Παρόντες:

• Γιώργος Λιλλήκας, πρόεδρος    
• Νίκος Τορναρίτης    
• Ελένη Σταύρου    
• Στέλλα Κυριακίδου    
• Γιώργος Λουκαΐδης    
• Αδάμος Αδάμου    
• Γιώργος Κ. Γεωργίου
• Χριστιάνα Ερωτοκρίτου
• Άγγελος Βότσης
• Κωστής Ευσταθίου

Μη μέλος της επιτροπής:

• Γεώργιος Παπαδόπουλος

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων εξέτασε το υπό αναφορά νομοσχέδιο σε τρεις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 24 και την 31η Ιανουαρίου και στις 7 Φεβρουαρίου 2017. Στις συνεδριάσεις της επιτροπής κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιόν της εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, του Υπουργείου Εξωτερικών, του Υπουργείου Άμυνας, της Αστυνομίας Κύπρου, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Σκοπός του νόμου που προτείνεται είναι η κύρωση, με βάση το άρθρο 169.2 του συντάγματος, της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Σχετικά με την Ενίσχυση της Συνεργασίας για την Πρόληψη και Καταπολέμηση του Σοβαρού Εγκλήματος. Η εν λόγω συμφωνία υπογράφηκε την 1η Δεκεμβρίου 2015 στη Λευκωσία και την υπογραφή της εξουσιοδότησε το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφασή του με αρ. 79.548 και ημερομηνία 4 Οκτωβρίου 2015.

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, καθώς και την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το υπό αναφορά νομοσχέδιο, η συμφωνία προβλέπει τη συνεργασία των δύο μερών για την πρόληψη, τον εντοπισμό, την καταπολέμηση και τη διερεύνηση του σοβαρού εγκλήματος. Ειδικότερα, η υπό αναφορά συμφωνία αφορά εγκλήματα που συνιστούν αδικήματα τα οποία τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης μεγαλύτερη του ενός έτους. Στην εν λόγω συμφωνία περιλαμβάνονται πρόνοιες για διασφάλιση της προστασίας των εμπιστευτικών πληροφοριών και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που θα ανταλλάσσουν τα μέρη στα πλαίσια της εφαρμογής της.

Στα πλαίσια της πρώτης συνεδρίας της επιτροπής μέλη της ζήτησαν από τους αρμοδίους όπως εξετάσουν περαιτέρω το όλο θέμα και ενημερώσουν την επιτροπή σχετικά με το τι ισχύει αναφορικά με τα δεδομένα στα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το εύρος και το είδος των πληροφοριών στις οποίες θα μπορεί να έχει πρόσβαση το κάθε συμβαλλόμενο μέρος, γι’ αυτό και η επιτροπή ζήτησε από όλους τους αρμοδίους πληροφόρηση για το πώς θα υλοποιηθεί η συμφωνία.

Η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με σημείωμα που κατέθεσε κατά τη δεύτερη συνεδρία της επιτροπής, σημείωσε ότι σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν συνάψει αντίστοιχες συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στα πλαίσια προγραμμάτων για άρση της υποχρέωσης εξασφάλισης θεώρησης εισόδου (visa waiver).

Περαιτέρω, σύμφωνα με την επίτροπο, το άρθρο 23 της συμφωνίας προνοεί τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων μεταξύ των μερών για πιθανή τροποποίησή της, ενώ το άρθρο 5 του κυρωτικού νομοσχεδίου προβλέπει για την έκδοση κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο για την καλύτερη εφαρμογή της συμφωνίας. Σχετικά με τις αυτόματες αναζητήσεις σε βάσεις δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων και DNA, αυτές αφορούν μόνο συγκεκριμένα πρόσωπα και αρχικά δίνεται μόνο η αυτόματη ένδειξη για επιτυχή/μη επιτυχή αντιστοίχιση και, εάν διαπιστωθεί αντιστοιχία, ακολουθεί η παροχή πρόσθετων δεδομένων, που διέπεται από τις εθνικές νομοθεσίες. Αναφορικά με τα άρθρα της συμφωνίας που ρυθμίζουν τα δεδομένα DNA, στη συμφωνία αναφέρεται ρητά πως αυτοματοποιημένη αναζήτηση προφίλ DNA πραγματοποιείται, αν το επιτρέπει η εθνική νομοθεσία και των δύο μερών και στη βάση της αμοιβαιότητας. Στη Δημοκρατία δεν υπάρχει ειδική εθνική νομοθεσία που να ρυθμίζει λεπτομερώς τις εθνικές βάσεις δικανικής γενετικής παρά μόνο αποσπασματικές διατάξεις σε διάφορες νομοθεσίες.

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, στις 10 Δεκεμβρίου 2016 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η συμφωνία-ομπρέλα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής σχετικά με την προστασία των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα για την πρόληψη, τη διερεύνηση, την ανίχνευση και τη δίωξη ποινικών αδικημάτων. Η υπό συζήτηση συμφωνία είναι αντίστοιχη με τη συμφωνία-ομπρέλα και, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ και στη Δημοκρατία, αυτή πρέπει να κυρωθεί από το κοινοβούλιο.

Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως δήλωσε διευκρινιστικά ότι μέχρι τη στιγμή αυτή τη συμφωνία έχουν υπογράψει όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλην της Πολωνίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας και περαιτέρω ότι στα πλαίσια εφαρμογής της συμφωνίας αυτής ισχύει η αρχή της αμοιβαιότητας.

Όλοι όσοι κλήθηκαν και παρευρέθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής συμφώνησαν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του υπό αναφορά νομοσχεδίου και τόνισαν ότι συμφωνίες με ανάλογο περιεχόμενο έχουν ήδη υπογραφεί και με άλλες χώρες.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, διαμόρφωσε τις ακόλουθες θέσεις:

1. Ο πρόεδρος της επιτροπής και πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών και τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος.

2. Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές των κοινοβουλευτικών ομάδων του Δημοκρατικού Συναγερμού και του Δημοκρατικού Κόμματος εισηγούνται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο.

3. Το μέλος της επιτροπής βουλευτής του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ τάχθηκε εναντίον της κύρωσης της συμφωνίας.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων υποβάλλει την παρούσα έκθεσή της στην ολομέλεια του σώματος για τη λήψη τελικής απόφασης.

15 Φεβρουαρίου 2017