Παρόντες:

• Αντρέας Φακοντής, πρόεδρος    
• Σκεύη Κούτρα Κουκουμά    
• Μάριος Μαυρίδης    
• Μαριέλλα Αριστείδου    
• Σόλων Κασίνης    
• Μαρίνος Μουσιούττας
• Άγγελος Βότσης
• Ηλίας Μυριάνθους
• Γιώργος Περδίκης
• Λίνος Παπαγιάννης

 

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μελέτησε τα πιο πάνω νομοθετήματα σε αριθμό συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 4ης Απριλίου και 9ης Μαΐου 2017. Στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, συνοδευόμενη από το διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων του ίδιου υπουργείου και από υπηρεσιακούς παράγοντες, και εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων ΠΕΟ, ΔΕΟΚ, ΠΑΣΥΔΥ και ΑΣΔΥΚ, καθώς και των εργοδοτικών οργανώσεων ΟΕΒ και ΚΕΒΕ. Η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και η συνδικαλιστική οργάνωση ΣΕΚ, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στη συνεδρίαση αυτή.

Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα το φαινόμενο της αδήλωτης εργασίας. Ειδικότερα, προτείνονται μεταξύ άλλων ρυθμίσεις αναφορικά με τα ακόλουθα:

1. Την εισαγωγή και τον ορισμό των όρων “αδήλωτη εργασία”, “αδήλωτες αποδοχές”, “παράνομη απασχόληση” και “παράνομα απασχολούμενος”, καθώς και την αντικατάσταση του όρου “σύνταξη γήρατος”, που περιλαμβάνεται στον υφιστάμενο νόμο, με τον όρο “θεσμοθετημένη σύνταξη”.

2. Την παραχώρηση της δυνατότητας ανάθεσης καθηκόντων επιθεωρητή σε λειτουργούς όλων των τμημάτων του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καθώς και σε άλλα πρόσωπα. Επιπρόσθετα, επιβάλλεται υποχρέωση σε όσα πρόσωπα εξουσιοδοτούνται να διενεργούν ελέγχους εφαρμογής σε σχέση με οποιαδήποτε νομοθεσία υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να γνωστοποιούν στο διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων κάθε παράβαση, με βάση τον υπό εξέταση νόμο, η οποία περιέρχεται σε γνώση τους.

3. Την επιβολή διοικητικών προστίμων ύψους €500 έως €10.000, ανάλογα με τον αριθμό των αδήλωτων μισθωτών και το χρονικό διάστημα για το οποίο διαπιστώνεται η παράβαση. Περαιτέρω, καθορίζονται οι διαδικασίες που αφορούν την επιβολή των διοικητικών αυτών προστίμων, την υποβολή ένστασης και τις συνέπειες σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής τους. Αντίστοιχα, το διοικητικό πρόστιμο για αυτοτελώς εργαζόμενα πρόσωπα κυμαίνεται μεταξύ €200 και €5.000, ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της παράβασης. Σημειώνεται ότι οι πρόνοιες του νομοσχεδίου δεν εφαρμόζονται σε νοικοκυριά που απασχολούν οικιακά εργαζόμενα πρόσωπα ή πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας σε μέλη του νοικοκυριού.

4. Την παραχώρηση ορισμένων νομικών εργαλείων στην εκτελεστική εξουσία για πάταξη του φαινομένου της αδήλωτης εργασίας, όπως είναι η εισαγωγή μαχητού τεκμηρίου ελάχιστης περιόδου απασχόλησης, ίσης με έξι μήνες, καθώς και ελάχιστου ποσού αποδοχών αδήλωτου μισθωτού, ίσο με μιάμιση φορά το ποσό των βασικών ασφαλιστέων αποδοχών. Κατ’ αυτό τον τρόπο αντιστρέφεται το βάρος της απόδειξης ενώπιον των δικαστικών αρχών προς τον εργοδότη, ο οποίος ουσιαστικά πρέπει να αποδείξει ότι δεν απασχολούσε το μισθωτό για το πιο πάνω διάστημα, προκειμένου να αποσείσει το βάρος της απόδειξης.

5. Την παραχώρηση της δυνατότητας επιβολής κυρώσεων, περιλαμβανομένης της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης, για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τις σαράντα οκτώ ώρες, σε περίπτωση που διαπιστωθεί επανάληψη παράβασης εντός διαστήματος δύο ετών.

6. Την παραχώρηση περιόδου χάριτος διάρκειας τριών μηνών, κατά την οποία οι εργοδότες θα έχουν τη δυνατότητα αυτόβουλα να δηλώσουν τους αδήλωτους εργαζομένους τους χωρίς να επιβληθούν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις.

