Παρόντες:

• Άγγελος Βότσης, πρόεδρος    
• Μαρίνος Μουσιούττας    
• Ανδρέας Κυπριανού    　
• Ονούφριος Κουλλά, εκπροσωπώντας τον κ. Νίκο Νουρή    　
• Κώστας Κώστα
• Χριστάκης Τζιοβάνης

 

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο και τους πιο πάνω κανονισμούς σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016, στην οποία κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιόν της εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Σημειώνεται ότι η επιτροπή είχε την ευκαιρία να εξετάσει τους προτεινόμενους κανονισμούς σε συνεδρία της, που πραγματοποίησε στις 29 Νοεμβρίου 2016, πριν από την επίσημη κατάθεσή τους στην ολομέλεια του σώματος, στην παρουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Ο προϋπολογισμός του Ταμείου για Προώθηση και Ενθάρρυνση της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας για το έτος 2016 προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους €42.574.577 και συνολικά έσοδα ύψους €39.833.175. Το ποσό που υπολείπεται καλύπτεται από το υπόλοιπο του ταμείου όπως αυτό υπολογίστηκε κατά την 31η Δεκεμβρίου 2015.

Σύμφωνα με τα κατατεθέντα στοιχεία, τα κυριότερα έσοδα του ταμείου συνοψίζονται στα εξής:

1. Επιβολή σταθερού τέλους κατανάλωσης (€22.000.000).

2. Κυβερνητική χορηγία (€380.010).

3. Χρηματοδότηση από Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) (€17.448.155).

4. Επενδύσεις (€5.000).

Οι κυριότερες δαπάνες του ταμείου για το έτος 2016 αφορούν τα εξής:

1. Προώθηση και ενθάρρυνση χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και εξοικονόμησης ενέργειας (ΕΞΕ) (€40.715.447).

2. Συμβουλευτικές Υπηρεσίες/Έρευνες (€215.020).

3. Αντισταθμιστικά οφέλη προς τις γειτνιάζουσες κοινότητες με μεγάλα αιολικά πάρκα και μονάδες βιομάζας (€1.614.010).

Στο στάδιο της επεξεργασίας του νομοσχεδίου διαπιστώθηκε από τη γραμματεία της επιτροπής ότι το ποσό που αναγραφόταν στο άρθρο 3 αυτού και αφορά την έγκριση για διάθεση από το ταμείο συγκεκριμένου ποσού ύψους €40.715.447 δεν ήταν σύμφωνο με το συνολικό ποσό που προβλέπεται στα Δελτία Δαπανών τα οποία περιλαμβάνονται στον πίνακα του νομοσχεδίου (€42.574.577). Ως εκ τούτου, ζητήθηκαν επεξηγήσεις από το αρμόδιο υπουργείο, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο λάθους. Το εν λόγω υπουργείο, ανταποκρινόμενο άμεσα, με γραπτή επιστολή του επιβεβαίωσε ότι εκ παραδρομής περιλαμβανόταν στη σχετική διάταξη του νομοσχεδίου το πιο πάνω αναφερόμενο ποσό, ζητώντας να γίνει η δέουσα διόρθωση, ώστε να αναγράφεται ότι το ποσό που δύναται να διατεθεί από το ταμείο ανέρχεται στα €42.574.577, όπως είναι και η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, και όχι στα €40.715.447.

Σκοπός των υπό εξέταση κανονισμών, οι οποίοι εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 44 του περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμου, είναι ο καθορισμός από την 1η Ιανουαρίου 2017 του ύψους συγκεκριμένου τέλους κατανάλωσης στον ηλεκτρισμό στο ποσό του €0,01 ανά κιλοβατώρα καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.

Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο τέλος καθορίστηκε στο ποσό των €0,005 ανά κιλοβατώρα με βάση το άρθρο 8 του περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμου [Ν. 33(Ι)/2003], το οποίο, σύμφωνα με το νεότερο περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμο [Ν. 112(Ι)/2013], θα καταργηθεί, όταν τεθούν σε ισχύ οι υπό συζήτηση κανονισμοί, οι οποίοι ουσιαστικά αναθεωρούν το ισχύον με βάση το νόμο αυτό τέλος. Επιπρόσθετα, οι κανονισμοί προβλέπουν ότι οι ευάλωτες ομάδες καταναλωτών θα καταβάλλουν ως τέλος κατανάλωσης το ποσό των €0,005 αντί του €0,01 ανά κιλοβατώρα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, στους προτεινόμενους κανονισμούς προβλέπεται ότι το ποσό του έκτακτου πράσινου τέλους που καταβλήθηκε από τους παραγωγούς ΑΠΕ προς το ταμείο δυνάμει των διατάξεων των περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Μεθοδολογία Υπολογισμού Έκτακτου Πράσινου Τέλους) Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 248/2015) θα τους επιστραφεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019 σε δόσεις, οι οποίες θα καθοριστούν από τον Υπουργό Οικονομικών. Σημειώνεται ότι οι υπό συζήτηση κανονισμοί θα ισχύσουν για το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2017 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019.

Σημειώνεται ότι η ρύθμιση των θεμάτων που πραγματεύονται τα υπό συζήτηση νομοθετήματα απασχόλησε την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού σε πολλές προηγούμενες συνεδρίες της στη βάση σχετικού νομοσχέδιου και κανονισμών που κατατέθηκαν από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, τα οποία τελικά αποσύρθηκαν από την εκτελεστική εξουσία κατόπιν σοβαρών διαφωνιών που διατυπώθηκαν από μέλη της επιτροπής για τις προτεινόμενες με αυτά ρυθμίσεις.

