Παρόντες:

• Ελένη Μαύρου, πρόεδρος    
• Γιώργος Τ. Γεωργίου    
• Νίκος Νουρής    
• Ανδρέας Κυπριανού    
• Γιώργος Κάρουλλας    
• Πανίκος Λεωνίδου
• Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης
• Κωστής Ευσταθίου

Μη μέλη της επιτροπής:

• Μαρίνος Σιζόπουλος

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών μελέτησε τις πιο πάνω προτάσεις νόμου, οι οποίες κατατέθηκαν στη Βουλή από τους βουλευτές κ. Μαρίνο Σιζόπουλο και Κωστή Ευσταθίου εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 3 και 10 Νοεμβρίου 2016. Σημειώνεται ότι, πέρα από αυτές τις δύο συνεδρίες, η επιτροπή μελέτησε αρχικά την πρώτη πρόταση νόμου σε δύο προηγούμενες συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 13 και 27 Οκτωβρίου 2016.

Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν στην επιτροπή ο προϊστάμενος της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Ένωσης Δήμων Κύπρου και της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου.

Σκοπός της πρώτης πρότασης νόμου, όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, είναι η τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου, ώστε να μπορεί να εκλεγεί δήμαρχος ή μέλος δημοτικού συμβουλίου σε οποιοδήποτε δήμο, μεταξύ άλλων προϋποθέσεων που καθορίζονται στην υπό αναφορά βασική νομοθεσία, και πρόσωπο το οποίο έχει την επαγγελματική του στέγη εντός των δημοτικών ορίων του δήμου για τον οποίο υποβάλλει υποψηφιότητα ή ασκεί κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά του στον εν λόγω δήμο.

Σύμφωνα με τους εισηγητές της πρότασης νόμου, η προτεινόμενη τροποποίηση κρίνεται αναγκαία, ώστε να δύνανται να υποβάλλουν υποψηφιότητα για την ανάδειξή τους στη θέση δημάρχου ή δημοτικού συμβούλου και πρόσωπα τα οποία δραστηριοποιούνταν επαγγελματικά στο δήμο όπου διέμεναν και από ένα χρονικό σημείο και έπειτα μετακόμισαν σε τόπο που δεν εμπίπτει στα όρια του εν λόγω δήμου. Επιπρόσθετα, όπως οι ίδιοι δήλωσαν, με την προτεινόμενη ρύθμιση αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που θα μπορούν να διεκδικήσουν εκλογή σε τοπικό επίπεδο και συναφώς διευκολύνεται η όλη διαδικασία ετοιμασίας των σχετικών ψηφοδελτίων. Ταυτόχρονα, με έμμεσο τρόπο, θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα στη λειτουργία του ίδιου του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στο στάδιο της συζήτησης επί των προνοιών της πρότασης νόμου ο προϊστάμενος της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών δήλωσε στην επιτροπή ότι το Υπουργείο Εσωτερικών διαφωνεί με την προτεινόμενη ρύθμιση, επειδή η εισαγωγή του τεκμηρίου της επαγγελματικής στέγης για σκοπούς εγγραφής στον οικείο εκλογικό κατάλογο, πέραν του τεκμηρίου της συνήθους διαμονής, που ισχύει σήμερα, συνεπάγεται αλλαγή της όλης φιλοσοφίας του εκλογικού νόμου. Επιπρόσθετα, ο ίδιος διατύπωσε προβληματισμό σε σχέση με το ενδεχόμενο να υπάρξουν κρούσματα επηρεασμού των ψηφοφόρων, ιδιαίτερα σε μικρού μεγέθους δήμους, σε περίπτωση που υιοθετηθεί η προτεινόμενη ρύθμιση και υποβληθούν υποψηφιότητες από μεγάλους επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον οικείο δήμο.

Οι εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων Κύπρου δήλωσαν ότι ενίστανται σε οποιαδήποτε αλλαγή της εκλογικής νομοθεσίας λίγες ημέρες πριν από τη διενέργεια των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση.

Ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου διαφώνησε με τις πρόνοιες της πρότασης νόμου, όπως αυτή αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, επειδή, σύμφωνα με τον ίδιο, αυτές ενέχουν τον κίνδυνο να μετακινούνται ψηφοφόροι από τις κοινότητες στους δήμους, με αποτέλεσμα να μειωθεί η κρατική χορηγία προς τις κοινότητες, δεδομένου ότι αυτή χορηγείται από το κράτος με βάση τον αριθμό των ψηφοφόρων.

Σημειώνεται ότι η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της στο στάδιο της συζήτησης της πρώτης πρότασης νόμου, όπως αυτή αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, αποφάσισε, σε συνεννόηση με τους εισηγητές, να διαμορφώσει το κείμενό της, ώστε να διαλαμβάνει ότι μπορεί να εκλεγεί δήμαρχος ή μέλος δημοτικού συμβουλίου σε οποιοδήποτε δήμο και πρόσωπο το οποίο έχει την επαγγελματική του στέγη εντός των δημοτικών ορίων του δήμου για τον οποίο υποβάλλει υποψηφιότητα ή ασκεί κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά του στον εν λόγω δήμο, ανεξαρτήτως της συνήθους διαμονής αυτού σε άλλο δήμο ή κοινότητα, νοουμένου ότι κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του προτεινόμενου νόμου είναι εγγεγραμμένο στον εκλογικό κατάλογο του εν λόγω δήμου για συνεχή περίοδο διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών.