Σκοπός των προτεινόμενων κανονισμών είναι η τροποποίηση των περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Εισφορές) Κανονισμών, που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 78 του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, ώστε:

1. να εισαχθούν η υποχρέωση κάθε εργοδότη να εγγράφεται ως τέτοιος το αργότερο μέχρι την προηγούμενη της ημέρας κατά την οποία αναμένει ότι θα αποκτήσει την ιδιότητα του εργοδότη και η υποχρέωση κάθε αυτοτελώς εργαζομένου να αποτείνεται για εγγραφή στο πλησιέστερο Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων το αργότερο μέχρι την ημέρα έναρξης της απασχόλησής του,

2. να ρυθμιστούν τα ανάλογα και απορρέοντα πιο πάνω ζητήματα σε σχέση με τους μισθωτούς, για τους οποίους η αίτηση εγγραφής πρέπει να υποβάλλεται στον εργοδότη τους κατά την ημέρα πρόσληψής τους και να κατατίθεται από τον τελευταίο στο πλησιέστερο Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων εντός επτά ημερών από την ημέρα πρόσληψής τους,

3. να εισαχθεί υποχρέωση για τους εργοδότες τήρησης μητρώου προσλήψεων, καθώς και δήλωσης κάθε πρόσληψης μισθωτού το αργότερο μια μέρα πριν από την πρόσληψή του, εκτός αν ο υπουργός αποφασίσει ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση του διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων να τον εξαιρέσει, δήλωση η οποία υποβάλλεται μόνο ηλεκτρονικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνοδεύουν το νομοσχέδιο, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δε συνεπάγονται οποιοδήποτε κόστος για τα δημόσια ταμεία. Αντίθετα, αναμένεται θετικός αντίκτυπος στα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και στα δημόσια οικονομικά γενικότερα, λόγω της αύξησης των εσόδων που αναμένεται να επέλθουν από φορολογίες, αλλά και της παράλληλης μείωσης των δαπανών από επιδόματα.

Στο στάδιο της εξέτασης του νομοσχεδίου από την επιτροπή, η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αφού ανέλυσε τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και των κανονισμών, τόνισε ότι η υποχρέωση του εργοδότη να δηλώνει το μισθωτό, μια μέρα πριν αρχίσει την εργασία του, είναι το κρισιμότερο σημείο των προτεινόμενων ρυθμίσεων, καθώς δε θα παρέχεται πλέον καμιά δικαιολογία σε οποιοδήποτε εργοδότη να επικαλεστεί αυθημερόν ή πρόσφατη εργοδότηση. Περαιτέρω, επισήμανε ότι η εξαίρεση των οικιακών εργαζομένων από τις πρόνοιες του νομοσχεδίου καθίσταται αναγκαία για κοινωνικούς και συνταγματικούς λόγους. Τέλος, η ίδια ενημέρωσε την επιτροπή ότι ετοιμάζεται σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο θα άπτεται θεμάτων αναφορικά με τη σύσταση και τη λειτουργία ενιαίου σώματος επιθεωρητών.

Οι εκπρόσωποι του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ εξέφρασαν τη διαφωνία τους αναφορικά με το ύψος των ποινών, την εισαγωγή του τεκμηρίου αντιστροφής του βάρους της απόδειξης στον εργοδότη, καθώς και με το μέτρο της αναστολής λειτουργίας των εργασιών της επιχείρησης.

Ο εκπρόσωπος της συνδικαλιστικής οργάνωσης ΠΕΟ δήλωσε ότι η οργάνωσή του στηρίζει τη γενικότερη φιλοσοφία του νομοσχεδίου. Ωστόσο, σημείωσε τη διαφωνία της σε σχέση με την εξαίρεση των εργοδοτών των οικιακά εργαζόμενων προσώπων. Επίσης, εξέφρασε επιφυλάξεις αναφορικά με την παραχώρηση της δυνατότητας άσκησης των καθηκόντων των επιθεωρητών από πρόσωπα άλλα από δημόσιους λειτουργούς.

Ο εκπρόσωπος της συνδικαλιστικής οργάνωσης ΠΑΣΥΔΥ υιοθέτησε πλήρως τις προτεινόμενες με το νομοσχέδιο και τους κανονισμούς ρυθμίσεις.

Στο πλαίσιο της κατ’ άρθρον εξέτασης του νομοσχεδίου και των κανονισμών, την επιτροπή απασχόλησαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Η εξαίρεση από τις πρόνοιες του νομοσχεδίου των οικιακά εργαζόμενων προσώπων.

