υπενθύμισε ότι μετά από σειρά τροποποιήσεων του Ποινικού Κώδικα και του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα δεν προνοείται πλέον σε κανένα νόμο της Δημοκρατίας η επιβολή ποινής θανάτου. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και στο 6ο και 13ο Πρωτόκολλο της εν λόγω σύμβασης, που απαγορεύουν ρητά την επιβολή θανατικής ποινής. Περαιτέρω, ο ίδιος επισήμανε ότι, δεδομένου ότι το κυπριακό δίκαιο και το σύνταγμα της Δημοκρατίας προνοούν ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο υπερτερεί του ημεδαπού δικαίου, περιλαμβανομένων των διατάξεων του συντάγματος, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επιβληθεί θανατική ποινή ούτε και να θεσπιστεί νομοθεσία που να προβλέπει μια τέτοια ποινή, αφού αυτή θα ήταν αντισυνταγματική, καθότι απαγορεύεται ρητά από το ενωσιακό δίκαιο.

Συναφώς, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας εξέφρασε την άποψη ότι δεν είναι ορθό ούτε υπάρχει λόγος να παραμένει διάταξη στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία να τελεί σε πλήρη αδράνεια και χωρίς καμία πιθανότητα αξιοποίησης και γι’ αυτό συμφώνησε με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις της πρότασης νόμου. Με την ευκαιρία αυτή ωστόσο, εισηγήθηκε την τροποποίηση και ορισμένων άλλων συναφών συνταγματικών διατάξεων, στις οποίες γίνεται αναφορά στη θανατική ποινή, για τις οποίες κατέθεσε γραπτές εισηγήσεις στην επιτροπή μαζί με άλλες επιμέρους εισηγήσεις.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως συμφώνησε με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις της πρότασης νόμου, καθώς και με τις εισηγήσεις του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.

Σημειώνεται ότι οι αναφερόμενες πιο πάνω εισηγήσεις του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ενσωματώθηκαν στο σχέδιο νόμου όπως αυτό κατατέθηκε από τον εισηγητή του στη Βουλή.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση της πρότασης νόμου σε νόμο, αφού πρώτα τροποποιηθεί ο τίτλος της, ώστε να αναφέρεται ως «O περί της Δέκατης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2016».

9 Σεπτεμβρίου 2016