Χαιρετισμός του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Λ. Ομήρου στην εκδήλωση μνήμης και τιμής για το μεγάλο Κύπριο ποιητή Κώστα Μόντη που διοργανώνει η Βουλή των Αντιπροσώπων - Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου 2014 - Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» - 7.30 μ.μ.

Αξιότιμε κύριε εκπρόσωπε του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Πανοσιολογιότατε  Αρχιμανδρίτη,
Έντιμε κύριε Υπουργέ,
Αξιότιμοι κύριοι Βουλευτές,
Κυρίες και κύριοι,

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννησή του και δέκα χρόνων από το θάνατό του μαζευτήκαμε απόψε εδώ να τιμήσουμε το μεγάλο μας ποιητή Κώστα Μόντη και ταυτόχρονα να δηλώσουμε περήφανοι για την κυπριακή καταγωγή του.

Με τη λιτότητα, την πληρότητα και την ειλικρίνεια των στίχων του o Κώστας Μόντης αναμετρήθηκε θαρραλέα με τη γλώσσα και την τέχνη και πρόσθεσε ανεκτίμητα στοιχεία στην παράδοση της λογοτεχνίας και της γλώσσας μας. Διαμόρφωσε νέο ποιητικό ύφος, ποιητική γλώσσα και τεχνική καθαρά προσωπική, ικανά να επηρεάσουν γόνιμα τις επόμενες γενιές, αφήνοντας έτσι ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην πνευματική ζωή του τόπου, αλλά και του ελληνισμού ευρύτερα. Στον ποιητικό του λόγο δεν επιδίωξε ποτέ τις ωραιοποιήσεις, αλλά την καταγραφή της σκληρής πραγματικότητας, δίνοντας την ίδια ώρα τροφή στην ειρωνεία που ρέει άφθονη στους στίχους του. 

Η παιδική και εφηβική του ζωή σημαδεύτηκε από το δράμα του θανάτου, αλλά και της ορφάνιας. Έχασε τους δύο αδελφούς του και ακολούθως τη μητέρα του και τον πατέρα του. Οι οδυνηρές απώλειες των δικών του ανθρώπων τον καθόρισαν ως άνθρωπο και ως ποιητή. Ο πόνος άλλωστε υπήρξε το εφαλτήριο της λογοτεχνικής του δημιουργίας, η «έμπνευσή» του, αφού, όπως ο ίδιος δήλωνε:  «Στους λογοτέχνες ο πόνος είναι έμπνευση. Για να συγκινήσεις τον αναγνώστη σου, πρέπει να κλάψεις εσύ δέκα φορές, για να κλάψει εκείνος μία».

Όντας ακόμα μαθητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου, συμμετείχε στην εξέγερση κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας τον Οκτώβριο του 1931. Στη συνέχεια σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρότι γνώριζε ότι επιστρέφοντας στην Κύπρο θα βρισκόταν αντιμέτωπος με το στυγνό αποικιοκρατικό καθεστώς που απαγόρευε στους δικηγόρους με πτυχίο ελληνικού πανεπιστημίου να ασκήσουν το επάγγελμα. Ταυτόχρονα με τις σπουδές του, υπήρξε ανταποκριτής της αθηναϊκής επικαιρότητας στην κυπριακή εφημερίδα «Ελευθερία» και δημοσίευε χρονογραφήματα και «Στοχασμούς», κάποιοι από τους οποίους αποτέλεσαν το προζύμι των ποιητικών του «Στιγμών». Το 1942 μαζί με τον Αχιλλέα Λυμπουρίδη και το Φοίβο Μουσουλίδη ίδρυσε το «Λυρικό», το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Κύπρο. 

Φίλες και φίλοι,
Επί εβδομήντα χρόνια ο Κώστας Μόντης μπόρεσε να αποτυπώσει επιδέξια τους γνήσιους ρυθμούς, τη δράση, καθώς και τους παλμούς των ιστορικών και συναισθηματικών διακυμάνσεων της ψυχής της Κύπρου και του λαού της, αξιοποιώντας δημιουργικά τον πλούτο της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης του ελληνισμού.  Εξάλλου, ποτέ δεν έπαυσε να διατρανώνει την πίστη του στην αναγεννητική αξία της παράδοσης, γιατί όπως χαρακτηριστικά έγραψε «θα υπάρχει πάντα στην άκρη του δρόμου ένα σκονισμένο χωριό που μας περιμένει να γεννηθούμε».

Στο επίκεντρο της σκέψης και κατ’ επέκταση και του έργου του κυριάρχησε ο άνθρωπος, η ελευθερία και η θυσία για τα ιδανικά. Τα ιστορικά γεγονότα που οριοθέτησαν την ποίησή του είναι ο απελευθερωτικός αγώνας 1955-1959, στον οποίο συμμετείχε και ο ίδιος ως πολιτικός καθοδηγητής, και η τουρκική εισβολή. Με αριστοτεχνική επιδεξιότητα μέσω της λογοτεχνίας του ο Κώστας Μόντης προέβαλε την επιθυμία της ελευθερίας και του αγώνα. Με τους στίχους του άγγιξε τα δεινά και τις δοκιμασίες του λαού.

Ο Κώστας Μόντης αναμφισβήτητα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες λογοτέχνες της μεταπολεμικής περιόδου που ξεπέρασε τα σύνορα της μικρής του πατρίδας. Αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες και η αξία του επισφραγίστηκε με πάμπολλες τιμητικές διακρίσεις.

Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να καλωσορίσω στην αποψινή μας εκδήλωση τους συγγενείς του Κώστα Μόντη, τους αγαπημένους του φίλους, τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Ιδρύματος «Κώστας Μόντης», τον ποιητή Μιχάλη Πασιαρδή, καθώς και όλους εσάς που είστε απόψε εδώ, για να απαγγείλουμε μαζί Κώστα Μόντη και να τον θυμηθούμε.

Καλωσορίζω επίσης τον κ. Κώστα Χαραλαμπίδη, τους αγαπημένους καλλιτέχνες Γιώργο Καλογήρου και Αργυρώ Χριστοδούλου, καθώς και τη Δημοτική Χορωδία Δερύνειας.