Παράλληλα, στα πλαίσια της περαιτέρω συζήτησης που διεξήχθη ενώπιον της επιτροπής για την πρώτη πρόταση νόμου, την τελευταία απασχόλησε το κατά πόσο θα έπρεπε για σκοπούς ίσης μεταχείρισης των ψηφοφόρων να εισαχθεί ανάλογη ρύθμιση και στον περί Κοινοτήτων Νόμο. Συναφώς, σε μεταγενέστερο στάδιο, ως αποτέλεσμα της εν λόγω συζήτησης, οι βουλευτές κ. Μαρίνος Σιζόπουλος και Κωστής Ευσταθίου κατέθεσαν στη Βουλή εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ τη δεύτερη υπό αναφορά πρόταση νόμου.

Σκοπός της δεύτερης πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Κοινοτήτων Νόμου, ώστε να μπορεί να εκλεγεί κοινοτάρχης ή μέλος κοινοτικού συμβουλίου σε οποιαδήποτε κοινότητα και πρόσωπο το οποίο έχει την επαγγελματική του στέγη εντός των ορίων της κοινότητας για την οποία υποβάλλει υποψηφιότητα ή ασκεί κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά του στην εν λόγω κοινότητα, ανεξαρτήτως της μόνιμης διαμονής αυτού σε άλλη κοινότητα ή δήμο και νοουμένου ότι κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του προτεινόμενου νόμου είναι εγγεγραμμένο στον εκλογικό κατάλογο της εν λόγω κοινότητας για συνεχή περίοδο διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών.

Σύμφωνα με τους εισηγητές των προτάσεων νόμου, με τις προτεινόμενες αναθεωρημένες ρυθμίσεις υιοθετούνται στην οικεία νομοθεσία ζητήματα τα οποία έχουν ήδη κριθεί δικαστικώς και συνεπώς δε δημιουργείται οποιοδήποτε νομικό ζήτημα με την προωθούμενη νομοθετική παρέμβαση. Συνάμα, με την υιοθέτησή τους αναμένεται ότι θα περιοριστούν οι προσφυγές στο Εκλογοδικείο και οι συνεπαγόμενες αυτών αχρείαστες περιπλοκές στις εκλογικές διαδικασίες. Επιπρόσθετα, οι ίδιοι επισήμαναν ότι η εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων περιορίζεται κατά τρόπο που να αφορά μόνο πρόσωπα τα οποία είναι ήδη εγγεγραμμένα στον οικείο εκλογικό κατάλογο για συνεχή περίοδο ορισμένης διάρκειας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ορισμένες αδυναμίες που ενδεχομένως να προκύψουν σε σχέση τις αλλαγές στους εκλογικούς καταλόγους που καταρτίζονται για κάθε δήμο και κάθε κοινότητα, στην περίπτωση που αξιοποιηθεί ευρέως από τους εκλογείς που δεν έχουν τη συνήθη διαμονή τους στον οικείο δήμο ή στην οικεία κοινότητα η δυνατότητα να εγγράφονται με βάση την επαγγελματική τους στέγη ή τον τόπο που ασκούν κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά τους. Τέλος, σύμφωνα με τους εισηγητές, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις προσδίδεται πρόσθετη ασφάλεια δικαίου στους πολίτες.

Στο στάδιο της περαιτέρω συζήτησης επί του αναθεωρημένου κειμένου της πρώτης πρότασης νόμου, καθώς και επί της δεύτερης πρότασης νόμου ο προϊστάμενος της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών ενημέρωσε την επιτροπή ότι, με βάση τη νομολογία, τα πρόσωπα που θα καλύπτονται από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις έχουν ήδη δικαιωθεί από εκδοθείσες δικαστικές αποφάσεις. Συναφώς, δήλωσε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών δεν ενίσταται πλέον στις σχετικές τροποποιήσεις της υπό αναφορά βασικής νομοθεσίας, νοουμένου ότι κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος των προτεινόμενων νόμων οι ενδιαφερόμενοι θα είναι ούτως ή άλλως εγγεγραμμένοι στον οικείο εκλογικό κατάλογο για συνεχή περίοδο ορισμένης διάρκειας.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, κατά πλειοψηφία των μελών της βουλευτών των κοινοβουλευτικών ομάδων του Δημοκρατικού Συναγερμού και του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς και του μέλους της βουλευτή του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, υιοθετεί τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τόσο της πρώτης πρότασης νόμου, όπως αυτή διαμορφώθηκε με βάση τα πιο πάνω, όσο και της δεύτερης πρότασης νόμου, γι’ αυτό και εισηγείται στη Βουλή την ψήφισή τους σε νόμους, αφού τροποποιηθεί ο τίτλος της δεύτερης, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2016».

Η πρόεδρος και το μέλος της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις δήλωσαν πως θα τοποθετηθούν επί των προνοιών των δύο προτάσεων νόμου κατά τη συζήτησή τους στην ολομέλεια της Βουλής.

23 Νοεμβρίου 2016