Παρόντες:

• Αντρέας Καυκαλιάς, πρόεδρος    
• Μιχάλης Γιωργάλλας    
• Ονούφριος Κουλλά
• Δημήτρης Δημητρίου    
• Γιώργος Κ. Γεωργίου 　
• Νίκος Κέττηρος
• Χρίστος Ορφανίδης
• Χαράλαμπος Πιττοκοπίτης  
• Ηλίας Μυριάνθους 　
• Χαράλαμπος Θεοπέμπτου    

 

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε πέντε συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 10 Ιανουαρίου, την 21η και στις 28 Φεβρουαρίου και στις 7 και 14 Μαρτίου 2017. Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, του Τμήματος Γεωργίας, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών του ίδιου υπουργείου, των Υγειονομικών Υπηρεσιών και του Γενικού Χημείου του Κράτους του Υπουργείου Υγείας, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, του Παγκύπριου Συνδέσμου Υπεραγορών και των αγροτικών οργανώσεων ΠΕΚ, ΕΚΑ και “Ευρωαγροτικός”. Η Ένωση Δήμων Κύπρου, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, η Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής και οι αγροτικές οργανώσεις “Νέα Αγροτική Κίνηση” και “Παναγροτικός Σύνδεσμος”, παρ’ όλο που κλήθηκαν, δεν εκπροσωπήθηκαν στις συνεδρίες της επιτροπής.

Σκοπός του προτεινόμενου νόμου είναι η θέσπιση νομοθεσίας, ώστε να ρυθμιστεί ο μηχανισμός ελέγχου που πρέπει να εφαρμόζει η Δημοκρατία στα πλαίσια της αποτελεσματικότερης εφαρμογής της πράξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για την υγιεινή των τροφίμων».

Ειδικότερα, με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο όπως αυτό αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή μεταξύ άλλων ρυθμίζονται τα ακόλουθα:

1. Καθορίζεται το Τμήμα Γεωργίας ως η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του προτεινόμενου νόμου και για την εφαρμογή του Παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004, που αφορά γενικές διατάξεις υγιεινής για την πρωτογενή παραγωγή και τις συναφείς εργασίες.

2. Καθορίζονται οι εξουσίες και τα καθήκοντα της αρμόδιας αρχής και των επιθεωρητών.

3. Καθορίζονται οι υποχρεώσεις των παραγωγών τροφίμων φυτικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένης και της εγγραφής τους σε σχετικό μητρώο.

4. Καθορίζονται οι διοικητικές κυρώσεις και οι ποινές που επιβάλλονται στους παραγωγούς για παραβάσεις του προτεινόμενου νόμου και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της επιτροπής, ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 852/2004, ο οποίος είναι δεσμευτικός ως προς όλες τις διατάξεις του με άμεση ισχύ σε κάθε κράτος μέλος χωρίς την ανάγκη ενσωμάτωσής του στο εθνικό δίκαιο, προβλέπει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Οι παραγωγοί φυτικών προϊόντων οφείλουν να διασφαλίζουν ότι το τελικό προϊόν που παράγουν είναι ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση.

2. Οι παραγωγοί φυτικών προϊόντων έχουν την ευθύνη μέσω ιδίων ελέγχων και υιοθέτησης πρακτικών υγιεινής κατά τις εργασίες τους στο στάδιο της πρωτογενούς παραγωγής, οι οποίες περιλαμβάνουν τη φύτευση, τις καλλιεργητικές φροντίδες, τη συγκομιδή, την αποθήκευση και τη συσκευασία στον τόπο παραγωγής, όπου εφαρμόζεται, να συμβάλλουν στην εκμηδένιση των μικροβιακών κινδύνων στο τελικό προϊόν.

Περαιτέρω, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το Τμήμα Γεωργίας στα πλαίσια άσκησης των αρμοδιοτήτων του προχώρησε στην ετοιμασία εθνικού κώδικα ορθής υγιεινής πρακτικής, στον οποίο καταγράφονται κατευθυντήριες οδηγίες προς τους παραγωγούς για το στάδιο της πρωτογενούς φυτικής παραγωγής.