2. Η παραχώρηση της δυνατότητας άσκησης καθηκόντων επιθεωρητή από πρόσωπα εκτός των λειτουργών του αρμόδιου υπουργείου.

3. Το ύψος του προστίμου σε σχέση με το μέγεθος της επιχείρησης.

4. Η τρίμηνη περίοδος χάριτος που παραχωρείται με την έναρξη της ισχύος του νομοσχεδίου, προκειμένου οι εργοδότες να δηλώσουν τους μισθωτούς που εργοδοτούν χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

5. Η υποχρέωση κατάθεσης των δηλώσεων που προνοούνται από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις μόνο ηλεκτρονικά.

6. Το κίνητρο που παρέχεται με βάση τις προτεινόμενες πρόνοιες για έκπτωση ύψους 30% σε περίπτωση καταβολής του προστίμου εντός της οριζόμενης από το υπό συζήτηση νομοσχέδιο προθεσμίας.

Σε μεταγενέστερο στάδιο το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων απέστειλε στην επιτροπή με ηλεκτρονικό μήνυμα, ημερομηνίας 10 Απριλίου 2017, εισηγήσεις, ώστε να επέλθουν ορισμένες νομοτεχνικές τροποποιήσεις επί του νομοσχεδίου και οι ακόλουθες τροποποιήσεις επί των κανονισμών:

1. Η αίτηση εγγραφής των μισθωτών στον εργοδότη να υποβάλλεται τουλάχιστον μια ημέρα πριν από την ημέρα πρόσληψής τους.

2. Η παραχώρηση της δυνατότητας στο Υπουργικό Συμβούλιο να αποφασίζει όπως γίνονται αποδεκτές δηλώσεις οι οποίες δεν υποβάλλονται ηλεκτρονικά για ορισμένο χρονικό διάστημα, που θα καθοριστεί από το ίδιο, καθώς επίσης της δυνατότητας να θέτει τους κανονισμούς σε ισχύ στο σύνολό τους ή έκαστο εξ αυτών ξεχωριστά με γνωστοποίησή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Συναφώς, η επιτροπή αποφάσισε να τροποποιήσει το κείμενο του νομοσχεδίου, ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα:

1. Ο περιορισμός της ανάθεσης καθηκόντων επιθεωρητή σε λειτουργούς του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή και σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο του δημόσιου ή και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

2. Ο περιορισμός του εύρους της πρόνοιας που αναφέρεται στο μέγιστο ποσό συνολικού προστίμου ύψους €10.000, ώστε αυτό να ισχύει μόνο για εργοδότες που απασχολούν μέχρι δέκα ασφαλισμένους μισθωτούς.

3. Η διαγραφή της δυνατότητας του Υπουργικού Συμβουλίου να αποφασίζει διαφορετικά όσον αφορά την εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής του υπό συζήτηση νόμου των οικιακά εργαζόμενων προσώπων.

4. Η επέκταση του χρονικού περιθωρίου εντός του οποίου πρέπει να καταβάλλεται το διοικητικό πρόστιμο από δεκαπέντε σε τριάντα μέρες.

Περαιτέρω, η επιτροπή αποφάσισε να τροποποιήσει τους προτεινόμενους κανονισμούς υιοθετώντας τις πιο πάνω εισηγήσεις του αρμόδιου υπουργείου αναφορικά με την υποβολή αίτησης εγγραφής του μισθωτού προς τον εργοδότη και την έναρξη της ισχύος των κανονισμών. Παράλληλα, αποφάσισε να διαμορφώσει την προρρηθείσα εισήγηση που αφορά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης των εργοδοτών κατά τρόπο, ώστε να παραχωρηθεί η δυνατότητα η δήλωση αυτή να υποβάλλεται μόνο ηλεκτρονικά τόσο από τον εργοδότη όσο και με τη βοήθεια λειτουργών που εργάζονται στα Επαρχιακά Γραφεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Επιπροσθέτως των πιο πάνω, η επιτροπή αποφάσισε να διαγράψει τη δυνατότητα του Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να εξαιρεί, με την αιτιολογημένη εισήγηση του διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εργοδότες από την υποχρέωση γνωστοποίησης στο αρμόδιο Επαρχιακό Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κάθε πρόσληψη μισθωτού.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ομόφωνα εισηγείται στην ολομέλεια της Βουλής την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο και την έγκριση των υπό συζήτηση κανονισμών όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με τα πιο πάνω.

　

18 Μαΐου 2017