Η επιτροπή πληροφορήθηκε τα εξής από τους εκπροσώπους του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και την εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο και τους κανονισμούς:

1. Το ταμείο λειτουργεί από το έτος 2004 και αποτελεί το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προώθηση των ΑΠΕ και της ΕΞΕ με σκοπό την επίτευξη των δεσμευτικών της στόχων όπως αυτές καθορίζονται στις σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες.

2. Τα μέχρι σήμερα έσοδα του ταμείου προέρχονται κυρίως από το τακτικό τέλος κατανάλωσης επί της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο επιβάλλεται σε κάθε καταναλωτή ηλεκτρισμού. Το εν λόγω τέλος, το οποίο προβλέπεται στις διατάξεις του άρθρου 8 του περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμου [Ν. 33(Ι)/2003], ανέρχεται στα €0,005 ανά κιλοβατώρα και αντιστοιχεί περίπου στο 2,6% του συνολικού κόστους ηλεκτροδότησης των νοικοκυριών.

3. Η δραστική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που παρουσιάστηκε την τελευταία τριετία λόγω της οικονομικής ύφεσης, επηρεάζοντας αρνητικά τα έσοδα του ταμείου, σε συνδυασμό με τη μεγάλη μείωση του κόστους αποφυγής της ΑΗΚ λόγω της συνεχόμενης μείωσης των διεθνών τιμών των καυσίμων, έχει αυξήσει τα έξοδα που καλείται να εκταμιεύσει το ταμείο για τα έργα που λαμβάνουν επιδότηση. Η μείωση αυτή δημιουργεί έλλειμμα στο ταμείο, αφού το υφιστάμενο τέλος κατανάλωσης που εφαρμόζεται είναι σταθερό και δε μεταβάλλεται ανάλογα με το κόστος αποφυγής. Ως εκ τούτου, το αποθεματικό του ταμείου κατά την 31η Δεκεμβρίου 2015 επηρεάστηκε αρνητικά και από τα €7,86 εκατομ., που αυτό είχε προϋπολογιστεί, μειώθηκε στα €2,7 εκατομ. Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με τη συνέχιση της μείωσης του κόστους αποφυγής της ΑΗΚ είχαν ως αποτέλεσμα την εξάντληση του αποθεματικού του ταμείου κατά το πρώτο δίμηνο του 2016.

4. Η ΑΗΚ συνεχίζει κανονικά την καταβολή των επιδοτήσεων προς όλους τους παραγωγούς ΑΠΕ και ΕΞΕ, παρά το γεγονός ότι τα έσοδα που εισπράττει από την επιβολή του τέλους κατανάλωσης είναι χαμηλότερα από τις επιδοτήσεις που καταβάλλει για λογαριασμό του ταμείου, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του ταμείου να αποτελεί οφειλόμενο ποσό προς την ΑΗΚ.

5. Η ΑΗΚ συμφώνησε όπως το ποσό που της οφείλει το ταμείο ανακτηθεί εντός της τριετίας 2017-2019 και όχι άμεσα, έτσι ώστε το ταμείο σταδιακά να αποκτήσει αυξημένα έσοδα.

6. Η υποχρέωση για επιστροφή του ποσού που καταβλήθηκε από τους παραγωγούς ΑΠΕ προς το ταμείο ως έκτακτο πράσινο τέλος το 2015, το οποίο ανέρχεται σε €1,24 εκατομ., αναστέλλεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2019 αντί για την 31η Δεκεμβρίου του 2017, που προνοείται στους περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Μεθοδολογία Υπολογισμού Έκτακτου Πράσινου Τέλους) Κανονισμούς του 2015.

7. Τα Υπουργεία Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Οικονομικών και Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αποφάσισαν όπως, λόγω της αδυναμίας ασφαλούς πρόβλεψης των εσόδων από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων των αερίων του θερμοκηπίου, αφού η τιμή πώλησης παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις, καθορίσουν συγκεκριμένα ποσά, τα οποία θα παραχωρηθούν στο ταμείο ως κρατική χορηγία για τα έτη 2016 έως και 2019, τα οποία έχουν ήδη υπολογιστεί με βάση τη χαμηλότερη αναμενόμενη τιμή αγοράς των δικαιωμάτων των ρύπων ως ακολούθως:

(α) Για το 2016: €380.000.

(β) Για το 2017: €3,8 εκατομ.

(γ) Για το 2018: €5 εκατομ.

(δ) Για το 2019: €4,8 εκατομ. .

8. Η σημερινή κατάσταση των δημόσιων οικονομικών δεν επιτρέπει την εισροή πρόσθετης κρατικής χορηγίας προς το ταμείο.

9. Η οριστική λύση του προβλήματος βιωσιμότητας του ταμείου είναι η εφαρμογή μεθοδολογίας η οποία θα συνδέει το τέλος κατανάλωσης επί της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται με το εκάστοτε κόστος αποφυγής.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο όπως αυτό τροποποιήθηκε με βάση τα πιο πάνω και την έγκριση των κανονισμών όπως αυτοί κατατέθηκαν από την εκτελεστική εξουσία και αφού έτυχαν των απαραίτητων νομοτεχνικών βελτιώσεων.