Στα πλαίσια της εξέτασης του νομοσχεδίου από την επιτροπή η εκπρόσωπος του Τμήματος Γεωργίας ανέφερε ότι η ανάγκη θέσπισης του προτεινόμενου νόμου προέκυψε κατόπιν συστάσεων από κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση τις οποίες απαιτείται ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου που εφαρμόζονται σε φυτικά προϊόντα για μεταφορά μικροβιακού φορτίου στον τόπο παραγωγής τους. Περαιτέρω, η ίδια εκπρόσωπος επισήμανε ότι με τον προτεινόμενο νόμο επιδιώκεται να ρυθμιστεί το νομοθετικό πλαίσιο που θα διέπει τους ελέγχους που θα διενεργούνται σε φυτικά προϊόντα αποκλειστικά στο στάδιο της πρωτογενούς παραγωγής και στον τόπο παραγωγής τους και παράλληλα ενημέρωσε την επιτροπή ότι το σχετικό πλαίσιο που διέπει τους ελέγχους σε οποιοδήποτε άλλο στάδιο έχει ήδη ρυθμιστεί νομοθετικά και εφαρμόζεται από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες.

Ο εκπρόσωπος των Υγειονομικών Υπηρεσιών συμφώνησε με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του νομοσχεδίου, αφού αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση του συστήματος ιχνηλασιμότητας των τροφίμων φυτικής προέλευσης.

Το Γενικό Χημείο του Κράτους, αν και δεν εκπροσωπήθηκε κατά το πρώτο στάδιο της εξέτασης του νομοσχεδίου, απέστειλε σχετική επιστολή, στην οποία αναφέρεται ότι δεν έχει οποιαδήποτε σχόλια επί του νομοσχεδίου και περαιτέρω επισημαίνεται ότι μετά την ψήφισή του πρέπει το αρμόδιο υπουργείο να προχωρήσει άμεσα σε ετοιμασία σχετικών κανονισμών, που να ρυθμίζουν ζητήματα τα οποία ενδεχομένως επηρεάζουν την αποτελεσματική εφαρμογή του προτεινόμενου νόμου και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004.

Οι εκπρόσωποι των αγροτικών οργανώσεων ΠΕΚ και ΕΚΑ συμφώνησαν με την ανάγκη για εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ωστόσο εξέφρασαν επιφυλάξεις και προβληματισμούς αναφορικά με το νομοσχέδιο, που μεταξύ άλλων αφορούσαν τα ακόλουθα:

1. Το νομοθετικό πλαίσιο και οι διαδικασίες που θα ακολουθούνται κατά τη διενέργεια των ελέγχων σε όλα τα στάδια της αλυσίδας διάθεσης των τροφίμων φυτικής προέλευσης χρήζουν περαιτέρω διευκρινίσεων.

2. Η προτεινόμενη πρόνοια που προβλέπει ότι ο διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας έχει την εξουσία να δεσμεύει οποιοδήποτε τρόφιμο φυτικής προέλευσης για το οποίο έχει την εύλογη υποψία ότι δεν πληρεί οποιαδήποτε διάταξη του προτεινομένου νόμου, για όσο χρόνο κρίνει ο ίδιος αναγκαίο, ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στους παραγωγούς. Συναφώς, οι ίδιοι υποστήριξαν ότι υπάρχει κίνδυνος τα εν λόγω ευπαθή τρόφιμα να καταστραφούν, μέχρι να ολοκληρωθεί ο σχετικός έλεγχος, και ως εκ τούτου αυτά πρέπει να δεσμεύονται για τον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Σχολιάζοντας τον πιο πάνω προβληματισμό, η εκπρόσωπος του Τμήματος Γεωργίας επισήμανε ότι στόχος είναι η κατά το δυνατόν επίσπευση των σχετικών διαδικασιών, ωστόσο διευκρίνισε ότι ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση των ελέγχων των σχετικών δειγμάτων από το Γενικό Χημείο του Κράτους δεν μπορεί να καθοριστεί επακριβώς, καθώς υπάρχουν πολλοί παράμετροι που επηρεάζουν τους εν λόγω ελέγχους.

Η επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα τα πιο πάνω, κάλεσε το Τμήμα Γεωργίας να διαβουλευτεί περαιτέρω με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την επίλυση των ζητημάτων που εγέρθηκαν ενώπιόν της και ακολούθως να ενημερώσει την επιτροπή για το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων αυτών.

Ανταποκρινόμενο στην πιο πάνω εισήγηση της επιτροπής, το Τμήμα Γεωργίας, με σχετική επιστολή του, ημερομηνίας 8 Φεβρουαρίου 2017, ενημέρωσε την επιτροπή ότι, ύστερα από σχετική διαβούλευση και αφού δόθηκαν όλες οι απαραίτητες εξηγήσεις στους εμπλεκόμενους φορείς, αυτοί συμφώνησαν με τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του νομοσχεδίου. Περαιτέρω, με βάση την ίδια επιστολή, το τμήμα εισηγείται την αναθεώρηση του κειμένου του νομοσχέδιου, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων, ώστε ο διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας να έχει την εξουσία να δεσμεύει, για όσο χρόνο κρίνει ο ίδιος αναγκαίο, οποιοδήποτε τρόφιμο φυτικής προέλευσης το οποίο αποδεδειγμένα δεν πληρεί οποιαδήποτε πρόνοια του προτεινόμενου νόμου.

Στο στάδιο της περαιτέρω εξέτασης του αναθεωρημένου στη βάση της πιο πάνω εισήγησης κειμένου του νομοσχέδιου, την επιτροπή απασχόλησαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. H μικροβιολογική ποιότητα του νερού που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί τροφίμων φυτικής προέλευσης και κατά πόσο αυτή επηρεάζει το μικροβιακό φορτίο που δύναται να εντοπιστεί στα εν λόγω τρόφιμα και κατ’ επέκταση τους σχετικούς ελέγχους που θα διεξάγονται στα πλαίσια εφαρμογής του προτεινόμενου νόμου.

2. Η αναγκαιότητα του προβλεπόμενου τέλους, το οποίο θα επιβάλλεται από την αρμόδια αρχή στους παραγωγούς τροφίμων φυτικής προέλευσης για την εγγραφή τους σε σχετικό μητρώο, το ύψος του οποίου θα καθοριστεί με κανονισμούς που θα εκδοθούν δυνάμει του προτεινόμενου νόμου, καθώς και η ανάγκη, σε περίπτωση που το εν λόγω τέλος τελικά κριθεί αναγκαίο, το ύψος του να καθοριστεί σε χαμηλά επίπεδα.

3. Η απάλειψη για σκοπούς ασφάλειας δικαίου της πρόνοιας με την οποία παρέχεται εξουσία στον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να εκδίδει διατάγματα με τα οποία θα τροποποιεί παραρτήματα κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του προτεινόμενου νόμου.

Σχολιάζοντας τους πιο πάνω προβληματισμούς της επιτροπής, η εκπρόσωπος του Τμήματος Γεωργίας ανέφερε τα ακόλουθα:

1. O εντοπισμός μικροβιακού φορτίου σε τρόφιμο φυτικής προέλευσης εξαρτάται κυρίως από το κατά πόσο ο παραγωγός ακολουθεί τις ενδεδειγμένες πρακτικές παραγωγής των εν λόγω τροφίμων και όχι από τη μικροβιολογική ποιότητα του νερού.

2. Στο παρόν στάδιο δεν υπάρχει πρόθεση για επιβολή τέλους στους παραγωγούς τροφίμων φυτικής προέλευσης για σκοπούς εγγραφής τους σε σχετικό μητρώο, ωστόσο, όταν κριθεί αναγκαία η επιβολή του τέλους αυτού, το ύψος του θα είναι χαμηλό και θα είναι ανταποδοτικό ως προς το διοικητικό κόστος της αρμόδιας αρχής.

Το Τμήμα Γεωργίας, λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς που εκφράστηκαν ενώπιον της επιτροπής και σε συνεννόηση με τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, προέβη σε εκ νέου αναθεώρηση του κειμένου του νομοσχεδίου, το οποίο υπέβαλαν στην επιτροπή. Το δεύτερο αναθεωρημένο κείμενο του νομοσχεδίου περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Τροποποίηση της πρόνοιάς του που αφορά την επιβολή τέλους στους παραγωγούς τροφίμων φυτικής προέλευσης για την εγγραφή τους σε σχετικό μητρώο, ώστε να προβλέπεται η δυνατότητα της αρμόδιας αρχής να επιβάλλει το εν λόγω τέλος, το οποίο, σε περίπτωση που κριθεί αναγκαία η επιβολή του, θα καθοριστεί με κανονισμούς που θα εκδοθούν δυνάμει του προτεινόμενου νόμου.

2. Διαγραφή της πρόνοιας που παρέχει εξουσία στον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να εκδίδει διατάγματα με τα οποία να τροποποιεί παραρτήματα κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του προτεινόμενου νόμου.

3. Διαμόρφωση επιμέρους διατάξεών του με σκοπό τη βελτίωσή τους από νομοτεχνικής άποψης.

Στο πιο πάνω αναθεωρημένο κείμενο του νομοσχεδίου η επιτροπή επέφερε επιμέρους τροποποιήσεις για σκοπούς διασαφήνισης των προνοιών του και περαιτέρω βελτίωσής του από νομοτεχνικής άποψης.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο, όπως το κείμενο αυτού έχει τελικά διαμορφωθεί σύμφωνα με τα πιο πάνω.

　

29 Μαρτίου 2017